Kapni më pak, fitoni më shumë: ‘Rishpikja’ e peshkimit mesdhetar!

Peshkatarët e vegjël përbëjnë gjysmën e të gjithë të punësuarve në sektorin e peshkimit të Europës. Megjithatë, kur bëhet fjalë për politikëbërjen, ata shpesh e gjejnë veten të anashkaluar në favor të organizatave të përmasave industriale.

Por ata përballen me të njëjtat sfida mjedisore dhe ekonomike si gjithë të tjerët, dhe në Kroaci dhe Greqi peshkatarët në shkallë të vogël po gjejnë mënyra novatore për t’iu përgjigjur situatës.

Peshkatari i Scampi, Šime Barić, kap langustines në kanalin Velebit për Roza Fishing. Të njohura edhe si scampi, ato janë ushqimet e detit më ikonike dhe më të çmuara të Kroacisë. Por pavarësisht vlerës së lartë të kapjes së tij, ai ka bërë zgjedhjen të peshkojë më pak. Madhësia e varkës së Shimes dhe lloji i pajisjes së tij e bëjnë atë zyrtarisht një “peshkatar në shkallë të vogël”.

Në debatet e politikave, artizanët si ai janë shpesh në hije nga industria e madhe e peshkimit. Por ato luajnë një rol të rëndësishëm, si kulturor ashtu edhe ekonomik, në komunitetet e vogla bregdetare si fshati i Shimes, Bariç Draga.

Šime po punon së bashku me Marina Mashanoviq – një oqeanologe nga Universiteti i Zagrebit. Vetë një bijë peshkatari, ajo po përdor projektin e saj të doktoraturës për të ndihmuar peshkatarët si Šime që t’i bëjnë kërpudhat e tyre edhe më selektive: ata duan të shmangin kapjen e skampeve më të vogla që janë të ligjshme për t’u marrë, por aq të lira saqë nuk ia vlejnë mundin.

Šime gjithashtu i kthen mbrapsht të gjitha langoustinat femra që kap – madje edhe ato më të mëdhatë që mund t’i shiste lehtësisht për 35 euro kilogrami. Çdo femër mund të prodhojë një mijë vezë, kështu që për Šime, lëshimi i tyre do të thotë kapje më të mëdha në të ardhmen. Të liruarit ka të ngjarë t’i mbijetojnë takimit të tyre.

Të bësh një zgjedhje për të kapur më pak ka kostot e veta – për shembull, pajisjet e reja selektive mund të jenë të kushtueshme. Por OJQ-të si WWF përdorin mbështetjen europiane për të ndihmuar peshkatarët me këtë tranzicion.

Ata duan të tregojnë se në planin afatgjatë, kjo do të ndihmojë si mjedisin ashtu edhe vetë peshkatarët e vegjël. Peshku dhe prodhimet e detit të kapur në mënyrë të qëndrueshme kanë vlerë më të lartë: ato janë më të përshtatshme për restorante më të shtrenjta. Dhe kështu, duke zgjedhur një qasje më selektive, peshkatarët mund të punojnë më pak ndërsa fitojnë më shumë.

Me këtë mbështetje, artizanët vendas kanë krijuar një kooperativë të qëndrueshme peshkimi dhe janë gati të hapin një treg të ri peshku. Për WWF, shembuj të tillë dëshmojnë se me ndihmën e duhur, më shumë peshkatarë të shkallës së vogël anembanë Mesdheut mund të preferojnë të peshkojnë më pak dhe të fitojnë më shumë duke ndihmuar popullatat e peshqve të rimëkëmben duke ruajtur punën dhe trashëgiminë e tyre profesionale.

Megjithëse përkufizimi ligjor i peshkimit në shkallë të vogël (SSF) nuk është vendosur në disa vende europiane, Bashkimi Europian e njeh SSF si peshkim që kryhet nga anije më pak se 12 metra dhe pa pajisje të tërhequra.

• Numri i anijeve: 71400

që përfaqëson 83% të totalit të flotës së peshkimit.

• Numri i të punësuarve: 127 000

që përfaqëson 57% të punësimit total të sektorit të peshkimit.

• Të ardhurat: 1 miliard euro

që përfaqëson 29% të të ardhurave totale të sektorit të peshkimit.

• Peshkimi: 175,000 ton

që përfaqëson 15% të totalit të peshkimit.

Ka edhe zgjidhje të tjera. Në disa zona turistike, peshkatarët artizanë po rishpikin veten si guida turistike. Në ishullin Kythnos, në Greqi, njerëz si Christos Iliou dhe Lia Kountouraki pasi kapjet në zonë ranë ndjeshëm, ky çift peshkatarësh të përjetshëm ngritën një biznes peskaturizmi.

Gjatë ditës së tyre në varkë, turistët mund të mësojnë se si punojnë peshkatarët artizanë dhe si kujdesen për mirëqenien e detit. Ata gjithashtu kapin mjaftueshëm peshk për një drekë të shijshme në bord. Nuk është e lirë: një grup prej 4 turistësh paguan 400 euro për një udhëtim 5 orësh. Por shumë e konsiderojnë përvojën unike që ia vlen çmimin.

Si një mënyrë tjetër që peshkatarët e vegjël të kapin më pak ndërsa fitojnë më shumë, kalimi në peskaturizëm mbështetet gjithashtu nga programet e BE-së dhe WWF. Peshkatarët e vegjël nuk janë të vegjël – ata përfaqësojnë gjysmën e të gjithë punësimit në sektorin e peshkimit të Europës. Ata kanë nevojë për ndihmë për të përballuar sfidat në rritje ekonomike dhe mjedisore.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.