Ekonomia “anemike” e Britanisë para zgjedhjeve – Analiza/ Borxhi publik në nivelet më të larta që nga vitet ‘60

Fituesit të zgjedhjeve të 4 korrikut në Britaninë e Madhe do t’i duhet të përballet me një ekonomi të rritjes së ngadaltë me nivele të larta borxhi që kufizojnë aftësinë e qeverisë së ardhshme për të sjellë një rimëkëmbje të konsiderueshme.

Pas goditjes së shkaktuar nga kriza financiare globale 2007-09, ekonomia e gjashtë më e madhe në botë është goditur nga vendimi i vitit 2016 për t’u larguar nga Bashkimi Evropian, pandemia COVID-19 dhe një rritje e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve në 2022.

Performanca ekonomike e Britanisë që nga kriza e koronavirusit ka qenë më e dobëta në mesin e ekonomive të G7, me përjashtim të Gjermanisë, e cila gjithashtu u godit rëndë nga rritja e çmimeve të energjisë pas pushtimit rus të Ukrainës.

Paaftësia e vendit për të vazhduar me rritjen e produktivitetit, ka kontribuar në një hendek në standardet e jetesës në krahasim me vendet e tjera të zhvilluara.

Njerëzit me të ardhura mesatare në Britani janë 20% më të varfër se bashkëmoshatarët e tyre në Gjermani dhe 9% më të varfër se ata në Francë, sipas një studimi nga Fondacioni ‘Resolution’, Qendra për Performancën Ekonomike dhe Fondacioni ‘Nuffield’.

Kryeministri Rishi Sunak, i cili po përpiqet të përmbysë një deficit të madh të sondazheve, ka kërkuar të ngrejë disponimin e votuesve duke thënë se ekonomia po kthehet pas një recesioni të shkurtër e të cekët në gjysmën e dytë të vitit të kaluar.

Në fjalimin e tij ku shpalli zgjedhjet, Sunak vuri në dukje një rënie të inflacionit në pothuajse 2% në të dhënat e publikuara më herët të mërkurën – nga një kulm mbi 11% në 2022 – si provë se planet e tij po funksiononin.

Produkti i brendshëm bruto u rrit fuqishëm në tremujorin e parë të 2024 dhe rënia e inflacionit ka rritur perspektivën e uljes së parë të normave të interesit të Bankës së Anglisë që nga viti 2020.

Por rimëkëmbja duket se do të ndalet. Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) këtë javë parashikoi rritje prej 0.7% në 2024 dhe 1.5% në 2025, shumë nën mesataren prej 2.75% përpara krizës financiare globale.

Partia Laburiste kryesore e opozitës, e cila ka dale mirë në sondazhet e fundit, fajëson konservatorët e Sunak për atë që duket se do të jetë rënia e parë e standardit të jetesës midis dy zgjedhjeve elektorale që nga vitet 1950.

Udhëheqësi i laburistëve Keir Starmer pretendon se ai do ta kthejë Britaninë në ekonominë e G7 me rritjen më të shpejtë duke tërhequr investime private që ai thotë se janë frenuar nga trazirat politike që nga votimi i Brexit nga konservatorët.

Në vitin 2022, investimet e biznesit britanik ishin nën nivelin e tyre të vitit 2016, në kontrast me ekonomitë e tjera të G7 që pësuan një rritje mesatare prej 14% gjatë periudhës.

Pavarësisht deklaratave optimiste të të dy liderëve të partive, kushdo që hyn në 10 Downing Street (zyra e kryeministrit) pas zgjedhjeve do të përballet me pengesa të mëdha për ta çuar ekonominë në rritje të fortë.

Nivelet e borxhit publik janë më të lartat që nga vitet 1960, kur financat publike vuanin ende kostot e Luftës së Dytë Botërore. Kjo kufizon aftësinë e konservatorëve për të ndjekur bisedimet për shkurtime të mëtejshme të taksave nga Sunak ose shpresat e Laburistëve për të marrë hua për të financuar investime të mëdha në ekonominë e gjelbër.

Të dyja palët janë angazhuar për një objektiv fiskal për uljen e borxhit publik si pjesë e produktit të brendshëm bruto në fund të një periudhe 5-vjeçare, një objektiv që qeveria po vuan shumë për ta përmbushur për momentin.

Qeveria e ardhshme e Britanisë duhet gjithashtu të gjejë një mënyrë për të trajtuar problemet e thella në tregun e saj të punës. Ky vend është i vetmi në G7 ku përqindja e njerëzve në moshë pune jashtë fuqisë punëtore mbetet më e lartë se përpara pandemisë, gjë që kontribuon në ritmin e ngadaltë të rritjes ekonomike dhe ushtron presion mbi inflacionin.

Kristi Ceta/SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.