Borxhi global arrin 307 trilionë dollarë – Rekord historik, por kujt ia kemi këtë borxh?

Borxhi global sipas Forumit Ekonomik Botëror, aktualisht është në nivele të larta dhe të rrezikshme. Në tremujorin e dytë të këtij viti borxhi arriti në 307 trilionë dollarë, një nivel rekord, kryesisht për shkak të të ashtuquajturave vende të zhvilluara: Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Japonia, Mbretëria e Bashkuar dhe Franca, sipas Institutit të Financave Ndërkombëtare – IIF. Vetëm në gjysmën e parë të vitit është rritur me 10 trilionë dollarë. Një dekadë më parë, rritja ishte 100 trilion dollarë.

Për të marrë një ide mbi madhësinë e borxhit, referenca kryesore është ta krahasojmë me atë që prodhon ekonomia e një vendi, rajoni ose, në këtë rast, e gjithë botës. Dhe si zakonisht, krahasimet janë të frikshme. Në vitin 2022, borxhi total përfaqësonte 238% të produktit të brendshëm bruto global, më shumë se dyfishi i asaj që prodhoi e gjithë ekonomia e Tokës vitin e kaluar.

Në vitin 2021, borxhi global arriti në 303 trilion dollarë, një rritje e re në krahasim me borxhin rekord global të vitit 2020 prej 226 trilionë dollarësh, sipas bazës së të dhënave të borxhit global të Fondit Monetar Ndërkombëtar. Kjo ishte rritja më e madhe vjetore e borxhit që nga Lufta e Dytë Botërore, sipas FMN.

Tani jo vetëm që ka arritur një rekord të ri, por ka shtyrë raportin global të borxhit ndaj PBB-së në rënie në 336% për të dytin tremujor radhazi. Tendenca afatgjatë ka qenë një rritje e paepur e borxhit, e nxitur nga deficitet e larta kronike të qeverisë në tregjet e zhvilluara dhe nevojat e Kinës për pasuri të paluajtshme. Borxhi i qeverisë si përqindje e PBB-së globale është trefishuar në dekadat e fundit, ndërsa Kina përbën 30% të të gjithë borxhit të korporatave globale.

Përveç kësaj, analistët shprehen se nuk është vetëm madhësia e borxhit që ka rëndësi, por edhe përbërja e tij, dhe kjo ndryshon shumë midis vendeve të ndryshme. Nga ana tjetër, Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar “janë ndër më të zhyturat në borxh në botë dhe, siç pritej, dominojnë ekonominë, ndërkohë që qeveritë dhe kompanitë europiane janë më shumë në borxhe se homologët e tyre amerikanë.

Edhe pse shqetësimi për një recesion është zbutur në disa sektorë, 6 në 10 kryeekonomistë presin që ekonomia globale të dobësohet këtë vit, sipas raportit të fundit të Forumit Ekonomik Botëror. Rritja e papritur e inflacionit e ka çuar borxhin global në nivele të reja. Në fund, pyetja është: Kujt ia ka borxh Planeti?

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.