Pse njerëzit në Kinë nuk paguajnë më hipotekat e tyre dhe përse kjo ka një rëndësi globale?!

“Ndërtimi ndalon, hipoteka ndalon. Dorëzoni shtëpitë dhe rimbursohuni!”

Kjo ishte një nga thirrjet që blerësit e pakënaqur të apartamenteve në Kinë përdorën në një protestë në qershor. Por zemërimi i tyre për shtëpitë e papërfunduara nuk u ndal në tabela dhe brohoritje. Qindra prej tyre ndaluan së paguari hipotekat e tyre – një hap radikal për Kinën, ku mospajtimet nuk tolerohen.

Shumë prej tyre mund të paguajnë, por po zgjedhin të mos paguajnë, ndryshe nga kriza e hipotekave sub-prime në SHBA në 2007, kur paratë iu dhanë hua huamarrësve me rrezik të lartë, të cilët më pas dështuan.

Ata kanë blerë shtëpi në rreth 320 projekte në të gjithë vendin, sipas një vlerësimi në Github ku pronarët e shtëpive kanë postuar në lidhje me vendimin e tyre. Por është e paqartë se sa në fakt nuk paguajnë.

Kreditë e bojkotuara mund të arrijnë në 145 miliardë dollarë (120 miliardë paund), vlerëson S&P Global. Analistë të tjerë thonë se mund të jetë edhe më i lartë. Revolta ka tronditur autoritetet, duke e përqendruar vëmendjen në një treg tashmë nën presionin e një ekonomie të ngadalësuar dhe një krizë serioze të parave.

Më alarmante akoma është se kjo ka sinjalizuar mungesë besimi në një nga shtyllat kryesore të ekonomisë së dytë më të madhe në botë. Sektori i pronave në Kinë përbën një të tretën e prodhimit të saj ekonomik. Kjo përfshin shtëpi, qira dhe shërbime ndërmjetësimi; industritë që prodhojnë mallra të bardha (elektroshtëpiake) që shkojnë në apartamente; dhe materialet e ndërtimit.

Por ekonomia e Kinës është ngadalësuar në tremujorin e fundit, ajo u rrit me vetëm 0.4% krahasuar me një vit më parë. Disa ekonomistë nuk presin ndonjë rritje këtë vit. Madhësia e ekonomisë së Kinës do të thotë se përçarja në një treg vendimtar si prona mund të ndikojë në sistemin financiar global.

Ekspertët besojnë se përhapja është shqetësimi tani – bankat nuk do të japin hua nëse besojnë se sektori është në rënie. Analistët thonë se ndihma e raportuar – 148 miliardë dollarë – mund të mos jetë e mjaftueshme. Capital Economics vlerëson se kompanive u duhen 444 miliardë dollarë vetëm për të përfunduar projektet e ndërprera.

Nuk është gjithashtu e qartë nëse bankat – veçanërisht ato më të voglat rurale – mund të thithin koston e grevës së hipotekave.

Edhe nëse ndërtimi rifillon, shumë zhvillues mund të mos mbijetojnë sepse shitjet e shtëpive nuk kanë gjasa të mbështesin ndjenjën. Shitjet në 100 zhvilluesit kryesorë të Kinës ranë me 39.7% në korrik krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, sipas China Real Estate Information Corp (CRIC). Kjo krizë është treguesi më i qartë se ekonomia e Kinës është në një udhëkryq.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.