Studiuesit zhvillojnë një filtër të ripërdorshëm që heq 75% të një “kimikati të përhershëm” nga uji!

Edel Strazimiri / SCAN

 

Studiuesit kanë projektuar një strukturë të vogël blloku ose monolit duke përdorur printimin 3D që mund të filtrojë një nga “kimikatet e përhershme” më të zakonshme në ujë. Një ekip nga Universiteti i Bath në Mbretërinë e Bashkuar përdori një material të veçantë të quajtur oksid indiumi dhe përmes printimit 3D, bëri grila për të maksimizuar sipërfaqen dhe për të krijuar monolite të vegjël.

Në tre orë, monolitët hoqën 53 % të acidit perfluorooctanoic (PFOA), një nga kimikatet më të zakonshme përgjithmonë i quajtur gjithashtu PFAS. Për më tepër, duke i ngrohur monolitët në 500°C dhe duke i ripërdorur ato tre herë, studiuesit vunë re se të paktën 75 % e PFOA u hoq. Ata publikuan rezultatet e tyre në The Chemical Engineering Journal.

“PFAS, ose ‘kimikatet përgjithmonë’, janë fokusi kryesor në trajtimin e ujit dhe shëndetin publik. Ne kemi krijuar një mënyrë efikase për të hequr këto kimikate nga uji pa përdorur shumë energji, “tha Dr Liana Zoumpouli, një bashkëpunëtore kërkimore në Departamentin e Inxhinierisë Kimike të Universitetit të Bath dhe një nga autorët e studimit, në një deklaratë.

“Përdorimi i printimit 3D për të krijuar monolit është relativisht i thjeshtë, dhe gjithashtu do të thotë se procesi duhet të jetë i shkallëzuar. Printimi 3D na lejon të krijojmë objekte me një sipërfaqe të lartë, e cila është çelësi i procesit,” shtoi ajo. Strukturat katër centimetra të gjata janë printuar duke përdorur një bojë të veçantë që përmban oksid indiumi qeramik. Duke u lidhur me PFOA, oksidi i indiumit e largon atë nga uji.

Autorët vunë në dukje se koha prej tre orësh është në përputhje me sistemet ekzistuese të trajtimit të ujit. “Aktualisht, këto kimikate nuk janë të rregulluara fort në MB për ujin e pijshëm, por ka udhëzime dhe ne presim ndryshime në politikë shumë shpejt. Kompanitë e ujit ka të ngjarë të shikojnë sistemet integruese për t’u marrë me to,” shtoi profesori Davide Mattia, një tjetër nga autorët e studimit.

Ai tha se çështjet kryesore që studiuesit do të duhet të zgjidhin janë nëse filtrat funksionojnë në një numër të madh PFAS dhe nëse studiuesit mund të rrisin “rendimentin dhe shpejtësinë e përthithjes” të filtrave dhe të menaxhojnë rrezikun e krijimit të mbeturinave. Teknika të tjera eliminimi si ajo e zhvilluar nga Valgo e quajtur fraksionimi i shkumës bio po arrijnë një shkallë largimi prej 98 deri në 99 % të PFAO.

PFAS quhen kimikate përgjithmonë sepse ato nuk shpërbëhen lehtë në mjedis. Fillimisht të përdorura për vetitë e tyre jo ngjitëse dhe të papërshkueshme nga uji, PFAS janë përdorur gjerësisht në produkte të panumërta, nga enët e gatimit deri te shkumat e zjarrit, rrobat dhe kozmetika. PFAS kanë gjetur rrugën e tyre në mjedis përmes një sërë rrugësh të tilla si shkarkimet e ujërave të zeza, deponitë ose emetimet në ajër.

PFAS përbën një kërcënim serioz si për ekosistemet ashtu edhe për shëndetin e njeriut, pasi është lidhur me kancerin e veshkave dhe testikujve, dëmtimin e mëlçisë, sëmundjen e tiroides, dobësimin e sistemit imunitar dhe problemet riprodhuese.

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.