Bota është në një ‘polikrizë’ dhe këto vende duan ta shuajnë atë duke parë përtej PBB-së!

Për një rrjet të vogël, por në rritje vendesh, metrika e shëndetit ekonomik në botë nuk është më e përshtatshme për qëllimin. Kryesisht nga gratë, Finlanda, Islanda, Skocia, Uellsi dhe Zelanda e Re janë të gjithë anëtarë të partneritetit të Qeverive të Mirëqenies Ekonomike. Koalicioni, i cili pritet të zgjerohet në muajt e ardhshëm, synon të transformojë ekonomitë në mbarë botën për të ofruar mirëqenie të përbashkët për njerëzit dhe planetin deri në vitin 2040.

Kjo do të thotë të braktisësh idenë se ndryshimi në përqindje në produktin e brendshëm bruto është një tregues i mirë i progresit, dhe në vend të kësaj të riformulohet politika ekonomike për të ofruar cilësi të jetës për të gjithë njerëzit në harmoni me mjedisin.

Inkurajimi i politikëbërësve të tjerë që të marrin në konsideratë një qasje ekonomike të përqendruar në mirëqenien, krizat e shumta globale, të tilla si urgjenca klimatike, humbja e biodiversitetit dhe kriza e kostos së jetesës, ngrenë pyetje themelore rreth asaj se çfarë vlerësojmë dhe për çfarë janë në të vërtetë ekonomitë tona.

Vetëm në muajt e fundit, Zelanda e Re publikoi Raportin e saj të parë kombëtar të mirëqenies; Bashkimi Europian pranoi nevojën për të kaluar në një ekonomi të mirëqenies; dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë nisën një iniciativë që kërkon që mirëqenia të jetë në qendër të rimëkëmbjes ekonomike.

Australia, Kanadaja dhe Kosta Rika janë ndër disa nga vendet që kanë punuar ngushtë me partneritetin e Qeverive të Mirëqenies Ekonomike në muajt e fundit dhe avokatët e “post-rritjes” besojnë se është vetëm një çështje kohe përpara se më shumë vende të përqafojnë lëvizjen e mirëqenies. Një shoqëri post-rritjes është ajo që i reziston kërkesës për rritje të vazhdueshme ekonomike.

Thesari identifikoi tre fusha prioritare që kanë nevojë për përmirësim: shëndeti mendor; arritje arsimore; dhe përballueshmërinë dhe cilësinë e banesave. Akademikët dhe ekonomistët thanë se një ultimatum nga shkencëtarët më të mirë të klimës në botë për rreziqet e tejkalimit të 1.5 gradë Celsius të ngrohjes globale, një prag jashtëzakonisht i rëndësishëm i temperaturës, përtej të cilit pikat e rrezikshme të kthesës bëhen më të mundshme, nënvizon nevojën për t’i dhënë fund një obsesioni me rritjen me çdo kusht.

Termi “polikrizë” i referohet krizave që ndodhin në sisteme të shumta globale dhe që ngatërrohen në një mënyrë të tillë që prodhojnë dëme më të mëdha se ato kriza në total. Senatori amerikan Robert F. Kennedy dikur tha se PBB-ja e një vendi mat gjithçka “përveç asaj që e bën jetën të vlefshme”.

Kritikët e PBB-së, e cila përfaqëson vlerën totale të mallrave dhe shërbimeve për një periudhë të caktuar kohore, argumentojnë se treguesi është mashtrues sepse mat “të mirën, të keqen dhe të shëmtuarën” e aktivitetit ekonomik dhe i quan të gjitha të mira. PBB-ja, për shembull, nuk merr parasysh punën e papaguar, as nuk bën dallimin midis aktivitetit ekonomik që kontribuon pozitivisht ose negativisht në shëndetin dhe mirëqenien e njerëzve dhe mjedisit natyror.

Shtytja për të parë përtej rritjes ekonomike vjen në një kohë të thirrjeve në rritje për t’i dhënë fund prodhimit të karburanteve fosile në mbarë botën. Por vetëm një pjesë e vogël e vendeve të vogla e kanë miratuar nismën deri më sot, dhe industria e karburanteve fosile zakonisht ka kërkuar të nënvizojë rëndësinë e sigurisë së energjisë në tranzicionin e planifikuar drejt burimeve të rinovueshme. Djegia e lëndëve djegëse fosile si qymyri, nafta dhe gazi është nxitësi kryesor i emergjencës klimatike.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.