Diamante nga shishet e përdorura plastike – Si funksionon?!

Një ekip ndërkombëtar nga Gjermania dhe Kalifornia ka arritur të krijojë diamante në miniaturë duke sjellë polietilen tereftalat ose PET (materiali që përdoret zakonisht për shishet plastike dhe tabaka ushqimore) në kushte ekstreme të temperaturës dhe presionit.

Diçka e ngjashme ndodh brenda planetëve gjigantë të gazit si Neptuni dhe Urani, ku shirat e diamantit mund të jenë një dukuri mëse e zakonshme.

Prej disa kohësh, shkencëtarët janë të bindur se presioni ekstrem brenda Uranit ose Neptunit, mijëra kilometra të thellë, mund të ndajë hidrokarburet që përbëjnë këta gjigantë gazi, duke shkaktuar formimin e diamanteve.

Në mbi 4,700 gradë C dhe 150 gigapaskal (kushtet që mendohet se ekzistojnë në një thellësi prej 10,000 km në të dy planetët) ishte e mundur të vëzhgohej për një moment një dush diamantesh. Megjithatë, mungonte një përbërës kyç i gjetur në gjigantët e gazit, që mendohet se inkurajon formimin e diamanteve: oksigjeni. Kështu, shkencëtarët dolën me PET, materialin plastik të kudondodhur që përmban një përzierje të mirë jo vetëm hidrogjeni dhe karboni, por edhe oksigjeni. Dhe që ndodh të jetë e nevojshme të riciklohet.

Në këtë eksperiment të dytë, pesë vjet pas të parit, ekipi përsëriti kushtet e mëparshme, por shtoi teknikën e vëzhgimit të difraksionit me rreze X për të kuptuar se sa shpejt u formuan kristalet dhe madhësia e tyre. Menjëherë u bë e qartë se oksigjeni lehtësoi formimin e nanodiamanteve, të cilat u krijuan në kushte më të ulëta të temperaturës dhe presionit sesa në testin e parë.

Kompleks dhe i shtrenjtë, procesi i formimit të nanodiamantit nuk është ende shumë i përdorshëm në riciklimin masiv të PET. Për shkak të vetive të tyre kimike dhe fizike, nanodiamantet përdoren tashmë në fusha të ndryshme, nga elektronika kuantike deri te kirurgjia; në mjekësi përdoren në dhënien e barnave të kimioterapisë, gjithashtu lehtësojnë prodhimin e hidrogjenit dhe janë të dobishëm në proceset e pastrimit dhe purifikimit të ujit.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.