Diell por pa rërë? Si po i zhduk erozioni bregdetar plazhet e Mesdheut?

Edel Strazimiri / SCAN

 

Nxehtësia e zjarrtë, thatësira e zgjatur dhe reshjet e mëdha të shiut: Moti kaotik i Spanjës i ka bërë turistët të mendojnë dy herë për të vizituar vendin mesdhetar në vitin 2024. Me temperaturat që rriten deri në 40°C në disa vende, joshja e diellit ka filluar të bëhet një pengesë. Gjysma tjetër e modelit turistik ‘sol y playa’ është gjithashtu në rrezik ndërsa plazhet e Spanjës kanë filluar të zhduken për shkak të rritjes së nivelit të detit dhe motit ekstrem.

Gjatë stuhive të Pashkëve, disa plazhe të Barcelonës u përballën me humbje të paprecedentë të rërës deri në 25 metra në gjerësi. Ekspertët paralajmërojnë se kjo mund të bëhet një prirje shqetësuese me ndikime potencialisht shkatërruese në industrinë e lulëzuar të turizmit të Spanjës. Ndryshimet klimatike pritet të përshpejtojnë frekuencën dhe dhunën e stuhive në të ardhmen. Kjo mund të çojë në tkurrjen e plazheve, me një humbje të rërës së përdorshme të disponueshme për pushuesit.

Qeveria spanjolle ka thënë për dekada se vija bregdetare e vendit vuan nga “procesi i gjeneralizuar i regresionit bregdetar” dhe ka investuar miliona për të zëvendësuar rërën në plazhet e degraduara. Por në planin afatgjatë, paralajmëron se nuk do të jetë e mundur të vazhdohet me kërkesat nga të gjitha bashkitë që kërkojnë një ndihmë të tillë.

Disa rajone spanjolle janë më të prekshme se të tjerat mes tyre, Katalonja. Në të gjithë Spanjën verilindore, rritja e nivelit të detit dhe stuhitë e dimrit kanë ngrënë brigjet. Një raport i vitit 2017 nga qeveria rajonale sugjeron se 164 km e vijës bregdetare të rajonit nga gjithsej 218 km e studiuar është në rrezik të lartë ose shumë të lartë erozioni. Gjysma e plazheve pritet të “përkeqësohet”.

Në Barcelonë, plazhet artificiale të së cilës u instaluan 30 vjet më parë kur qyteti po priste Lojërat Olimpike të vitit 1992, situata është edhe më kritike. Tetë nga nëntë plazhe janë në rrezik të lartë nga stuhitë detare. Qyteti tashmë paralajmëron se disa mund të zhduken plotësisht.

“Sant Sebastià pothuajse mund të zhduket në skenarët e rasteve më të këqija, ndërsa të tjerët mund të pësojnë reduktime midis 30 % dhe 46 %,” thuhet në Planin e Klimës 2018-2030 të Bashkisë së Barcelonës. Nga 700,000 metra kub rërë të dërguar nga qeveria spanjolle në brigjet e provincës së Barcelonës në vitin 2010, 70 % janë zhdukur që atëherë. Qyteti vlerëson se 30,000 metra kub rërë lahen çdo vit.

Duke parë përpara, Barcelona ka mbledhur një grup ekspertësh për të studiuar të ardhmen e plazheve. Ndërkohë, praktika e zëvendësimit të rërës po shihet gjithnjë e më shumë si humbje parash dhe e dëmshme për mjedisin. Erozioni bregdetar mund të ketë pasoja alarmante për turizmin spanjoll, i cili sot përbën gati 13 % të PBB-së dhe punësimit në Spanjë, dhe është shumë i varur nga plazhet.

Komisioni Europian i Udhëtimit (ETC) raportoi tashmë një rënie prej 10 % të frekuencës turistike në Mesdhe në 2023 krahasuar me vitin e kaluar, për shkak të ndryshimeve klimatike dhe ngjarjeve ekstreme të motit. Dhe Spanja do të jetë një nga vendet më të prekura të BE-së në të ardhmen, sipas një raporti mbi ‘Ndikimin rajonal të ndryshimeve klimatike në kërkesën evropiane të turizmit’ të publikuar nga Komisioni Euuropian vitin e kaluar.

Në një skenar me ngrohje prej 3°C nga nivelet para-industriale, kërkesa për turist mund të bjerë me gati 10 % ose më shumë se 15 % në një skenar në 4°C, thuhet në raport. Vitin e kaluar, OKB-ja paralajmëroi se bota është në rrugën e duhur për gati 3°C ngrohje sipas planeve aktuale klimatike shumë përtej pragut të sigurt prej 1.5°C të përcaktuar në marrëveshjen e Parisit për klimën.

Por tani për tani, numri i vizitorëve nuk është shqetësues, siç ilustrojnë protestat e fundit mbi turizmin nga Barcelona në Malaga. Spanja mirëpriti një rekord 53.4 milionë turistë ndërkombëtarë deri më 31 korrik një rritje prej 12 % krahasuar me vitin e kaluar. Kjo pompoi 71.1 miliardë euro në ekonomi, sipas të dhënave nga Instituti Kombëtar i Statistikave të Spanjës (INE).

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.