Borxhi global në nivel rekord – Ekspertët bëjnë thirrje për shpenzime të përmbajtura!

Borxhi global u rrit me rreth 1.3 trilion dollarë (1.2 trilionë euro) në tre muajt e parë të këtij viti, duke arritur një rekord të ri prej 315 trilionë dollarë (293.5 euro), sipas një raporti të ri nga Instituti i Financave Ndërkombëtare (IIF). Pas tre tremujorësh radhazi rënieje, raporti global i borxhit ndaj PBB-së rifilloi trajektoren e tij rritëse nga janari në mars.

Tregjet në zhvillim po drejtojnë trendin, pohoi IIF, me rritjet më të mëdha që vijnë nga Kina, India dhe Meksika. Tregjet e pjekura, ndonëse kanë shënuar rritje më të vogla, megjithatë kanë nivele më të larta borxhi krahasuar me ekonomitë në zhvillim. IIF numëron SHBA-në, Eurozonën, Japoninë dhe Mbretërinë e Bashkuar si tregje të pjekur.

Vetëm për ekonomitë e zhvilluara, rritjet më të mëdha të borxhit këtë tremujor u regjistruan në SHBA dhe Japoni, të ndjekura nga Irlanda dhe Kanadaja. Rënie janë vërejtur në Zvicër dhe Gjermani. Duke parë borxhin sipas sektorëve, shpenzimet qeveritare rritën totalet në tregjet e maturuara këtë tremujor pasi normat e interesit mbeten historikisht të larta.

Normat e ngritura mund të rrisin borxhin e shtetit ndërsa kostoja e huamarrjes rritet për qeveritë, duke ulur buxhetet e shtetit. Një performancë më e fortë në sektorë të tjerë, megjithatë, zbuti borxhin shtetëror në disa ekonomi të zhvilluara, sipas IIF. Duke parë përpara, grupi paralajmëroi gjithashtu se borxhi global mund të fryhet më tej për shkak të “fërkimeve tregtare në rritje dhe tensioneve gjeopolitike”.

Në mënyrë specifike eksportet masive të teknologjisë së gjelbër nga Kina, të cilat kanë nxitur tendencat proteksioniste në Europë, mund të rrisin borxhin. Nëse Europa vendos të vendosë tarifa për produktet kineze thelbësore për tranzicionin e gjelbër, kjo ka të ngjarë të rrisë çmimet për mallrat e importuara dhe vendase.

Kjo mund të nxisë inflacion më të gjerë, i nxitur gjithashtu nga një përleshje globale për lëndë të para të kufizuara. Një tjetër rrezik borxhi, sipas IIF, është se një ndryshim në politikën monetare të BE-së mund të forcojë dollarin. Kjo do të thotë se do të ishte më e shtrenjtë për vendet të paguajnë borxhet në dollarë.

Vendet mund të shtyhen më tej në borxhe për shkak të normave të larta të interesit, por grumbujt e mëdhenj të borxhit gjithashtu rrisin tarifat e interesit, që do të thotë se kombet mund ta gjejnë veten të mbërthyer në një rreth vicioz. Muajin e kaluar, Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) – si IIF – dha zilen e alarmit mbi barrën e borxhit.

Ndërsa më shumë se 50 vende mbajnë zgjedhje të rëndësishme gjatë vitit 2024, qeveritë po priren drejt politikave të uljes së taksave dhe spërkatjes së parave. Kur përpiqet të kënaqë votuesit, FMN-ja paralajmëron se politikëbërësit nuk duhet të harrojnë synimet afatgjata.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.