Inflacioni po shënon rënie kudo – Kjo nuk nënkupton që prodhimet dhe shërbimet janë më të lira

Nëse inflacioni bie në 2% deri në fund të këtij viti, kjo do të thotë se kostoja e gjithçkaje nuk do të rritet më, apo jo? E gabuar. Por kjo është ajo që mendojnë shumica e banorëve të Mbretërisë së Bashkuar, sipas një sondazhi të ri nga grupi i sondazheve Survation.

Për më tepër, pothuajse një e treta e të anketuarve thanë se mendojnë se do të paguajnë më pak se tani. Është një keqkuptim i zakonshëm që rënia e inflacionit barazohet me rënien e çmimeve. Por të dyja jo gjithmonë shkojnë dorë për dore.

Inflacioni është shkalla me të cilën çmimet për mallrat dhe shërbimet në të gjithë ekonominë po rriten gjatë një periudhe të caktuar kohore. Kur inflacioni rritet, do të thotë që do të duhet të shpenzohen më shumë para për të blerë të njëjtat mallra dhe shërbime si dikur. Deflacioni, në të kundërt, është kur mallrat dhe shërbimet bëhen më të lira. Do të thotë që çdo para që fitoni sot do të ‘shtrihet’ edhe më tej në të ardhmen.

Kina është një nga vendet e pakta që është në prag të përjetimit të deflacionit. Shumica e vendeve të tjera – me përjashtim të Mbretërisë së Bashkuar, ku çmimet e konsumit muajin e kaluar ishin ende 8.7% më të larta mesatarisht se një vit më parë – po përjetojnë atë që njihet si disinflacion. Pra, çfarë është disinflacioni? Disinflacioni është kur ritmi i rritjes së çmimeve ngadalësohet.

Për shembull, mallrat dhe shërbimet e shitura në Shtetet e Bashkuara të Amerikës kushtuan 9.1% më shumë qershorin e kaluar krahasuar me qershorin 2021. Raporti më i fundit i Indeksit të Çmimeve të Konsumit zbuloi se çmimet u rritën me 4% krahasuar me vitin e kaluar. Kjo do të thotë se mallrat dhe shërbimet janë ende më të shtrenjta se një vit më parë. Por rritjet e çmimeve janë më të vogla se një vit më parë.

Ashtu si shumë banka qendrore, duke përfshirë Bankën e Anglisë dhe Bankën Qendrore Europiane, Rezerva Federale e SHBA po synon inflacionin vjetor prej 2%. Kjo do të thotë që bankierët qendrorë globalë nuk duan që mallrat dhe shërbimet të bëhen më të lira. Në vend të kësaj, ata duan që çmimet të rriten pak më shumë çdo vit, në mënyrë që njerëzit të mos vonojnë blerjet që ndihmojnë në rritjen e ekonomisë. Deflacioni është në shumë mënyra më i rrezikshëm se inflacioni.

Nëse mendojmë se çmimet do të ulen në të ardhmen, me siguri do të bëjmë shumë blerje ‘të vonuara’ sot. Kur shumë njerëz fillojnë të mendojnë në këtë mënyrë, shpenzohen shumë më pak para. Kjo bën që punëdhënësit të pushojnë punëtorët dhe mund ta vendosë një ekonomi në një recesion. Është gjithashtu shumë më e vështirë për bankat qendrore që të bëjnë një ekonomi të rritet nëse ajo rrëshqet në një periudhë deflacioni kundrejt inflacionit.

Japonia pati në mënyrë famëkeqe një periudhë të quajtur “dekada e humbur” nga 1991 deri në 2001, kur ekonomia e saj vazhdoi të tkurret ndërsa përjetoi deflacion. U deshën dekada të mëvonshme të masave stimuluese për të rifutur inflacionin për të ndihmuar në rritjen e ekonomisë. Në të kundërt, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Fed-it i është dashur afërsisht një vit për të ulur inflacionin në një nivel që është ende dyfishi i normës së synuar duke rritur normat e interesit.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.