Një teknologji e re në bujqësi për të trajtuar ndryshimet klimatike!

Të korrat ushqimore bazë durojnë nxehtësinë ekstreme, thatësirën dhe përmbytjet, ndërsa mbrohen nga dëmtuesit dhe sëmundjet. Kjo parashikohet të bëhet më sfiduese për fermerët. Por ekspertët e bujqësisë dhe klimës besojnë se inovacioni është jetik për të luftuar këto sfida në rritje dhe për të siguruar qëndrueshmëri në bujqësi.

Sipas tyre teknologjitë e redaktimit të gjenomit mund të mbështesin bujqësinë si një zgjidhje për krizën klimatike. Gjetjet e kësaj teknologjie u publikuan zyrtarisht në COP27 në nëntor, duke ngritur më tej rolin kritik të bujqësisë dhe inovacioneve bujqësore në adresimin e krizës klimatike.

Redaktimi i gjenomit është një teknologji në zhvillim që ka potencialin për të ndihmuar mbarështuesit e bimëve të zhvillojnë varietete farash që i përgjigjen dhe ngadalësojnë ritmin e ndryshimit të klimës. Redaktimi bën të mundur futjen e ndryshimeve të sakta në gjenomin e bimës në mënyrë që ajo të përshtatet më mirë me pasojat e një klime në ndryshim.

Pavarësisht nga fillimet e saj relative, aplikimet e teknologjisë së redaktimit të gjenomit kanë ndihmuar tashmë bimët t’i përgjigjen krizës klimatike në një mori mënyrash, duke përfshirë:

• Ndërtimi i tipareve tolerante që mund t’i përgjigjen më mirë të nxehtit, thatësirës dhe përmbytjeve. Për shembull, shkencëtarët kanë identifikuar gjenet që kontrollojnë tolerancën ndaj përmbytjeve në oriz dhe tani mund ta shpërndajnë këtë tipar më gjerësisht në një shumëllojshmëri kulturash.
• Rritja e rezistencës ndaj dëmtuesve dhe patogjenëve në një pjesë të kohës që kërkohet zakonisht nga teknikat aktuale të kryqëzimit.
• Rritja e sasisë së karbonit që një bimë mund të sekuestrojë në tokë, gjë që mund të fshijë miliona tonë metrikë karbon nga atmosfera.
• Përmirësimi i fotosintezës për të rritur rendimentet dhe për të rritur tolerancën ndaj thatësirës duke përsëritur gjenet që gjenden në kulturat me efikasitet fotosintetik si misri dhe duke i përdorur ato për të bërë të korrat kryesore, si orizi, në mënyrë të ngjashme efikase.
• Përshpejtimi i zbutjes së kulturave të egra në burime ushqimore për të rritur elasticitetin e ushqimit.
• Ridizajnimi i kulturave për të shërbyer si burime ushqimore më ushqyese dhe të qëndrueshme.

Këto përfitime do të realizohen nga fermerët vetëm nëse ne mund të shkallëzojmë dizajnin e kulturave të modifikuara dhe t’i bëjmë ato të aksesueshme dhe të zbatueshme në nivel lokal. Barrierat aktuale rregullatore, duke përfshirë proceset e dyfishta të miratimit nëpër vende, ngadalësojnë komercializimin e teknologjive të reja, domethënë, fermerët presin 16.5 vjet që inovacionet kritike t’i arrijnë ato. Sipas ekspertëve ne duhet të thjeshtojmë sistemet tona rregullatore ekzistuese dhe të sigurojmë që teknologjitë inovative të arrijnë tek fermerët sot.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.