Borxhi kombëtar i SHBA-së ka arritur një rekord të ri – Ja si kanë ndryshuar shifrat ndër vite

Borxhi i qeverisë së Shteteve të Bashkuara arriti një rekord të ri shqetësues në fund të vitit 2023. Por sa i keq është ai dhe a ka rëndësi të kesh dhjetëra triliona borxhe për një vend ekonomikisht aq të fuqishëm sa SHBA?

Më 29 dhjetor, Departamenti Amerikan i Thesarit publikoi të dhëna të reja që tregojnë se borxhi kombëtar i vendit shkoi mbi 34 trilion dollarë për herë të parë në histori. Por sa dini vërtet për borxhin?

Borxhi kombëtar i SHBA-së është shuma e parave të papaguara që qeveria federale ka marrë hua për të financuar programet e saj të ndryshme sipas CNN, por borxhi kombëtar ka qenë gjithmonë një faktor në vend.

“Borxhi publik është një fakt i jetës. SHBA ka pasur borxh që nga fillimi i saj”, thuhet në një deklaratë nga faqja e internetit e Departamentit të Thesarit për borxhin kombëtar. Të dhënat tregojnë se revolucioni i vendosi SHBA-së mbi 75 milionë dollarë borxh.

Borxhi kombëtar i vendit u rrit në vitet pas revolucionit, por kishte një pikë në historinë e SHBA ku borxhi i qeverisë federale u zvogëlua në zero. Kjo ndodhi nën Presidentin Andrew Jackson në 1835.

Megjithatë, borxhi kombëtar i Amerikës u rrit shpejt në vitet pasi u soll në zero me zgjerimin më të dukshëm që ndodhi gjatë Luftës Civile. Para luftës, borxhi kombëtar i SHBA ishte afërsisht 60 milionë dollarë.

Deri në vitin 1862, borxhi kombëtar tejkaloi 1 miliard dollarë dhe në fund të Luftës Civile, ai kishte arritur në 2.7 miliardë dollarë. Borxhi vazhdoi të rritet deri në shekullin e njëzetë dhe nga Lufta e Dytë Botërore arriti në 50 miliardë dollarë.

Pas luftës, qeveria e Shteteve të Bashkuara kishte borxh 260 miliardë dollarë dhe pjesa tjetër e shekullit pa që borxhi kombëtar të gjurmonte nga afër inflacionin dhe të rritej. Kërcimi më i madh ndodhi midis viteve 1980 dhe 1990.

Borxhi kombëtar i vendit u trefishua më shumë se para se të fillonte tkurrje pas përfundimit të Luftës së Ftohtë. Megjithatë, lufta kundër terrorit dhe pushtimet e mëvonshme të Afganistanit dhe Irakut e shtynë borxhin në afërsisht 10.6 trilion dollarë deri në vitin 2008.

Në periudhën midis 2008 dhe sot, borxhi është rritur gjithnjë e më shumë, pasi liderët e vendit janë larguar nga gjetja e mënyrave më të qëndrueshme për të menaxhuar borxhin kombëtar në favor të politikave të tjera.

Sipas firmës së kërkimit të tregut Statista, borxhi kombëtar i SHBA arriti në 20 trilion dollarë në 2017 nën udhëheqjen e Donald Trump dhe kaloi 30 trilion dollarë në 2022 nën presidencën e Joe Biden.

Sot, borxhi kombëtar ka arritur në 34 trilion dollarë, por ky numër ndoshta nuk do të thotë shumë pasi është aq i madh sa nuk mund të kuptohet siç duhet. Një mënyrë më e mirë për të parë problemin është ndarja e borxhit sipas qytetarëve amerikanë.

Për shembull, në vitin 2022, kur borxhi kombëtar ishte afërsisht 30 trilion dollarë. Kostoja për frymë për çdo amerikan ishte 92,582,46 dollarë. Kaq do të detyrohej çdo qytetar për të shlyer plotësisht borxhin kombëtar.

Në disa kuptime, borxhi kombëtar ka rëndësi. Për shembull, nëse borxhi fillon të tejkalojë shumë të ardhurat e qeverisë, atëherë borxhi mund të bëhet i paqëndrueshëm, gjë që do të krijonte shumë probleme të mëdha.

Disa nga problemet do të përfshijnë kosto më të larta interesi, më pak mundësi ekonomike për amerikanët, një goditje në rrjetin e sigurisë sociale të vendit dhe më pak aftësi për t’iu përgjigjur krizave sipas Fondacionit Peter G. Peterson.

Arritja e borxhit prej 34 trilion dollarësh ishte një “arritje vërtet dëshpëruese”, tha presidentja e Komitetit për Buxhetin Federal të Përgjegjshëm Maya MacGuineas. “Megjithëse niveli ynë i borxhit është i rrezikshëm si për ekonominë, ashtu edhe për sigurinë kombëtare, Amerika thjesht nuk mund të ndalojë huamarrjen.”

Në nëntor 2023, Banka e Amerikës përdori të dhëna nga Zyra e Buxhetit të Kongresit për të vlerësuar se borxhi kombëtar i SHBA mund të arrijë mbi 50 trilion dollarë deri në vitin 2033, megjithëse vetëm koha do të tregojë nëse parashikimi bëhet realitet.

N.Xh / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.