Shkurti thyen rekorde temperaturash për të 9-in muaj radhazi: Pse ka qenë kaq i ngrohtë ky dimër?

Ky shkurt ishte më i ngrohti i regjistruar në botë, sipas të dhënave të reja nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike (C3S) të BE-së Copernicus. Ky është muaji i nëntë me radhë që temperaturat thyejnë rekorde. Kjo vjen pasi viti i kaluar u zbulua se ishte më i nxehti që ka parë bota që nga fillimi i regjistrimeve. Shkurti ishte rreth 0.81 gradë Celsius mbi mesataren e vitit 1991 deri në 2020 për muajin dhe një e dhjetë e një gradë më i ngrohtë se rekordi i mëparshëm i vendosur në vitin 2016. Vetëm muaji i nëntë radhazi i thyerjes së rekordeve është befasues, por i vënë në perspektivë ai thekson tendenca e ngrohjes së vazhdueshme globale.

Në Europë, tre muajt e fundit kanë qenë dimri i dytë më i ngrohtë i kontinentit në rekord me 1.44C mbi mesataren, vetëm pas dimrit 2019/2020. Ndryshimet në të gjithë Europën, megjithatë, nënkuptojnë se disa vende panë dimrin e tyre më të ngrohtë deri tani këtë vit. Observatori Kombëtar i Athinës, për shembull, ka thënë se ky dimër ishte dimri më i nxehtë që Greqia ka parë që nga fillimi i regjistrimeve. Ka qenë 1.8 gradë Celsius më i ngrohtë se dimri mesatar nga viti 1960 deri në vitin 2024 dhe në disa pjesë veriore të vendit, ekspertët thonë se temperaturat u rritën shumë më tepër. Në këtë dekadë të fundit, vendi ka përjetuar gjashtë dimrat e tij më të ngrohtë.

Polonia pa temperatura midis 3.5C dhe 7.5C më të ngrohta se mesatarja për shkurt dhe Hungaria regjistroi një mesatare kombëtare prej 7C më të lartë se mesatarja. Në nivel global, dhjetori, janari dhe shkurti ranë në 0.78C mbi mesataren. Por tre muajt e fundit janë pjesë e një tabloje shumë më të madhe të ndryshimeve klimatike. Ka disa faktorë të tjerë që mund ta kenë shtyrë botën drejt një kulmi, duke vendosur rekord pas rekord gjatë nëntë muajve të fundit.

El Nino, për shembull, ka qenë në krye të mediave, duke nxitur temperatura të larta, mot ekstrem, thatësirë dhe dështime të të korrave në mbarë botën. Por, nëse e krahasoni këtë El Nino me ato të mëparshme, nuk ka qenë aq ekstrem sa ato që shiheshin në fund të viteve 1990. Në përgjithësi është i pesti më i fortë që nga fillimi i regjistrimeve. Temperaturat e sipërfaqes së detit larg nga Paqësori ekuatorial, ku El Nino ka efektin më të madh, kanë qenë “vazhdimisht dhe jashtëzakonisht të larta” për 10 muaj. Në janar, ato ishin më të lartat në rekord, sipas Organizatës Botërore Meteorologjike. Kjo është shqetësuese dhe nuk mund të shpjegohet vetëm nga El Nino, thuhet në të.

Ndërsa kalojmë në La Nina – ana e kundërt e modelit klimatik – temperaturat mund të ulen për një moment. Luhatjet si faza aktuale veçanërisht aktive e diellit mund të shtojnë më shumë energji në sistem, duke e bërë botën më të ngrohtë dhe më pas më të ftohtë kur efekti i tyre përfundon. Megjithëse ka pasur disa surpriza pasi tranzicionet janë më të shpejta ose më të forta nga sa parashikonin ekspertët, “në përgjithësi, ajo që po shohim tani është mjaft e përafruar mirë me atë që prisnim të shihnim ndoshta 20 vjet më parë”, sipas Buontempo.

Çfarë dimë për gjashtë muajt e ardhshëm, pesë apo dhjetë vitet e ardhshme? Është e thjeshtë, thotë ai, ne e dimë që temperatura mesatare do të rritet. Ndërsa ky skenar i ngrohjes së vazhdueshme mund të jetë “zhgënjyes ose alarmues” në varësi të mënyrës se si e shikoni, Buontempo shton se është të paktën një nga ato ku ne jemi mjaft me fat të dimë se çfarë do të ndodhë dhe për këtë arsye jemi në gjendje të veprojmë sipas tij.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.