Çfarë janë bankat ’hije’ që po dështojnë në Kinë dhe si mund të ndikojnë ato në Europë?

Trustet kineze dhe kompanitë e menaxhimit të pasurisë kanë qenë duke luftuar nën peshën e rregullave shtrënguese dhe krizës së vazhdueshme të pronave të Kinës, dy fenomene që kanë goditur veçanërisht rëndë industrinë e “bankareve në hije” të vendit dhe mund të kenë efekte të dëmshme për Europën. Bankat hije, të tilla si Sichuan Trust dhe Zhongzhi, janë institucione financiare jo-bankare, si kompanitë e garancisë së kredisë, fondet mbrojtëse dhe kompanitë e menaxhimit të aktiveve, që ofrojnë disa nga shërbimet kryesore të bankave pavarësisht se nuk janë huadhënës tradicionalë.

Është një sektor i rëndësishëm: sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), në fund të vitit 2015, industria bankare në hije në të gjithë ekonomitë e G20 arriti në rreth 92 trilion dollarë (84.9 trilion euro). Megjithatë, pavarësisht se ofrojnë shërbime të ngjashme si bankat, institucionet bankare në hije nuk janë të rregulluara në të njëjtën mënyrë si shumica e bankave tregtare tradicionale, duke ekzistuar kështu në “hije”. Rregullat që rregullojnë bankat e rregullta nga të cilat përjashtohen homologët e tyre në hije përfshijnë gjëra të tilla si përmbushja e disa kërkesave për rezervë kapitali, kërkesat e transparencës dhe kryerja e kontrolleve të plota të sfondit dhe kredisë në raste të caktuara.

Industria bankare në hije mund të jetë çelësi për mbështetjen e ekonomisë së një vendi, për shkak se shpeshherë mbush një boshllëk që lënë bankat tradicionale tregtare: për shembull, bankat tradicionale zakonisht shmangen nga emetimi i kredive afatshkurtëra të rrezikshme dhe me interes të lartë bazuar në pritjet e ardhshme të një aplikanti të çekut të pagave, ndërsa bankat në hije mund të jenë të shpejta për t’i kapur ato. Në Kinë, industria bankare në hije përbën rreth 40% deri në 60% të produktit të brendshëm bruto (PBB) të vendit, megjithëse vlerësimet ndryshojnë ndjeshëm.

Ekspertët besojnë se kriza kryesore kineze e pronave mund të jetë arsyeja e vërtetë e luftës së industrisë bankare në hije të Kinës në përgjithësi. Kjo është për shkak se shumica e fondeve që bankat në hije fitojnë nga shitja e produkteve të investimeve derdhen më pas në sektorin e madh të pronave të vendit. Megjithatë, në vitet e fundit, ky sektor ka qenë në prag të kolapsit.

Një nga shkaqet kryesore të krizës së sektorit të pronave ishte kur një nga zhvilluesit më të mëdhenj kinezë të pronave Evergrande dështoi në obligacionet e tij në dhjetor 2021, duke shkaktuar një reaksion zinxhir midis zhvilluesve të tjerë të mëdhenj të pasurive të paluajtshme si Country Garden. Rregulloret më të ashpra, të tilla si një kufi në nivelet e borxhit të ndërtuesve të pronave, i kanë shtuar gjithashtu kësaj krize.

Bashkimi Europian është shumë i varur nga Kina si një partner importi dhe eksporti. Në vitin 2022, importet kryesore të BE-së nga Kina përfshinin pajisjet e telekomunikacionit, makinat automatike të përpunimit të të dhënave dhe makineritë elektrike, sipas Eurostat, zyrës statistikore të bllokut. Nga ana tjetër, disa nga mallrat kryesore të eksportuara nga BE-ja në Kinë përfshinin automjete motorike dhe tuba dhe valvola elektronike.

Lëkundjet e industrisë bankare në hije mund të shkojnë shumë përtej sektorit financiar, duke ndikuar potencialisht edhe në investimet e huaja direkte europiane (IHD) në vend.   Aktualisht, sektorët e përpunimit të ushqimit, automobilave, farmaceutikës dhe bioteknologjisë, prodhimi i produkteve të konsumit dhe kimikateve janë disa që shohin më shumë IHD në Kinë.

Kompanitë si Volkswagen, Daimler, BASF dhe BMW janë investuar shumë në Kinë. Megjithatë, kolapsi i disa trusteve kineze mund të nënkuptojë gjithashtu më pak kërkesë për produkte evropiane, veçanërisht në sektorët e produkteve të konsumit dhe automobilave. Për më tepër, nëse bankat në hije fillojnë të rikthejnë investimet e tyre në sektorin e pronave, kjo gjithashtu mund të çojë në më pak stimuj për kompanitë evropiane si toka e lirë dhe objekte të tilla si parqet industriale masive.

Si e tillë, Kina mund të mos mbetet më një opsion kaq tërheqës investimi për kompanitë evropiane, të cilave mund t’u duhet të gjejnë opsione të tjera të lira të prodhimit të Azisë Juglindore. Rregulloret shtrënguese që ndikojnë në bankat në hije gjithashtu mund të pengojnë më shumë investime evropiane në Kinë, veçanërisht pasi BE-ja dhe Kina po punojnë në metoda për të rritur mbështetjen te vetja aktualisht. Njëra prej tyre përfshin përpjekjen për të prodhuar mallra me kërkesë të lartë si automjetet elektrike tërësisht brenda vendit, pa u mbështetur në zinxhirët e huaj të furnizimit.

​Edel Starzimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.