Një vit konfliktesh dhe tensionesh – Ja 10 vendet më paqësore në botë sipas GPI

Çdo vit, vendet renditen në Indeksin Global të Paqes (GPI), një masë e përbërë e paqes sipas niveleve të sigurisë në shoqërinë e tyre, përfshirjes në konfliktet lokale dhe ndërkombëtare dhe shkallës së tyre të militarizimit, ndër të tjera.

Instituti për Ekonominë dhe Paqen zhvillon GPI duke matur gjithsej 23 tregues, duke përfshirë armët bërthamore dhe të rënda, shkallën e burgosjeve, shkallën e vrasjeve, paqëndrueshmërinë politike dhe demonstratat e dhunshme.

Ky vit ishte një vit i turbullt konflikti dhe tensionesh ndërkombëtare në rritje, megjithëse Indeksi Global i Paqes 2022 (GPI) vetëm pjesërisht kap efektet e pushtimit të Ukrainës. Efektet do të pasqyrohen plotësisht në raportin e vitit 2023.

Rezultatet e këtij viti zbuluan se niveli mesatar i paqes globale u përkeqësua me 0.3%. Edhe pse i lehtë, ky është përkeqësimi i njëmbëdhjetë i paqes në katërmbëdhjetë vitet e fundit.

10 vendet më paqësore

Duke parë vendet më paqësore në botë, ndoshta mund të kemi një kuptim më të mirë se si të zhvillohen shoqëri më paqësore. Këto janë 10 vendet më paqësore në 2022:

Islanda

Islanda mbetet vendi më paqësor në botë. Ajo e mban këtë pozicion që nga viti 2008. Një faktor që e vendos Islandën kaq lart në Indeksin e Paqes është se ajo nuk ka ushtri, marinë apo forcë ajrore.

Zelanda e Re

Zelanda e Re është vendi më paqësor në rajonin e Azi-Paqësorit dhe vendi i dytë më paqësor në përgjithësi në GPI 2022. Zelanda e Re regjistroi një përmirësim të lehtë në rezultat këtë vit, si rezultat i një rënie në shkallën e burgosjeve, shpenzimeve ushtarake dhe ndikimit te terrorizmit.

Irlanda

Irlanda renditet si vendi i tretë më paqësor në botë dhe vendi i dytë më paqësor në Evropë (2022 GPI). Paqësia u përmirësua me 0,019% me përmirësime të mëdha në “siguri” dhe “militarizimi”.

Danimarka

Danimarka regjistroi përmirësime në fushën e ‘sigurisë’ në vitin 2022. Megjithatë, ajo ra një pikë në krahasim me vitin e kaluar, kur u rendit në vendin e tretë më paqësor në botë.

Austria

Paqësia e përgjithshme në Austri u përmirësua me 0.018% duke e bërë atë vendin e 5-të më paqësor në botë. Vendi renditet lartë në stabilitetin dhe sigurinë sociale dhe të ulët në militarizimin.

Portugalia

Portugalia ka një nga nivelet më të ulëta të krimit dhe është vendi i 6-të më paqësor në botë. Megjithatë, ajo ra me dy pika në krahasim me vitin 2021, kur doli i katërti në GPI.

Sllovenia

Rezultati i përgjithshëm i GPI i Sllovenisë gjithashtu u përkeqësua, duke rënë me dy pika nga viti i kaluar. Sidoqoftë, ai vjen i 7-ti në GPI 2022. Ekonomia më e pasur e ish-Jugosllavisë, Sllovenia ka një nga nivelet më të ulëta të krimit.

Republika Çeke

Republika Çeke u përmirësua në fushën e ‘militarizimit’ dhe ‘sigurisë’, duke e bërë atë vendin e 8-të më paqësor në botë në vitin 2022.

Singapori

Singapori u zhvendos një hap më lart nga renditja e Indeksit Global të Paqes 2021 dhe tani renditet në vendin e 9-të më paqësor. Ai mbetet kombi i dytë më paqësor në rajonin e Azisë-Paqësorit për të tretin vit radhazi. Singapori u përmirësua ndjeshëm në fushën e ‘militarizimit’, me përmirësime të mëdha veçanërisht në ‘armët bërthamore dhe të rënda’ si dhe në ‘eksportin e armëve’ midis 2021 dhe 2022.

Japonia

Japonia rifitoi pozicionin e saj në 10 vendet më paqësore në Indeksin Global të Paqes 2022. Vendi u përmirësua ndjeshëm në fushën e ‘militarizimit’ me përmirësime të mëdha veçanërisht në ‘armët bërthamore dhe të rënda’.

Gjetje të tjera kryesore

Raporti zbuloi se këtë vit, 90 vende shënuan përmirësime në paqe, ndërsa 71 shënuan përkeqësime dhe tre vende nuk shënuan asnjë ndryshim në rezultatin e tyre të përgjithshëm.

Rajonet e Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut mbeten më pak paqësore në botë, kryesisht për shkak të konflikteve të vazhdueshme sociopolitike, ndërsa Evropa mbetet rajoni më paqësor në botë.

Treguesi i “terrorit politik” u rrit në nivelin më të lartë që nga fillimi i GPI në 2008, duke u përkeqësuar me 3.2% në 2022.

Terrori politik u nxit nga përkeqësimet në një numër vendesh afrikane, si dhe nga përgjigjet e shumë qeverive ndaj kërcënimit të COVID-19.

Dhjetë vende kanë rezultatin më të keq të mundshëm në terrorin politik, duke përfshirë Jemenin, Venezuelën, Afganistanin, Sirinë, Korenë e Veriut dhe Mianmarin.

Nebi Xhomaqi / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.