Pse kompjuterët kuantikë kërcënojnë sigurinë tonë globale?!

Mund të vijë një ditë e njohur si Q-Day, e cila do të shkatërrojë sigurinë globale siç e njohim ne. Mund të jetë pas disa vitesh nga tani, ose pas 10 vjetësh ose më shumë. Por shkencëtarët, matematikanët dhe qeveritë nuk po presin duarkryq që të ndodhë kërcënimi kuantik. Q-Day është dita kur ndërtohet një kompjuter kuantik aq i fuqishëm, sa mund të thyejë sistemet e enkriptimit publik që mbrojnë bisedat tona në internet, llogaritë bankare dhe infrastrukturën më jetike, duke shkaktuar kërdi mbi qeveritë dhe bizneset. Mënyra se si do të ndodhte ky fund i botës dixhitale varet nga matematika e thjeshtë.

Individët nuk duhet të shqetësohen nga Q-Day pasi ka ndoshta pak njerëz që kanë të dhëna që janë shumë të ndjeshme dhe do të jenë ende të rëndësishme në vitet në vijim. Sapo të vijë teknologjia e re, kodet e enkriptimit do të përditësohen në të gjithë kompjuterët dhe telefonat dhe “nuk duhet të shqetësoheni shumë për këtë, sepse industria do të kujdeset për këtë”. Por qeveritë, organizatat dhe bizneset duhet të shqetësohen nga kërcënimi kuantik. Ekziston një koncept i quajtur “ruani tani, deshifroni më vonë”. Kjo do të thotë se dikush mund të jetë duke ruajtur të dhënat dhe duke pritur që një kompjuter kuantik mjaft i fortë të vijë dhe t’i deshifrojë ato.

Qeveritë nuk po presin që kjo të ndodhë dhe komuniteti kriptografik po ndërton metoda të kriptimit që mund të përballojnë kërcënimin kuantik, i njohur si kriptografia post-kuantike (PQC). Këtë vit, diku midis majit dhe qershorit, standardizimi përfundimtar i PQC do të publikohet nga Instituti Kombëtar i Standardeve dhe Teknologjisë i SHBA-së. Ky do të jetë një ndryshim i lojës pasi do të jetë në treg për të gjitha industritë.

Legjislacioni amerikan ka mandatuar që afati kohor për të ndryshuar në PQC do të jetë nga viti 2025 deri në vitin 2033, kohë në të cilën zinxhiri i furnizimit të sigurt kibernetik do të duhet të ketë kaluar në përdorimin e PQC si parazgjedhje. Në vitin 2025, shfletuesit e internetit dhe përditësimet e softuerit do të duhet të bëhen të sigurta post-kuantike si parazgjedhje nëse shiten në SHBA.  Kjo është arsyeja pse disa kompani, si Google Chrome dhe Cloudflare, kanë filluar tashmë të përdorin PQC.

Standardet PQC të SHBA-së janë standarde ndërkombëtare, por çdo vend ka udhëzimet e veta me të cilat qeveritë bashkëpunojnë. Qeveria e SHBA-së, Mbretërisë së Bashkuar, franceze, gjermane dhe holandeze, ndër të tjera, kanë peshuar të gjitha dhe kanë prodhuar letra të bardha dhe udhëzime për industrinë për t’i shtyrë ata të fillojnë fazën e tranzicionit në kriptografinë post-kuantike pasi ata e kuptojnë se është një proces që do të marrë kohë.

Shumica e standardeve kriptografike janë zhvilluar në Europë nga kriptografë eropianë, shtoi ai, kompania e të cilëve me bazë në Mbretërinë e Bashkuar kishte katër metoda të enkriptimit të zgjedhura për të qenë në standardet PQC të SHBA. Pasi të zhvillohen, metodat e kriptimit shqyrtohen pa mëshirë nga komuniteti më i gjerë kriptografik, qeveritë dhe të gjithë të tjerët që janë të interesuar të thyejnë metodat e kriptimit.

Por nuk ka asnjë metodë të përsosur të kriptimit ose metodë sigurie që mund të sigurojë që gjithçka të mbetet e sigurt përgjithmonë. Prandaj kriptografia është natyrshëm një fushë në zhvillim dhe kjo është arsyeja pse ne duhet të mbajmë përpara dhe të vëzhgojmë se si gjërat po evoluojnë.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.