Kriza e punësimit/Mungesa e aftësive në Europë: Gjysma e aplikantëve nuk janë të kualifikuar!

Mungesa e aftësive po bëhet gjithnjë e më shumë një problem serioz për punëdhënësit në të gjithë Europën, siç ilustrohet nga sondazhe të ndryshme. Në vitin 2023, 54% e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (NVM) në BE raportuan se vështirësitë në gjetjen e punonjësve me aftësitë e duhura ishin një nga çështjet e tyre më serioze, sipas Eurostat. ManpowerGroup, një kompani globale e zgjidhjeve të fuqisë punëtore, zbuloi gjithashtu se tre në katër punëdhënës në 21 vende evropiane nuk mund të gjenin aftësitë që kërkonin. Kjo ishte 42% në 2018, që korrespondon me 33 pikë përqindjeje ose një rritje prej 79% në pesë vitet e fundit. Sondazhi, i publikuar në tetor 2023, tregoi se mungesa e talenteve është një sfidë e rëndësishme globale.

Mungesa përfshinte edhe vendet evropiane. Mesatarisht, në 21 vende evropiane, 75% e punëdhënësve raportuan vështirësi në plotësimin e roleve të punës, duke filluar nga 59% në Finlandë në 82% në Gjermani dhe Greqi. Në vitin 2018, mesatarja ishte vetëm 42% në këto vende, duke variuar nga 18% në Irlandë në 81% në Rumani. Me përjashtim të Rumanisë, përqindja e punëdhënësve që nuk mund të gjenin aftësitë e nevojshme u rrit ndjeshëm midis 2018 dhe 2023.

Kjo rritje ishte më shumë se 50 pikë përqindje në Irlandë, MB, Spanjë dhe Francë. Për shembull, ajo arriti nga 18% në 81% në Irlandë dhe nga 19% në 80% në MB. Rritja ishte gjithashtu më shumë se mesatarja evropiane në Holandë (47 pp), Norvegji (44 pp), Zvicër (40 pp), Belgjikë (39 pp) dhe Itali (38 pp). Sondazhi i Eurobarometrit, i kryer në fund të vitit 2023, ofron njohuri gjithëpërfshirëse mbi mungesën e stafit. Rreth 54% e SME-ve në BE identifikuan vështirësitë në gjetjen e punonjësve me aftësitë e duhura si një nga tre problemet kryesore më serioze për kompaninë e tyre.

Ai varionte nga 28% në Turqi në 68% në Belgjikë. Kjo shifër ishte 50% ose më shumë në 20 nga 34 vende, duke treguar se sa mungesa e aftësive është një çështje e zakonshme dhe serioze. Ky ishte, deri tani, problemi serioz më i identifikuar për kompanitë, i ndjekur nga pengesat rregullatore ose barra administrative (34%). Rolet e teknikëve ekzistonin në një të tretën e NVM-ve. Megjithatë, ata zakonisht hasin në mungesë të personelit të trajnuar teknikisht, si punëtorët e laboratorit dhe mekanikët. Gati gjysma (42%) e NVM-ve evropiane raportuan se përballen me mungesë teknikësh. Ky është, deri tani, roli i punës më i identifikuar me mungesa të aftësive.

Për NVM-të me ekspertë të kujdesit ndaj klientit, rreth 23% e të anketuarve thanë se kishte mungesë aftësish për pozicione. Ky rol përfshin profesionistët e shitjeve, këshilltarët e klientëve, recepsionistët, etj. Mesatarisht, 56% e punëdhënësve në BE u përgjigjën se kishte pak ose aspak aplikantë kur u pyetën për arsyet kryesore të mungesës së aftësive të tyre sipas sondazhit të Eurobarometrit.

Ky ishte faktori mbizotërues, duke filluar nga 18% në Suedi në 73% në Belgjikë. Të gjitha vendet nordike raportuan shifra më të ulëta se mesatarja e BE-së në identifikimin e mungesës së aplikantëve, ndërsa Norvegjia dhe Danimarka ishin afër mesatares. Në mesin e ‘Katërve të Mëdha’ të BE-së, Spanjës, Francës dhe Gjermanisë kishte vlera pak më të larta se mesatarja e BE-së. Arsyet kryesore të dhëna nga punëdhënësit ishin se aplikantët nuk kishin kualifikimet, aftësitë apo përvojën e duhur, duke ndjekur nga afër mungesën e aplikantëve në masën 54%. Në BE, varionte nga 41% në Francë në 70% në Estoni, duke treguar se sa e përhapur është bërë çështja e mungesës së aftësive. Britania e Madhe kishte shifra më të ulëta se mesatarja e BE-së në të dy treguesit. Komisioni i BE-së ka nënvizuar se mungesa e fuqisë punëtore dhe e aftësive është rritur në të gjitha vendet anëtare për gati një dekadë. Këto mungesa janë shkaktuar kryesisht nga:

• zhvendosjet demografike
• kërkesa për aftësi të reja të lidhura me zhvillimet teknologjike
• sfidat që lidhen me kushtet e punës

Popullsia në moshë pune e BE-së ra nga 269 milionë në 2012 në 264 milionë në vitin 2021. Humbja e 35 milionë njerëzve të tjerë deri në vitin 2050 pritet sipas raportit “Analiza e Mungesës së Punës dhe Aftësive” të Business Europe me bazë në Bruksel, i cili thekson sfidat të ndërlidhura. Ai zbuloi se orientimi i pamjaftueshëm i kurrikulës së arsimit dhe trajnimit në lidhje me nevojat e tregut të punës është një komponent i mëtejshëm që çon në mungesa të punëtorëve me kualifikim të duhur. Metodologjia e Anketës së Mungesës së Talenteve ndryshoi për vitin 2022, duke e zhvendosur atë nga një qasje e bazuar në telefon në atë online. Ndërsa ndryshimet metodologjike mund të ndikojnë në rezultate, rritja më e madhe nga 45% në 69% ndodhi përpara ndryshimit të kësaj metodologjie.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.