A janë të dëmshme sobat me gaz? – Studimi: Përdorimi i tyre shkakton 40 mijë vdekje në vit!

Edel Strazimiri / SCAN

 

Soba me gaz po kontribuon në vdekjen e hershme të rreth 40,000 europianëve në vit, ka përfunduar studimi i parë shkencor i këtij lloji. Për gati 50 vjet, bota ka qenë e vetëdijshme për rreziqet e dioksidit të azotit (NO2) që emetohet nga sobat me gaz. Tani studiuesit në Shkollën e Shkencave Shëndetësore të Universitetit Jaume I në Spanjë kanë vlerësuar numrin vjetor të vdekjeve duke lidhur studimet ekzistuese shëndetësore me leximet e NO2 në shtëpitë evropiane.

Ata zbuluan se në 14 vende europiane, krijohen kushte të rrezikshme brenda një shtëpie mesatare, pasi tymrat nga sobat me gaz kombinohen me ndotjen e sfondit për të thyer udhëzimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH). Rreth një e treta e shtëpive europiane gatuajnë me gaz, dhe janë këto banesa që priren të kenë nivelet më të larta të NO2.

Italia, Polonia, Rumania, Franca dhe Britania e Madhe vuajnë përqindjen më të lartë të vdekjeve të parakohshme të shkaktuara nga soba me gaz. Ndotja është më e keqja në shtëpitë me ajrim të dobët dhe në ato që shpenzojnë më gjatë në gatim. Cilësia e ajrit të brendshëm është një çështje serioze shëndetësore, sepse europianët kalojnë pothuajse të gjithë kohën e tyre brenda dhe ndërtesat marrin më pak ajër të pastër pasi shtëpitë janë projektuar të jenë më hermetike. Stufat me gaz janë gjetur gjithashtu se rrjedhin metan, një gaz i fuqishëm serrë, edhe kur ato janë të fikur.

Sa i përket ndotjes së jashtme, NASA ka regjistruar rënie të konsiderueshme të ndotjes NO2 mbi qytetet evropiane në dekadat e fundit falë rregullave të BE-së për emetimin e automjeteve dhe teknologjisë së automjeteve. Por ndotja e sfondit mbetet një kontribuues kryesor në nivelet e rrezikshme të gjetura nga studimi i ri. Ky studim mund të jetë një zbulim i rëndësishëm në kuptimin tonë të kostove të shëndetit të njeriut të gatimit me gaz. Studiuesit përdorën dhjetëra studime shëndetësore që kishin përcaktuar shkallët e mundshme të rrezikut të astmës dhe vdekjeve të parakohshme të shkaktuara nga një nivel i caktuar i NO2.

Studimet e mëparshme nuk mund të aplikonin normat e rrezikut në botën reale deri vitin e kaluar, kur studiuesit holandezë morën matje të gjera të NO2 brenda dhe jashtë shtëpive në shumë vende evropiane për të prodhuar pamjen më të saktë të ndotjes së brendshme nga sobat me gaz. Universiteti përdori grupet e të dhënave të qeverisë për të shkallëzuar këto gjetje për të prodhuar harta rajonale të ndotjes së brendshme me NO2 nga sobat. Këto i lejuan studiuesit të llogaritnin vlerësimet e para shkencore të vdekjeve të parakohshme dhe rasteve të astmës së fëmijëve nga NO2 në Europë.

Megjithatë, kostoja e vërtetë njerëzore e ndotjes së sobave me gaz ka të ngjarë të jetë dukshëm më e lartë. Mungesa e të dhënave nënkuptonte që studiuesit duhej të përjashtonin disa ndikime të ndotjes që mund të kontribuojnë gjithashtu në shkallë më të lartë të vdekjeve dhe astmës. Dhe ata u fokusuan vetëm në ndotjen me NO2, sepse ajo është e studiuar mirë nga epidemiologët. Ndotës të tjerë të dëmshëm të krijuar nga djegia e gazit përfshijnë monoksidin e karbonit, benzenin, formaldehidin dhe grimcat. Studiuesit thonë se atyre u mungonin të dhënat e nevojshme për të parashikuar me saktësi ndikimin e këtyre ndotësve.

Duke përdorur një metodë më pak të saktë, ata vlerësojnë se sobat me gaz shkaktojnë afërsisht 367,000 raste të astmës tek fëmijët dhe 726,000 në të gjitha grupmoshat, duke përfshirë këta ndotës të tjerë, duke përjashtuar monoksidin e karbonit, i cili nuk ka lidhje të njohur me astmën. BE-ja nuk ka standarde të cilësisë së ajrit të brendshëm dhe mjetet e saj legjislative për trajtimin e problemit janë të paqarta, sipas Aleancës Europiane të Shëndetit Publik (EPHA). Blloku do të propozojë rregulla të përditësuara për sobat me gaz më vonë këtë vit dhe ka marrë në konsideratë kufizimet e ndotjes duke përfshirë NO2.

EPHA po i kërkon Brukselit që të heqë shpejt furrat me gaz përmes kufizimeve të emetimeve, së bashku me futjen e stimujve financiarë për të kaluar në soba më të pastra. Ashtu siç qeveritë ndihmuan që qytetarët të hiqnin dorë nga cigaret, EPHA argumenton se ato gjithashtu duhet të na ndihmojnë të heqim dorë nga gazi. Aleanca gjithashtu dëshiron të shohë etiketa të detyrueshme të konsumatorit në soba për të sinjalizuar rreziqet e ndotjes, të shoqëruara me fushatat e edukimit publik mbi rreziqet e djegies së karburanteve në ambiente të mbyllura.

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.