Shefi i OKB-së paralajmëron: Bota është një hap larg “asgjësimit bërthamor”!

Kreu i Kombeve të Bashkuara (OKB) ka paralajmëruar se bota është një hap larg “asgjësimit bërthamor” dhe përballet me rreziqe të papara që nga Lufta e Ftohtë. Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres tha se “njerëzimi është vetëm një keqkuptim, një llogaritje e gabuar larg asgjësimit bërthamor”, mbi luftën në Ukrainë, krahas kërcënimeve të tjera bërthamore në mbarë botën.

Ai i bëri komentet gjatë një konference mbi Traktatin dhjetëvjeçar të Mospërhapjes Bërthamore (NPT), i cili synon të parandalojë përhapjen e armëve bërthamore dhe përfundimisht të arrijë një botë pa armë bërthamore.

Në fjalimin e tij hapës, Guterres tha se takimi i vonuar nga pandemia, i cili synon të rishikojë marrëveshjen historike, po zhvillohej mes “rrezikut bërthamor që nuk është parë që nga kulmi i Luftës së Ftohtë”. Konferenca është “një mundësi për të marrë masat që do të ndihmojnë në shmangien e fatkeqësive të caktuara dhe për ta vënë njerëzimin në një rrugë të re drejt një bote pa armë bërthamore”, tha ai.

Kërcënimi i katastrofës bërthamore u ngrit gjithashtu nga Shtetet e Bashkuara (SHBA), Japonia, Gjermania, shefi bërthamor i OKB-së dhe shumë folës të tjerë. Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken pretendoi se Rusia, e cila nuk iu drejtua konferencës në vendin e saj të planifikuar, është “e përfshirë në goditje të pamatur dhe të rrezikshme bërthamore” në Ukrainë.

Ai përmendi paralajmërimin e presidentit rus Vladimir Putin se çdo ndërhyrje në konflikt mund të ketë “pasoja që nuk i keni parë kurrë” dhe se vendi i tij është një “fuqi e fuqishme bërthamore”.

Blinken theksoi gjithashtu rreziqet e paraqitura nga testi i ardhshëm bërthamor i Koresë së Veriut dhe Irani, i cili tha se nuk ishte “i gatshëm ose i paaftë” të pranonte një marrëveshje për t’u kthyer në marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 që synon të frenojë programin e tij bërthamor.

Blinken gjithashtu pretendoi se Rusia po përdor centralin bërthamor ukrainas në Zaporizhzhya, i cili është më i madhi në Europë si bazë ushtarake, pasi e kishte marrë atë nga Kievi më herët gjatë luftës.

Forcat ruse po qëllonin mbi ukrainasit nga vendi, “duke e ditur se ata nuk mund dhe nuk do të kundërpërgjigjen sepse mund të godasin aksidentalisht një reaktor bërthamor ose mbetje shumë radioaktive në ruajtje”, tha ai.

Delegacioni i Rusisë në konferencë hodhi poshtë me forcë pretendimin e Blinken në një deklaratë të hënën mbrëma, duke thënë se një numër i vogël i personelit të tij ishte në termocentralin “për të garantuar sigurinë dhe sigurinë [e tij]”.

Rafael Grossi, drejtor i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, tha se konflikti në Ukrainë është “aq i rëndë sa fantazma e një konfrontimi të mundshëm bërthamor, apo aksidenti, ka ngritur sërish kokën e saj të tmerrshme”.

Ai paralajmëroi se situata në Zaporizhzhya “po bëhej më e rrezikshme nga dita në ditë”, ndërsa u bëri thirrje të dyja palëve që të lejojnë një ekip ekspertësh sigurie të IAEA të vizitojnë fabrikën, e cila ka qenë e pasuksesshme për dy muajt e fundit.

Guterres u bëri thirrje pjesëmarrësve të konferencës që të ndërmarrin veprime për të shmangur katastrofën bërthamore.

Këto përfshinin riafirmimin dhe forcimin urgjent të “normës 77-vjeçare kundër përdorimit të armëve bërthamore” dhe punën e pamëshirshme drejt eliminimit të armëve bërthamore me angazhime të reja për të reduktuar arsenalet.

Ai u kërkoi gjithashtu udhëheqësve botërorë që të adresojnë “tensionet e ndezura në Lindjen e Mesme dhe Azi” dhe të promovojnë përdorimin paqësor të teknologjisë bërthamore. Në fuqi që nga viti 1970, NPT ka 191 nënshkrues, duke e bërë atë një nga marrëveshjet më të respektuara për kontrollin e armëve.

Sipas dispozitave të tij, pesë fuqitë bërthamore origjinale, SHBA, Kina, Rusia (atëherë Bashkimi Sovjetik), Britania dhe Franca ranë dakord të negociojnë për eliminimin e arsenaleve të tyre në të ardhmen, ndërsa vendet pa armë bërthamore premtuan të mos i merrnin ato në këmbim të garancisë se mund të zhvillojnë energjinë bërthamore për qëllime paqësore.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.