Roli i SHBA dhe Kinës në marrëveshjet për klimën – Ndotësit më të mëdhenj duhet të kontribuojnë më shumë

Samiti i klimës i Kombeve të Bashkuara të këtij viti në Dubai nuk ka gjasa të sjellë ndonjë ndryshim, pasi gjithsej 197 vende duhet të bien dakord. Megjithatë, mund të imagjinohet një mënyrë alternative dhe më të mirë për të luftuar ndryshimet klimatike.

Disa shtete të fuqishme mund të bien dakord mes tyre për qëllime të guximshme dhe më pas të bindin të tjerët të ndjekin shembullin. Në një moment, vendet mund të shqetësohen aq shumë nga mungesa e veprimeve që ata bëjnë, edhe nëse nuk janë alarmuar ende sa duhet nga temperaturat rekord, fatkeqësitë klimatike dhe parashikimet e tmerrshme do të duhet të bëjnë punën e tyre. Thelbi është se Kina ose Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat ishin përgjegjëse për përkatësisht 25% dhe 11% të gazeve serë, në vitin 2021, do të duhej të ishin në krye dhe në mënyrë ideale së bashku. Megjithatë, asnjë vend nuk është i gatshëm të reduktojë emetimet e veta të dioksidit të karbonit aq shpejt sa duhet.

Samiti në Dubai njihet si COP28, sepse është e 28-ta e këtyre konferencave ndërkombëtare të klimës. Pika kryesore në këtë proces ishte konferenca COP21 në 2015 – ën, e cila çoi në Marrëveshjen e Parisit. Të gjitha vendet kanë rënë dakord të kufizojnë ngrohjen globale në 2 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale dhe synojnë 1.5 gradë.

Sado e mrekullueshme që mund të tingëllojë, duhet të kemi parasysh se secili shtet i vetëm përcakton veprimet për të arritur këtë qëllim kolektiv. Nuk është për t’u habitur, pasi Kombet e Bashkuara kanë shtuar angazhimet e tyre, parashikojnë se planeti po shkon drejt një ngrohjeje midis 2.5 dhe 2.9 gradë Celsius me pasoja katastrofike.

Nëse Kina dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës ranë dakord të bëjnë shumë më tepër për të reduktuar ndotësit, ato mund të kenë masën kritike për të bërë pjesën tjetër të botës që të ndjekë. Si fillim, nevojitet një metodologji për të vlerësuar pjesën e drejtë të një vendi.

Një opsion është vlerësimi i emetimeve për popullsi. Ndotësit më të mëdhenj do të duhet të bëjnë reduktimet më të mëdha në emetimet ose të kontribuojnë në mënyra të ndryshme, për shembull duke u dhënë para vendeve të tjera që të bëhen më të gjelbër. Llogaritja mund të fillojë në vitin 1992, kur Samiti i Tokës në Rio miratoi traktatin e parë të OKB-së për ndryshimet klimatike.

Sipas këtij kriteri, Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë një ndotës i madh. Amerikani mesatar emetoi rreth 700 ton gazra serë midis 1992 – shit dhe 2019 – ës, tre herë më shumë se mesatarja globale. SHBA-së do t’i duhet të bëjë shumë më tepër se premtimi i saj aktual për të përgjysmuar emetimet deri në vitin 2030 dhe për të arritur nivelin zero deri në vitin 2050. Tani, mesatarja e kinezëve emeton rreth 200 ton gjatë të njëjtës periudhë, afërsisht sa mesatarja globale. Por Republika Popullore vazhdon të ndërtojë termocentrale me qymyr dhe emetimet vazhdojnë të rriten. Ajo gjithashtu duhet të përmirësojë angazhimin e saj ndaj emetimeve maksimale në vitin 2030 dhe zero deri në vitin 2060.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.