Djathi ‘Feta’ në rrezik: Greqia po lufton ‘murtajën e dhive’ që kërcënon prodhimin e qumështit!

Edel Strazimiri / SCAN

 

I zbuluar për herë të parë në 11 korrik në Thesali, në Greqinë qendrore, virusi shumë ngjitës i ripërtypësve të vegjël (PPR) u përhap me shpejtësi për të prekur disa ferma në Rumaninë fqinje, duke nxitur autoritetet që të eliminonin rreth 58,000 dele dhe dhi si përgjigje. Për të luftuar shpërthimin viral, autoritetet greke kanë vendosur kufizime në mbarë vendin, duke përfshirë ndalimin e lëvizjes së deleve dhe dhive nga fermat e tyre.

Sëmundja përbën një kërcënim të rëndësishëm për industrinë e blegtorisë vendase të Greqisë dhe prodhimin e djathit feta, një gur themeli i ekonomisë së saj. Përafërsisht 40% e djathit të butë të Greqisë rrjedh nga qumështi i deleve dhe i dhisë i prodhuar në Thesali, i cili gjithashtu vuajti nga përmbytjet shkatërruese vitin e kaluar. Greqia prodhon rreth 140,000 ton feta në vit, duke eksportuar rreth 65% të prodhimit të saj, duke luajtur kështu një rol vendimtar në tregun global të qumështit pavarësisht nga madhësia e saj.

PPR nuk është një zoonozë, që do të thotë se nuk transmetohet nga kafshët te njerëzit. Prandaj, mishi dhe qumështi nga kafshët e prekura mbeten të sigurta për konsum. Megjithatë, sëmundja ndikon ndjeshëm në prodhimin blegtoral për shkak të nevojës së asgjësimit të një numri të madh kafshësh për të kontrolluar përhapjen e saj.

Organizata Botërore për Shëndetin e Kafshëve (WOAH) me seli në Paris e karakterizon PPR si me “norma të rënda të sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë” dhe që shkakton një ndikim të lartë ekonomik në rajone si Afrika, Lindja e Mesme dhe Azia, ku dhitë dhe delet janë burime jetike ushqimore. Sipas Organizatës së OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO), simptomat e sëmundjes përfshijnë depresionin, temperaturën, rrjedhjet e hundës dhe të syrit, plagët e gojës, shqetësimin e frymëmarrjes, kollën, diarrenë dhe vdekjen.

“Komisioni po ndjek nga afër me të dy vendet dhe po vendos masat e nevojshme në nivel të BE-së”, tha një zyrtar i Komisionit. Ekzekutivi i BE-së miratoi procedura urgjente për Greqinë dhe Rumaninë më 19 dhe 26 korrik respektivisht pas votimeve në komitetin e tij të përhershëm mbi zinxhirin ushqimor dhe shëndetin e kafshëve.

Këto procedura synojnë të kufizojnë lëvizjen e mallrave të prekshme për të siguruar që tregtia e sigurt mund të vazhdojë duke garantuar sigurinë dhe duke ruajtur standardet sanitare të BE-së. “Në këtë fazë, pyetje të mëtejshme duhet t’u drejtohen autoriteteve përgjegjëse greke dhe rumune,” tha zyrtari i Komisionit. Autoriteti i BE-së për sigurinë ushqimore (EFSA) e ka pranuar situatën kritike në të dy vendet, por nuk ka marrë ende kërkesa për mbështetje shkencore në këtë fushë. “Ne jemi të gatshëm të ndihmojmë menaxherët e rrezikut me këshillat tona shkencore nëse kërkohet,” tha një zyrtar i EFSA.

Masat frenuese

Në një opinion të vitit 2021, EFSA përshkroi masat e kontrollit për PPR sipas Ligjit për Shëndetin e Kafshëve, duke theksuar rëndësinë e karantinës së menjëhershme të tufave të prekura, kufizimet në lëvizjet e kafshëve brenda dhe ndërmjet fermave, dhe mbikëqyrjen intensive përmes testimit klinik dhe laboratorik.

Duhet të krijohen zona mbikëqyrjeje rreth zonave të infektuara për të monitoruar dhe kontrolluar përhapjen e sëmundjes. Për të reduktuar ndotjen e mjedisit, kafshët e infektuara duhet të asgjësohen në mënyrë njerëzore dhe kufomat e tyre të asgjësohen në mënyrë të sigurt.

Vaksinimi masiv i popullatave të prekshme të kafshëve është gjithashtu thelbësor për të krijuar imunitet të tufës dhe për të parandaluar shpërthimet e mëtejshme. Në të njëjtën kohë, masa të rrepta të biosigurisë në ferma si dezinfektimi i pajisjeve dhe automjeteve, kontrolli i lëvizjes së njerëzve dhe sigurimi i higjienës së punëtorëve të fermave duhet të vendosen në ferma.

Sipas autoritetit të BE-së, këto masa, kur zbatohen me rigorozitet, mund të kontrollojnë ndjeshëm dhe përfundimisht të zhdukin murtajën e dhive, duke mbrojtur si shëndetin e kafshëve ashtu edhe jetesën e varur nga ripërtypësit e vegjël. Virusi PPR u identifikua për herë të parë në vitin 1942 në Bregun e Fildishtë dhe që atëherë është përhapur në zona të mëdha të Afrikës, Lindjes së Mesme dhe Azisë. Aktualisht, mbi 70 vende kanë raportuar raste PPR brenda kufijve të tyre, me shumë më tepër në rrezik.

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.