Ndryshimet klimatike do ta bëjë më të vështirë gjumin: Cilat rajone do të preken më shumë?!

Një studim i ri tregon se temperaturat më të ngrohta rrisin rrezikun e gjumit të pamjaftueshëm. Ndërsa ngrohja globale përkeqësohet, kështu do të bëhet edhe aftësia jonë për të bërë një gjumë të mirë gjatë natës, sipas studiuesve. Duke krahasuar motin lokal me të dhënat e gjurmimit të gjumit nga shiritat e dorës, studiuesit e udhëhequr nga Kelton Minor në Universitetin e Kopenhagës, Danimarkë zbuluan se temperaturat e ngrohta të natës dëmtojnë vërtet gjumin.

Studiuesit mblodhën mbi 7 milionë të dhëna për gjumin e natës nga më shumë se 47,000 njerëz në 68 vende midis 2015 dhe 2017. Duke kontrolluar faktorët individualë, tendencat sezonale dhe kohore, ata zbuluan se temperaturat e ngritura shkurtojnë gjumin kryesisht duke zgjatur kohën që duhet për të fjetur. Në netët shumë të ngrohta me temperatura mbi 30°C ata zbuluan se njerëzit flenë mesatarisht 14 minuta më pak. Probabiliteti për të fjetur më pak se shtatë orë rritet gradualisht deri në 10°C, përpara se të rritet me një ritëm të lartë.

Nëse vazhdojmë të emetojmë gazra serë me ritmin aktual, deri në vitin 2100 çdo person mund të përballet me një mesatare prej dy javësh gjumë të shkurtër të lidhur me temperaturën ose midis 50 dhe 58 orë humbje gjumi – në vit, zbuluan studiuesit. Njerëzit tashmë po humbasin rreth 44 orë gjumë në vit për shkak të temperaturave më të larta këtë shekull, vlerësojnë ata. Mungesa gjumit mund t’ju bëjë me humor të keq por periudhat e zgjatura të mungesës së gjumit sjellin pasoja shumë më të këqija.

Studimet e mëparshme kanë treguar se gjumi i pamjaftueshëm mund të ndikojë si mendërisht ashtu edhe fizikisht. Ajo ka qenë e lidhur me uljen e performancës dhe produktivitetit njohës, si dhe depresionin dhe zemërimin. Mungesa e gjumit gjithashtu mund të zvogëlojë funksionin tuaj imunitar, të shkaktojë hipertension dhe probleme me zemrën, të rrisë rrezikun e aksidenteve dhe të përshpejtojë plakjen.

Jo të gjithë ndikohen në mënyrë të barabartë nga efektet e temperaturave të larta në gjumë. Studiuesit zbuluan se të moshuarit, banorët e vendeve me të ardhura më të ulëta, gratë dhe ata që tashmë jetojnë në klimat më të nxehta janë të ndikuar në mënyrë disproporcionale. Kjo ka të ngjarë të zgjerojë pabarazitë ekzistuese globale. Temperaturat janë në rritje në mbarë botën, me rritjen më të madhe të regjistruar gjatë natës. Ndryshimet klimatike dhe zgjerimi i ishujve të nxehtësisë urbane po kontribuojnë në këtë. Ata në rajonet më të nxehta u zbuluan se përjetuan më shumë humbje gjumi për çdo shkallë ngrohjeje. Kjo sugjeron që aftësia e njeriut për t’u përshtatur me motin më të nxehtë është e kufizuar.

Duke krahasuar të dhënat e humbjes së gjumit me parashikimet e NASA-s për klimën globale, ata krijuan një hartë botërore të rrezikut. Ajo tregon se ata në Azi, Australi dhe Lindjen e Mesme do të preken më shumë nga humbja e gjumit e lidhur me klimën në vitet e ardhshme.

Cila është temperatura ideale për gjumë?

Temperatura ideale për gjumë është rreth 16 deri në 20°C. Trupi juaj rregullon temperaturën tuaj të brendshme ndërsa flini, por temperaturat e jashtme më të larta e bëjnë këtë më të vështirë – veçanërisht për njerëzit e moshuar. Ata në vendet më të pasura kanë më shumë gjasa të kenë ajër të kondicionuar për t’i ndihmuar ata të kenë një temperaturë optimale të gjumit – por ky është një rreth vicioz.

Kondicionerët përdorin më shumë energji elektrike se çdo pajisje tjetër në shtëpi, duke prodhuar emetime dhe rrjedhje kimikatesh që ngrohin planetin. Ndërsa në disa vende kondicioneri është thelbësor për të shpëtuar jetën, në klimat më të buta shpesh është më shumë një luks.

Ndërsa jemi gjithnjë e më afër kufijve kritikë të ngrohjes, nuk ka qenë kurrë më e rëndësishme të frenojmë emetimet. Vendosja e standardeve më të rrepta rregullatore në njësitë e kondicionerit, maksimizimi i pemëve dhe hapësirave të gjelbra, dhe pozicionimi i ndërtesave për të maksimizuar hijen dhe ajrosjen, të gjitha mund të ndihmojnë në uljen e ndikimit dhe përdorimit të kondicionerit.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.