Pse ekonomia amerikane po ecën shumë më mirë se pjesa tjetër e botës?!

Ndodhi përsëri që ekonomia amerikane sfidoi një parashikim tjetër në një mënyrë të madhe. Ekonomistët ishin të bindur se tremujori i fundit i vitit 2023 duhej të ishte ai ku rritja ekonomike u ngadalësua ndjeshëm pas rritjes vjetore prej 4.9% të bandave të tremujorit të mëparshëm.

Produkti i brendshëm bruto, masa më e gjerë e prodhimit ekonomik, ngadalësoi tremujorin e kaluar në një normë vjetore prej 3.3%.

Është e jashtëzakonshme duke qenë se ekonomistët prisnin 1.5% rritje vjetore të PBB-së tremujorin e kaluar. Është edhe më mbresëlënëse duke pasur parasysh se një vit më parë ata ishin të gjithë, por të sigurt se do të kishte një recesion deri tani dhe ekonomia do të rritej me një normë të dobët prej 0.2%.

Për të gjitha ato lëkundje dhe humbje të mëdha, ndoshta duhen falënderuar vetë amerikanët. Kjo për shkak se shpenzimet konsumatore, të cilat përbëjnë pjesën më të madhe të PBB-së së SHBA-së, kanë qenë të ‘pamëshirshme’, edhe përballë normave më të larta të interesit në 23 vjet.

Por ajo që është ndoshta më e shquara në lidhje me normën e rritjes ekonomike të SHBA-së është se sa ajo ngrihet mbi ekonomitë e përparuara me madhësi të ngjashme.

Për shembull:

• GDP e kombinuar e 20 vendeve që përdorin euron u rrit me një normë vjetore prej vetëm 0.1% në tremujorin e tretë të vitit të kaluar
• Mbretëria e Bashkuar po rritet me një normë vjetore prej 0.2%, sipas vlerësimit të fundit të PBB-së nga nëntori
• Ekonomia e Japonisë u tkurr me 2.1% në tremujorin e tretë të 2023 krahasuar me një vit më parë

Përveç të gjithë ushqimeve të shpejta që konsumojmë (fast food), SHBA-ja është një rast i veçantë edhe në një mënyrë tjetër. Ekziston vetëm një vend i industrializuar, Singapori, që shpenzoi më shumë para si përqindje e PBB-së për stimulimin e Covid-it sesa SHBA-ja nga viti 2020 në 2021, sipas hulumtimit që shqyrtoi përgjigjet e politikave ekonomike të 166 vendeve ndaj pandemisë.

Në SHBA, ishin rreth 5 trilion dollarë që u shpërndanë drejtpërdrejt familjeve në formën e kontrolleve stimuluese, përfitimeve të rritura të papunësisë, kredive tatimore dhe më shumë.

Kjo, e kombinuar me faktin se nuk kishte shumë justifikime për të shpenzuar para kur gjithçka ishte në thelb e mbyllur gjatë pandemisë, do të thoshte që njerëzit kishin shumë më tepër para në bankë. Kur ekonomia u rihap njerëzit po shpenzonin sikur të mos kishte të nesërme. Çmimet e energjisë po luajnë gjithashtu një rol të madh në hendekun midis SHBA-së dhe ekonomive të vendeve të tjera.

Një nga arsyet pse inflacioni ka qenë më i lartë në Europë sesa në SHBA, është sepse rajoni, përfshirë Britaninë e Madhe, është një importues neto i energjisë. Ekonomitë e Mbretërisë së Bashkuar dhe të eurozonës u ekspozuan shumë ndaj rritjes së çmimeve të gazit natyror që pasoi pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt 2022, duke i çuar faturat e energjisë për familjet dhe bizneset në nivele rekord.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.