‘E ruajtur përgjithmonë’: Vjosa shpallet zyrtarisht park kombëtar!

Duke qenë një nga lumenjtë e fundit të egër me rrjedhje të lirë të mbetur në kontinent, duke rrjedhur nga vargmali i Pindit në Greqi deri në detin Adriatik në Shqipëri, Vjosa shtrihet në 300 kilometra plot me shkretëtirë të paprishur dhe është plotësisht e lirë nga barrierat artificiale si digat e hidrocentraleve. Këta lumenj dhe përrenj janë shtëpia e më shumë se 1100 llojeve të kafshëve të egra, duke përfshirë 13 lloje kafshësh dhe dy bimë të vlerësuara si të kërcënuara globalisht nga IUCN.

“Qeveria shqiptare ka krijuar një Park Kombëtar 12,727 hektarësh, duke përfshirë Vjosën 190 kilometra të gjatë, ku mbi 60,000 njerëz kanë jetuar për shekuj”, u shpreh gjatë eventit ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro. “Kjo do të thotë se rruga ujore do të ruhet si një lumë i gjallë, me rrjedhje të lirë, për të mirën e njerëzve dhe natyrës”.

Patagonia, IUCN dhe OJQ-të e fushatës Save the Blue Heart of Europe janë angazhuar në punën për mbrojtjen e lumenjve të egër të Gadishullit Ballkanik për tetë vitet e fundit. Të famshëm si Leonardo DiCaprio gjithashtu mbështetën fushatën për të siguruar parkun kombëtar të lumit.

“Ky bashkëpunim unik midis qeverisë, shoqërisë civile dhe biznesit është dëshmi e fuqisë së veprimit kolektiv dhe ne shpresojmë se do të frymëzojë të tjerët që të bashkohen për të mbrojtur vendet e egra që kemi lënë, në një mënyrë kuptimplote,” thotë Ryan Gellert, CEO i Patagonia. “Duke qëndruar në brigjet e Vjosës sot, ne jemi të përulur kur dimë se ky lum i jashtëzakonshëm dhe jeta e tij e egër do të ruhen përgjithmonë.”

Si pjesë e fushatës, një dokumentar i shkurtër i quajtur Vjosa përgjithmonë, i krijuar nga Patagonia, u kërkoi qytetarëve të shqetësuar kudo që ishin të tregonin mbështetjen e tyre për parkun kombëtar të lumit të egër të Vjosës. Historia e trazuar e Ballkanit lë në hije faktin se ai është shtëpia e lumenjve të fundit të egër në Europë. Së bashku, ato kanë një vlerë të madhe ekologjike.

Për familjet që jetojnë prej mijëra vitesh në Luginën e Vjosës, ka një marrëdhënie emocionale me lumin. Ata duan ta mbajnë atë ashtu siç është. Hidrocentrali ishte një nga kërcënimet kryesore për natyrën e pacenuar të lumit. Krahasuar me burimet e tjera të rinovueshme të energjisë, ajo ka kapacitet ruajtjeje dhe konsiderohet më e qëndrueshme dhe më e besueshme se energjia tradicionale diellore dhe e erës.

Por është i vetmi burim i energjisë së rinovueshme që dërgon speciet në zhdukje, sipas Patagonia. Dhe 91 % e projekteve hidroenergjetike në Ballkan prodhojnë pak energji, megjithatë kanë ndikime të mëdha në mjedis dhe njerëz. Parku Kombëtar i lumit të egër Vjosë do të lehtësojë zgjidhjet e sfidave me të cilat përballet lumi si ndotja e ujit dhe tokës, menaxhimi i mbetjeve dhe shpyllëzimi. Qeveria shqiptare do të krijojë gjithashtu mundësi ekonomike për komunitetet lokale, nëpërmjet turizmit të përgjegjshëm dhe do të ndihmojë në adresimin e problemit të shpopullimit në zonë.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.