Copernicus: 2023, zyrtarisht viti më i nxehtë në histori!

2023 është në rrugën e duhur për t’u bërë viti më i nxehtë në histori sipas Copernicus, Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike në Europë. Nëntori ishte muaji i gjashtë radhazi që thyen rekorde: me një temperaturë mesatare ditore prej 14.22 gradë Celsius, duke tejkaluar rekordin e vitit 2020 me 0.32 gradë.

“Ka pasur rekorde të reja për gjashtë muaj rresht dhe dy sezone. Ky nëntor i jashtëzakonshëm do të thotë që viti 2023 do të jetë viti më i nxehtë që nga fillimi i regjistrimeve”, tha Samantha Burgess, zëvendësdrejtoresha e shërbimit.

Për më tepër, midis janarit dhe nëntorit, temperatura mesatare ishte 1.46 gradë mbi mesataret e regjistruara në periudhën para-industriale dhe 0.13 gradë mbi rekordin e 2016-ës, viti që mbante rekordin deri më tani, raportoi instituti me bazë në Bon.

Raporti i ri i Copernicus vjen ndërsa negociatorët në Dubai po përgatiten të mbyllin javën e parë të bisedimeve në COP28. Sesionet e së mërkurës do të fokusohen në transportin, sektori i dytë kryesor për emetimet e dioksidit të karbonit me panele për ndërtimin e infrastrukturës së karikimit të automjeteve elektrike dhe dekarbonizimin e transportit urban të mallrave.

Pavarësisht rritjes së shpejtë të automjeteve elektrike në disa vende, nafta ende përbën gati 91% të energjisë së përdorur në sektorin e transportit, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë.

Dhe është një sektor që përfshin industri të vështira për t’u dekarbonizuar si aviacioni dhe transporti detar, ku ulja e emetimeve do të kërkojë rritje të mëdha në prodhimin e karburantit të qëndrueshëm të aviacionit, për aeroplanët dhe lëndë djegëse alternative si hidrogjeni për anijet.

Të dhënat e Copernicus datojnë në vitin 1940. Të dhënat e llogaritura të qeverisë së Shteteve të Bashkuara datojnë në vitin 1850. Shkencëtarët që përdorin proxy të tilla si bërthamat e akullit, unazat e pemëve dhe koralet kanë thënë se kjo është dekada më e ngrohtë që Toka ka parë në rreth 125,000 vjet, që daton para qytetërimit njerëzor. Dhe muajt e fundit kanë qenë më të nxehtët e dekadës së fundit.

Shkencëtarët thonë se ka dy forca shtytëse pas rekordit gjashtëmujor, njëra është ndryshimi klimatik i shkaktuar nga njeriu nga djegia e qymyrit, naftës dhe gazit. Është si një shkallë lëvizëse. Por cikli natyral El Nino-La Nina është si të kërcesh lart ose poshtë në atë shkallë lëvizëse.

​Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.