Sekretet e trurit: Ekziston një infrastrukturë e përbashkët nervore midis gjuhëve në të gjithë botën!

Studiuesit analizuan sesi konceptet abstrakte përfaqësohen në trurin e njerëzve nga kultura dhe gjuhë të ndryshme dhe zbuluan se ekziston një infrastrukturë nervore e përbashkët midis gjuhëve. Ndërsa rajonet themelore nervore janë të ngjashme, mënyra se si ndriçohen këto rajone është më specifike për çdo individ.

Studiuesit në Universitetin Carnegie Mellon kanë studiuar zonat e trurit ku materializohen konceptet konkrete dhe abstrakte. Një studim i ri shqyrton nëse njerëzit që janë rritur në kultura të ndryshme dhe flasin gjuhë të ndryshme i formojnë këto koncepte në të njëjtat zona të trurit.

Ekipi i tij hulumtues filloi duke identifikuar zonat e trurit që ndriçojnë kur perceptojnë objekte specifike, si një mollë, dhe më pas kaloi në koncepte abstrakte nga fizika, si forca dhe graviteti.

Studimi i fundit e çon një hap më tej vlerësimin e konceptit abstrakt duke ekzaminuar zonat e trurit që ndriçojnë kur perceptojnë objekte abstrakte bazuar në gjuhë. Në këtë rast, studiuesit analizuan njerëzit, gjuha e parë e të cilëve është Mandarin ose anglisht.

Ekziston një grup mjaft i përgjithësuar i harduerit, ose rrjeti i rajoneve të trurit, që njerëzit përdorin kur mendojnë për informacion abstrakt, por mënyra se si njerëzit i përdorin këto mjete varet nga kultura dhe kuptimi i fjalës.

Ky është një nga studimet e para që shqyrtoi shkallën e përbashkësisë së bazave nervore për paraqitjen e koncepteve abstrakte në gjuhë të ndryshme, dhe në të njëjtën kohë krijoi bazën për identifikimin e dallimeve gjuhësore në kuptimin e koncepteve abstrakte individuale.

Në studim, shkencëtarët kryen skanime të trurit te 20 pjesëmarrës, me një numër të barabartë folësish anglisht dhe mandarin. Pjesëmarrësve iu kërkuan 28 koncepte të veçanta abstrakte që mbulonin shtatë kategori: sociale, emocione, metafizikë, ligj, fe, matematikë dhe shkencë.

Ndërsa ishin në makinën fMRI, pjesëmarrësit kaluan tre sekonda duke menduar për një sinjal nga një prej këtyre kategorive, siç është sakrilegji në kategorinë e fesë. Midis çdo kërkese, pjesëmarrësi e pastronte mendjen duke parë elipsin blu që zvogëlohej për shtatë sekonda. Seria u përsërit gjashtë herë për të marrë grupe të shumta të dhënash për analiza statistikore dhe për trajnim dhe testim të modeleve.

Studimi tregon se ekziston vërtet një infrastrukturë nervore e përbashkët midis gjuhëve. Ndërsa rajonet themelore nervore janë të ngjashme, mënyra se si ndriçohen këto rajone është më specifike për çdo individ.

Ngjashmëria e koncepteve të orientuara nga matematika mund të jetë për shkak të ngjashmërisë së lartë ndërgjuhësore midis matematikës dhe shkencave natyrore. Ngjashmëritë në konceptet e emocioneve dhe koncepteve sociale mund të qëndrojnë në rrethanat dhe marrëdhëniet e përgjithshme që qëndrojnë në themel të këtyre koncepteve.

Ky studim u bazua në mostra me më pak se 20 pjesëmarrës secili ndaj studiuesit hezitojnë të bëjnë ndonjë pretendim gjithëpërfshirës për mënyrën sesi kjo vepër zbatohet në një kontekst më të gjerë kulturor, për shkak të madhësisë së vogël të mostrës dhe krahasimit të vetëm dy gjuhëve.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.