Shi bizhuterish prej miliona karatësh – Si ndodh reshja e diamanteve mbi Uran dhe Neptun?!

Diamantet janë një nga produktet më të kërkuara në Tokë, për shkak të bukurisë së tyre, dobisë në proceset industriale dhe natyrisht mungesës së tyre. Duhen miliona madje miliarda vjet për t’u formuar thellë brenda Tokës, pasi ne kemi diamante vetëm në sipërfaqen e planetit për shkak të shpërthimeve vullkanike.

Një studim i ri shkencor ka zbuluar se ndërsa diamantet janë të mangëta në planetin tonë, ata mund të jenë të shumtë diku tjetër në univers. Hipotezat dhe eksperimentet e mëparshme kanë ngritur mundësinë që në planetët gjigantë të akullit të bjerë literalisht shi me diamante, në një lloj të veçantë reshjesh të shkaktuar nga nivele të pabesueshme presioni.

Tani shkencëtarët nga Laboratori Kombëtar i Përshpejtuesit SLAC i Departamentit të Energjisë të SHBA-së kanë zbuluar se prania e oksigjenit e bën më të mundshëm formimin e diamantit – që do të thotë se ato mund të formohen në një gamë më të gjerë kushtesh.

Kjo do të thotë se shiu i diamantit mund të jetë një fenomen në më shumë planetë sesa mendohej më parë. Fenomeni i shiut të diamantit besohet nga disa shkencëtarë se ndodh në Uran dhe Neptun në sistemin tonë diellor. Mendohet se ekziston rreth 8,000 km nën sipërfaqen e fqinjëve tanë gjigantë të akullit, të krijuar nga përzierjet e zakonshme të hidrogjenit dhe karbonit, të shtrydhura së bashku me presion të jashtëzakonshëm.

Dhe një eksperiment, i kryer në vitin 2017, simuloi mjedisin e gjetur brenda dy gjigantëve të akullit të të sistemit tonë diellor. Shkencëtarët, përsëri në Laboratorin Kombëtar të Përshpejtuesit SLAC të Departamentit të Energjisë së SHBA-së, ishin në gjendje të krijonin dhe vëzhgonin shiun e diamantit për herë të parë.

Studiuesit simuluan mjedisin e gjetur brenda planetëve duke krijuar valë goditëse në plastikë me një lazer optik intensiv. Ata ishin në gjendje të shihnin se pothuajse çdo atom karboni i plastikës origjinale ishte përfshirë në struktura të vogla diamanti deri në disa nanometra të gjerë.

Ndërsa diamantet e krijuara në eksperiment janë të vogla, pikat e shiut të vërtetë të diamantit në Uran dhe Neptun parashikohen të jenë shumë më të mëdha sa miliona karat. Studimi i ri përfshiu një material të ri që i ngjan më shumë përbërjes kimike të Neptunit dhe Uranit, sipas studiuesve.

Ndërsa këta dy planetë përmbajnë karbon dhe hidrogjen, ato kanë edhe elementë të tjerë, si sasi të mëdha oksigjeni. Ata zbuluan se prania e oksigjenit e bën më të mundshëm formimin e diamantit, gjë që ka implikime se sa i përhapur mund të jetë fenomeni në të gjithë universin.

Ashtu si eksperimenti i mëparshëm, studiuesit hodhën lazer në një lloj të caktuar plastik për të parë se si ajo ndikoi te atomet. Megjithatë, kjo plastikë ishte një plastikë PET dhe ka një ekuilibër të mirë midis karbonit, hidrogjenit dhe oksigjenit për të simuluar aktivitetin në planetët e akullit.

Autorët thonë se gjetjet e reja mund të çojnë gjithashtu në një mënyrë të re për të bërë nanodiamante, të cilat mund të përdoren në një numër përdorimesh praktike në Tokë. Ato përfshijnë shpërndarjen e barnave, sensorët mjekësorë, kirurgjinë joinvazive, prodhimin e qëndrueshëm dhe elektronikën kuantike.

Edel Strazimiri / SCAN

 

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.