FMN: Lufta e Dytë e Ftohtë për ekonominë globale – Fragmentimi i ekonomisë globale në blloqe, pushteti zhduk triliona dollarë në PBB

Ekonomia globale është në prag të një lufte të dytë të ftohtë që mund të ‘fshijë’ përparimin e bërë që nga rënia e Bashkimit Sovjetik. Paralajmërimi u bë nga Gita Gopinath, zëvendësdrejtoresha e parë menaxhuese e FMN-së. Ajo shtoi se fragmentimi i përshpejtuar i ekonomisë globale në blloqe rajonale të fuqisë – me qendër në SHBA dhe Kinë – rrezikon të zhdukë triliona dollarë në prodhim global.

Gopinath theksoi se nëse ekonomia globale rrëshqet në Luftën e Dytë të Ftohtë, duke ditur koston, mund të mos verifikohet një shkatërrim ekonomik reciprok të sigurtë. Por mund të ndodhë një erozion i përfitimeve nga tregtia e hapur.

Duke paralajmëruar se bota ndodhet në një ‘pikë kthese’ ndërsa tensionet midis kombeve më të fuqishme të botës përshkallëzohen, Gopinath u kërkoi qeverive të tërhiqen nga pragu dhe të punojnë së bashku për prioritetet e përbashkëta ekonomike aty ku është e mundur.

Ndërhyrja e saj vjen në mes të një ngadalësimi të tregtisë ndërkombëtare që kur pushtimi rus i Ukrainës në shkurt të vitit 2022 nxiti tensionet para-ekzistuese midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe shteteve evropiane në perëndim dhe Kinës dhe Rusisë në lindje.

Duke përshkruar dëmin e mundshëm nga një kolaps në tregtinë midis dy blloqeve – të cilat janë të ndara sipas linjave të votimit të OKB-së për rezolutën e vitit 2022 për Ukrainën – Gopinath tha se ekonomia globale mund të presë të shohë humbje me vlerë rreth 2.5% të PBB-së ose afërsisht 2.5 trilionë dollarë nëse tregtia midis dy blloqeve ekonomike eliminohet plotësisht.

Megjithatë, në varësi të aftësisë së ekonomive për t’u përshtatur me ndarjet e reja në tregtinë globale, humbjet mund të arrijnë në 7% të PBB-së globale. Fragmentimi i investimeve të huaja direkte në dy blloqe të përqendruara në SHBA dhe Kinë – me disa vende të mbetura të pa inkorporuara – mund të çojë gjithashtu në humbje afatgjata globale prej rreth 2% të PBB-së.

Flukset e tregtisë ndërkombëtare dhe investimeve janë lëkundur vitet e fundit mes një prishjeje të marrëdhënieve midis disa prej ekonomive më të fuqishme të botës, me rritjen e politikave proteksioniste pas krizës financiare të vitit 2008.

Si kundërpërgjigje, kompanitë kanë ushtruar presion për të zhdukur rrezikun në zinxhirët e furnizimit pas viteve të globalizimit të pakontrolluar që nga rënia e Murit të Berlinit. Ndërprerja e zinxhirëve të gjatë të furnizimit gjatë pandemisë Covid e ka përshpejtuar procesin, mes një vale rialokimi të burimeve dhe aleancave të reja, me bizneset që sigurojnë materiale kyçe nga furnitorët vendas ose nga furnitorët e vendosur në kombe të lidhura politikisht.

Qeveritë po shpenzojnë gjithashtu miliarda dollarë për të nxitur rritjen ekonomike të brendshme dhe krijimin e vendeve të punës, ndërsa kultivojnë industri të gjelbra për të luftuar krizën klimatike. Gopinath vuri në dukje se disa prodhues të mëdhenj elektronikë po e zhvendosin prodhimin e tyre nga Kina në Vietnam, sepse SHBA ka vendosur tarifa për produktet kineze. Megjithatë, Vietnami i merr shumicën e inputeve të tij nga Kina.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.