Ishulli që ekzistoi vetëm shtatë vjet!

I lindur nga shpërthimi i Tonga në 2015, ishulli Hunga Tonga Hunga Ha’apai u shkatërrua në 2022.

A ju kujtohet shpërthimi i vullkanit Hunga Tonga Hunga Ha’pai në vitin 2021? Ishte 15 janari dhe për të u fol me ditë të tëra, sepse ishte një shpërthim veçanërisht spektakolar, më i dhunshmi i shekullit të 21-të, i cili ngriti një shtëllungë uji dhe avulli mbi 50 kilometra të lartë dhe shkaktoi një cunami, efektet e të cilit u ndjenë deri në Peru. Ai shpërthim pati gjithashtu një efekt tjetër anësor, më pak të diskutuar, por që tani bëhet objekt i një studimi të botuar në mBio: shkatërrimi i një ishulli të lindur vetëm shtatë vjet më parë pas një tjetër shpërthimi, dhe në të cilin shkencëtarët kishin gjetur gjurmë jete veçanërisht interesante.

Tonga ngrihet mbi një nga zonat vullkanike më aktive në planet, dhe vullkani Hunga Tonga ka qenë veçanërisht i zënë vitet e fundit. Pas një shpërthimi të përmasave të respektueshme në vitin 2009, ai që ndodhi midis 2014 dhe 2015 prodhoi madje një ishull të ri, të formuar më 16 janar 2015 dhe që, sipas ekspertëve, duhej të kishte vetëm pak muaj për të jetuar. Në fakt, ishulli, i pagëzuar pa imagjinatë Hunga Tonga Hunga Ha’apai, i mbijetoi periudhës kritike, deri në pikën që një ekip nga Universiteti i Boulder, Kolorado, vendosi në fillim të vitit 2015 të ndërtonte një kamp bazë të përkohshëm: qëllimi i tyre ishte të monitoronin jetën e hershme të një ekosistemi të ri dhe zbulonin se si (dhe në çfarë rendi) jeta do ta kishte kolonizuar atë.

Ekipi priste të gjente në ishull bashkësi mikroorganizmash të ngjashëm me ata që formohen, për shembull, pas tërheqjes së një akullnaje. Në vend të tyre, megjithatë, ata gjetën baktere të një lloji tjetër, të cilat për metabolizmin e tyre përdorin squfurin dhe gazrat e tjerë të pranishëm në atmosferë dhe që rrjedhin nga shpërthimi vullkanik. Një komunitet i ri dhe befasues, i cili megjithatë nuk zgjati shumë: shpërthimi i janarit 2021 zhduku ishullin Hunga Tonga Hunga Ha’Pai, duke realizuar kështu, shtatë vjet me vonesë, profecinë e ekspertëve të lartpërmendur. Nicholas Dragone, autori i parë i hulumtimit, thotë se ekipi i tij po pret lindjen e një ishulli tjetër të ngjashëm për të vazhduar punën.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.