Parlamenti i Turqisë miraton anëtarësimin e Suedisë në NATO!

Hungaria është i vetmi aleat i NATO-s që nuk e ka ratifikuar pranimin e Suedisë. Ligjvënësit turq miratuan të martën anëtarësimin e Suedisë në NATO, duke hequr një pengesë të madhe në hyrjen e vendit të mëparshëm të paangazhuar në aleancën ushtarake. Ligjvënësit ratifikuan protokollin e pranimit të Suedisë me 287 vota kundër, 55 kundër dhe katër abstenime. Ai do të hyjë në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare, i cili pritet të jetë i shpejtë.

Turqia, anëtare e NATO-s, kishte vonuar anëtarësimin e Suedisë për më shumë se një vit, duke e akuzuar vendin se ishte shumë i butë ndaj grupeve që Ankaraja i konsideron si kërcënime të sigurisë. Ajo ka kërkuar lëshime nga Stokholmi, duke përfshirë një qëndrim më të ashpër ndaj militantëve kurdë dhe anëtarëve të një rrjeti që Ankaraja fajëson për një grusht shteti të dështuar në 2016.

Turqia ishte zemëruar gjithashtu nga një seri demonstratash nga mbështetësit e Partisë së jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit në Suedi, si dhe nga protestat për djegien e Kuranit që tronditën vendet myslimane. Muajin e kaluar, komiteti i punëve të jashtme të parlamentit ra dakord me ofertën e Suedisë në fazën e parë të procesit legjislativ, pasi presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan u dërgoi ligjvënësve protokollin e saj të pranimit për miratim.

Partia në pushtet e Erdogan dhe aleatët e saj nacionalistë kanë një shumicë në parlament dhe protokolli pritej të miratohej në votim të martën. Duke argumentuar në favor të anëtarësimit të Suedisë muajin e kaluar, zëvendësministri i Jashtëm Burak Akcapar përmendi hapat që Suedia kishte marrë për të përmbushur kërkesat turke, duke përfshirë heqjen e kufizimeve në shitjet e industrisë së mbrojtjes dhe ndryshimin e ligjeve kundër terrorizmit.

Suedia ka premtuar bashkëpunim më të thellë me Turqinë në luftën kundër terrorizmit dhe për të mbështetur ambicien e Turqisë për të ringjallur ofertën e saj për anëtarësim në BE. Partia kryesore opozitare e Turqisë gjithashtu mbështet anëtarësimin e Suedisë në aleancë, por një parti e qendrës së djathtë dhe partia pro-kurde e vendit deklaruan se do ta kundërshtonin atë.

Erdogan e ka lidhur ratifikimin e anëtarësimit të Suedisë në NATO me miratimin e Kongresit të SHBA-së të një kërkese turke për blerjen e 40 avionëve dhe kompleteve të reja luftarake F-16 për të modernizuar flotën ekzistuese të Turqisë. Ai i ka kërkuar gjithashtu Kanadasë dhe aleatëve të tjerë të NATO-s që të heqin embargot e armëve ndaj Turqisë. Koray Aydin, një tjetër ligjvënës i Partisë së Mirë, i kërkoi parlamentit të ndalojë ratifikimin e pranimit të Suedisë derisa shitjet e F-16 dhe pajisjet e modernizimit të miratohen në Uashington, duke thënë se Turqia do të humbiste një mjet të rëndësishëm negocimi.

Administrata e presidentit amerikan Joe Biden nuk e ka lidhur kurrë zyrtarisht shitjen e F-16 me ratifikimin nga Turqia të anëtarësimit të Suedisë në NATO. Megjithatë, shumë anëtarë me ndikim të Kongresit kanë thënë se nuk do ta mbështesin shitjen nëse dhe derisa Turqia të nënshkruajë pranimin e Suedisë në aleancë. Këta ligjvënës kanë fuqinë për të bllokuar, ose të paktën vonuar, shitjen. Zyrtarët e administratës tani presin që shitja e F-16 të jetë relativisht e shpejtë.

Në Uashington, zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare John Kirby tha se Shtëpia e Bardhë kishte ndjekur nga afër veprimin e parlamentit turk. Suedia dhe Finlanda braktisën pozicionet e tyre tradicionale të mosangazhimit ushtarak për të kërkuar mbrojtje nën ombrellën e sigurisë së NATO-s, pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022. Finlanda iu bashkua aleancës në prill, duke u bërë anëtarja e 31-të e NATO-s pasi parlamenti i Turqisë ratifikoi ofertën e vendit nordik.

Hungaria gjithashtu kishte ngecur në ofertën e Suedisë, duke pretenduar se politikanët suedezë thanë “gënjeshtra flagrante” për gjendjen e demokracisë së Hungarisë. Hungaria tha se nuk do të ishte e fundit që do të miratonte pranimin, megjithëse nuk ishte e qartë se kur parlamenti hungarez synon të mbajë një votim.

Vendimi i Turqisë u mirëprit nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg. Ai gjithashtu i bëri thirrje Hungarisë që: “Të përfundojë ratifikimin e saj kombëtar sa më shpejt të jetë e mundur. Të gjithë aleatët e NATO-s ranë dakord në Vilnius që të ftojnë Suedinë të bashkohet me Aleancën tonë dhe Suedia ka përmbushur angazhimet e saj. Anëtarësimi i Suedisë e bën NATO-n më të fortë dhe të gjithë ne më të sigurt.” tha ai.

Kryeministri hungarez Viktor Orbán njoftoi të martën se i dërgoi një letër homologut të tij suedez, Ulf Kristersson, duke e ftuar atë në Budapest për të diskutuar hyrjen e Suedisë në NATO. NATO kërkon miratimin unanim të të gjithë anëtarëve ekzistues për t’u zgjeruar, dhe Turqia dhe Hungaria ishin të vetmet vende që kanë rezistuar, duke frustruar aleatët e tjerë të NATO-s që kishin bërë presion për pranimin e shpejtë të Suedisë dhe Finlandës.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.