Brenda 50 vitesh Mesdheu do të bëhet shumë i ngrohtë edhe për peshqit më të zakonshëm!

Toni i kuq, i njohur edhe si toni me luspa blu, është më i madhi në llojin e tij dhe po ashtu më i çmuari nga pikëpamja e qenieve njerëzore, duke qenë se mishi i tij mund të kushtojë mijëra euro për kilogram. Ende një hap larg shndërrimit në një specie në rrezik zhdukjeje për shkak të mbipeshkimit, por duke u rikuperuar të paktën në detet e Europës Veriore, toni i kuq rrezikon të zhduket nga Mesdheu (ku numri i tij tashmë është ‘shembur’) brenda 50 viteve të ardhshme, për shkak të temperaturat e padurueshme që do të arrijnë në ujërat tona. Kjo është mbështetur nga një studim i Universitetit të Southampton-it, i publikuar në Nature Communications.

Toni i kuq jeton (dhe riprodhohet) në të dy anët e Atlantikut, dhe popullatat në anën lindore kalojnë vitin e parë të jetës së tyre në Mesdhe, ku gjejnë një mjedis të favorshëm për t’u rritur. Pasi arrijnë moshën madhore (në fakt një vit jetë), tunat braktisin Mesdheun dhe notojnë në Atlantik, duke u kthyer në vendin e tyre të origjinës vetëm kur është koha për të hedhur vezët.

Problemi është se, gjatë këtij viti të parë të jetës, toni i kuq është veçanërisht i ndjeshëm ndaj temperaturës së ujit: nëse bëhet shumë i nxehtë ata vuajnë, deri në atë pikë sa e braktisin zonën në kërkim të vendeve më të freskëta. Për të zbuluar se cili është ky prag i tolerancës, ekipi i Southampton përdori një metodë inovative: analizën e otoliteve, “guralecëve” të vegjël të bërë nga kalciumi që gjenden prapa trurit te peshqit dhe që përdoren nga këto kafshë për të ruajtur ekuilibrin (ne njerëzit i keni edhe ato, por në veshin e brendshëm).

Megjithatë, otolitet mund të përdoren edhe për të matur ndryshimet në metabolizmin e tonit me kalimin e kohës: duke kryqëzuar këto të dhëna me ato të temperaturave të ujërave në të cilat ata notojnë, është e mundur të llogaritet kur deti bëhet shumë i ngrohtë për këta peshq.

Rezultati është 28°C, që është temperatura në të cilën do të gjendet pjesa më e madhe e Mesdheut brenda pesëdhjetë viteve të ardhshme. Prandaj, ka shumë të ngjarë që me kalimin e viteve toni i kuq të mos kthehet më në detin tonë për t’u riprodhuar dhe të zgjedhë zona të reja për të shërbyer si fidanishte: për shembull Gjiri i Biskajës, midis Spanjës dhe Francës. Megjithatë, aty ku ujërat shfrytëzohen nga peshkatarët e sardeles dhe açuges: rreziku është që toni i sapoardhur të përfundojë aksidentalisht i kapur në rrjeta në shtëpinë e tyre të re, me dëmtime serioze për popullsinë e tyre.

​Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.