“Arroganca” e dollarit dhe fuqia e arit – Rreziku i rënies së mëtejshme të monedhës amerikane

Sipas pjesës më të madhe të analistëve, një dollar amerikan i dobësuar nuk mund të humbasë pozicionin e tij si monedha dominuese në botë, sepse nuk ka “asnjë alternativë” në horizont, siç raporton Financial Times. Por rreziku ekziston pasi shumë vende luftojnë për të gjetur një alternativë dhe kërkimi i tyre po përshpejtohet.

Shembulli kryesor tani është ari, me 20% rritje në gjashtë muaj. Rritja e kërkesës nuk po nxitet nga të arsyet e zakonshme – investitorët e mëdhenj dhe të vegjël, që kërkojnë të mbrojnë inflacionin dhe normat e ulëta të interesit. Në vend të kësaj, blerësit e mëdhenj janë bankat qendrore, të cilat po reduktojnë ndjeshëm blerjet e tyre në dollarë dhe po kërkojnë një alternativë të sigurt. Bankat qendrore po blejnë më shumë ton ar tani se në çdo kohë që nga fillimi i regjistrimeve në vitin 1950 dhe aktualisht përbëjnë një rekord prej 33% të kërkesës mujore globale për ar.

Një vështrim më i afërt i blerësve të bankave qendrore tregon se nëntë nga 10 më të mirët janë në botën në zhvillim, duke përfshirë Rusinë, Indinë dhe Kinën. Jo rastësisht, këto tre vende janë në bisedime me Brazilin dhe Afrikën e Jugut për të krijuar një monedhë të re për të sfiduar dollarin. Qëllimi i tyre i afërt është të tregtojnë drejtpërdrejt me njëri-tjetrin, me monedhën e tyre.

Kështu, një nga aktivet më të vjetra dhe më tradicionale, ari, është tashmë një mjet për “rebelimin” e bankave qendrore ndaj dollarit. Shpesh në të kaluarën si dollari ashtu edhe ari konsideroheshin strehë, por tani ari konsiderohet shumë më i sigurt. Gjatë krizës bankare afatshkurtër në mars, ari vazhdoi të rritet ndërsa dollari ra. Diferenca në rrjedhën e të dyjave nuk ka qenë kurrë kaq e madhe.

Çuditërisht, 30% e të gjitha vendeve tani përballen me sanksione nga SHBA, BE, Japonia dhe Mbretëria e Bashkuar – nga 10% në fillim të viteve 1990. Deri kohët e fundit, shumica e objektivave ishin të vegjël. Ata më pas “filluan një sulm” sanksionesh ndaj Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë, duke i shkëputur bankat ruse nga sistemi global i pagesave të bazuara në dollarë. Papritur, u bë e qartë se çdo komb mund të ishte një objektiv.

Me besim të tepruar në dollarin “e zbutur”, SHBA-të i panë sanksionet si një mënyrë pa kosto për të luftuar Rusinë pa rrezikuar trupat e saj. Por duke vepruar kështu vendi po paguan çmimin në kreditë monetare të humbura. Kombet që nuk rinovojnë marrëveshjet e dollarit përfshijnë tani aleatët e vjetër të SHBA-së si Filipinet dhe Tajlanda.

Numri i vendeve me banka qendrore që kërkojnë mënyra për të lëshuar monedhën e tyre dixhitale është trefishuar që nga viti 2020 në më shumë se 110, duke përbërë 95% të prodhimit të brendshëm bruto global. Shumë janë duke i testuar këto monedha dixhitale për përdorim në tregtinë dypalëshe – një tjetër sfidë e hapur për dollarin.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.