A mund të ndihmojë Inteligjenca Artificiale në planifikimin e skenarëve për një pandemi të ardhshme?!

Studiuesit po shikojnë se si inteligjenca artificiale (AI), duke përfshirë modele të mëdha gjuhësore si ChatGPT, mund të përdoret për të planifikuar skenarë për epidemitë e ardhshme. Po sikur të mund të interpretonit sasi të mëdha të të dhënave shëndetësore më shpejt për të parashikuar se sa kohë mund të qëndrojë një pacient në spital, ose të futni sjelljen njerëzore në një model epidemie për të përcaktuar frenimin e mundshëm të një shpërthimi viral?

Këto janë disa nga mënyrat se si studiuesit po testojnë modele të reja të inteligjencës artificiale (AI) për të planifikuar më mirë për shpërthimet e ardhshme virale si “Sëmundja X”, një patogjen i panjohur që mund të nisë një epidemi të ngjashme me COVID-19. Por adresimi i paragjykimeve dhe dhënia e modeleve të dhëna të mira, jo vetëm nga një popullsi specifike, është e rëndësishme për t’i forcuar ato. Është një fushë ku kërkimet po rriten, por në praktikë, disa prej këtyre modeleve të reja mund të kërkojnë kohë për t’u shfaqur.

Studiuesit në Universitetin Yale në SHBA publikuan kohët e fundit një studim që trajton një nga sfidat e shumta që u ngritën gjatë pandemisë COVID-19: si të menaxhohet tejmbushja në spitale. Modeli i tyre epidemik përdor një platformë të fuqizuar nga AI për të klasifikuar pacientët duke parashikuar se sa keq do të bëhet sëmundja dhe sa kohë mund të kalojnë në spital.

Ai bazohet në biomarkerët klinikë dhe metabolikë që ata gjetën se ndihmuan për të treguar se si do të përparonte sëmundja. Por modeli i tyre do të duhet të studiohet më tej me më shumë popullata, duke marrë parasysh sëmundjet shoqëruese dhe faktorë të tjerë përpara se të mund të përgjithësohet për publikun më të madh.

Në një artikull të veçantë të botuar vitin e kaluar, u theksuan vështirësitë e parashikimit të trajektores së një epidemie si me modelet tradicionale ashtu edhe me ato të AI. U zbulua se modelet e AI nuk performuan domosdoshmërisht më mirë, por tha se kjo është pjesërisht për shkak të ndryshimeve në sjelljen njerëzore.

Disa thonë se ka ende pak kërkime që vlerësojnë performancën e AI gjatë pandemisë COVID-19. Një artikull rishikues i botuar në revistën Frontiers in Medicine në 2021 analizoi 78 studime në lidhje me përdorimin e AI gjatë pandemisë.

Përdorimet e tij përfshinin diagnozën e asistuar nga AI për COVID-19, parashikimin e epidemisë si dhe zhvillimin e ilaçeve, si identifikimi i shpejtë i barnave ose produkteve që mund të neutralizojnë sëmundjen. Ata arritën në përfundimin se ishte një mjet i mundshëm gjatë epidemive, por se nevojiteshin kërkime të vazhdueshme mbi të.

Studimi i triazhit të fuqizuar nga AI ishte në fazën e kërkimit dhe zhvillimit, por se do të duhej ende kohë përpara se këto modele të AI të mund të përdoren për të planifikuar epidemitë e ardhshme, siç është një patogjen i panjohur që OBSH e quan Sëmundja X.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.