Lufta në Ukrainë, mundësi të reja për Azerbajxhanin – Vendi përfiton prej largimit të Kazakistanit nga tranziti rus i naftës

Azerbajxhani mund të jetë në kampin e “fituesve” për shkak të luftës në Ukrainë, e cila vazhdon të ristrukturojë industrinë globale të furnizimit me energji në rajonin e gjerë të pellgut të Kaspikut. Por perspektivat e pasigurta të investimeve dhe financimit, si dhe pyetjet në lidhje me kapacitetin e saj prodhues, po e pengojnë Bakun tani për tani.

Kur bëhet fjalë për eksportet e naftës, duket se pika e dobët e Kazakistanit mund të jetë zgjidhja e Azerbajxhanit. Përpara agresionit ushtarak të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, Kazakistani mbështetej te Rusia për tranzitin e shumicës së eksporteve të saj të naftës në tregun ndërkombëtar. Në vitin 2022, për shembull, rreth 62% e 84.2 milionë tonë eksporteve të naftës të vendit aziatik arritën në tregjet globale nëpërmjet tubacionit CPC në portin rus të Novorossiysk në Detin e Zi.

Megjithatë, frika në rritje e mbështetjes së tepërt tek Moska, së bashku me shqetësimet për sigurinë e transportit tregtar në Detin e Zi, kanë shtyrë Astanën – kryeqyteti i Kazakistanit – të kërkojë rrugë alternative të eksportit.

Më 11 mars, prodhuesi shtetëror i naftës i Kazakistanit KazMunayGas dhe kompania shtetërore e naftës SOCAR e Azerbajxhanit ranë dakord të zgjasin marrëveshjen e tyre ekzistuese për tranzitimin e naftës së papërpunuar nga Kazakistani përmes rrugës kryesore të eksportit të naftës të Azerbajxhanit – tubacioni Baku-Tbilisi – Cheyhan. Marrëveshja rrit volumin vjetor nga 1.5 milion ton në 2.2 milion ton. Të dy kompanitë ranë dakord gjithashtu të diskutojnë transitimin e vëllimeve të mëtejshme të naftës së papërpunuar kazake në Detin e Zi nëpërmjet tubacionit Baku-Supsa përmes Gjeorgjisë, i cili ka qenë i papunë për më shumë se një vit për shkak të frikës së çështjeve të sigurisë.

Azerbajxhani gjithashtu mund të rrisë së shpejti volumin e tij të tranzitit të gazit. Një marrëveshje paraprake e kohëve të fundit midis Turkmenistanit dhe Turqisë lejon që gazi turkmen të dërgohet në Turqi ose përmes një marrëveshje shkëmbimi me Iranin, ose shkëmbime më komplekse përmes Iranit dhe Azerbajxhanit.

Si Rusia ashtu edhe Irani janë subjekt i sanksioneve ndërkombëtare, të cilat nëse zgjerohen më tej mund ta lënë Turqinë të ‘varur’ në aspektin energjetik. Ankaraja dhe Ashgabat –  kryeqyteti i Turkmenistanit, po diskutojnë për gazsjellësin Trans-Kaspik për të tranzituar gazin natyror të Turkmenistanit përmes Azerbajxhanit dhe Gjeorgjisë në Turqi dhe ndoshta në Europë. Një projekt që tashmë gëzon mbështetjen e SHBA.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.