Si ky komb po përdor teknologjinë e mbjelljes së reve për të prodhuar shi?!

Rritja e temperaturave globale ka shtuar një tendosje në rajone si Lindja e Mesme, e cila është jashtëzakonisht e ndjeshme ndaj ndikimeve të ndryshimeve klimatike. Këto kombe tani përballen me një problem të madh, si mund t’i zgjidhin problemet e mungesës së ujit? Emiratet e Bashkuara Arabe kanë mesatarisht më pak se 200 milimetra reshje në vit, në kontrast të plotë me mesataren e Londrës prej 1,051 milimetrash dhe 3,012 milimetra të Singaporit.

Në Emiratet e Bashkuara Arabe, temperaturat mund të arrijnë deri në 50 gradë Celsius gjatë verës, ku 80% e peizazhit të vendit është i mbuluar me terren të shkretëtirës. Nxehtësia ekstreme mund të përkeqësojë çështjet e mungesës së ujit dhe të vendosë kufizime në produktivitetin bujqësor në vend. Kombet e Bashkuara parashikojnë që deri në vitin 2025, 1.8 miliardë njerëz do të përballen me mungesë absolute të ujit në të gjithë botën. Lindja e Mesme u dallua si një nga zonat më të stresuara nga uji me rreth 83% të popullsisë në rajon të prirur për të përjetuar nivele të larta të stresit ujor.

Me mungesën e ujit në thelb të sfidave të rajonit, shteti i Gjirit zbatoi një program që synonte adresimin e kësaj çështjeje. Në vitet 1990, Emiratet e Bashkuara Arabe prezantuan një metodologji për përmirësimin e shiut të quajtur mbjellja e reve. Mbjellja e reve është procesi i rritjes së sasisë së shiut të prodhuar nga retë sipër, i cili është krijuar për të përmirësuar çështjet e mungesës së ujit në rajonet e thata rreth emiratit.

Në fillim të viteve 2000, Sheikh Mansour Bin Zayed Al Nahyan, nënkryetari i Emirateve të Bashkuara Arabe, ndau deri në 20 milionë dollarë për kërkime në mbjelljen e reve. Emiratet e Bashkuara Arabe bashkëpunuan me Qendrën Kombëtare për Kërkime Atmosferike në Kolorado dhe NASA për të vendosur metodologjinë për programin e mbjelljes së reve.

Qeveria prezantoi një grup pune të quajtur Qendra Kombëtare e Meteorologjisë (NCM) në Abu Dhabi, ku më shumë se 1000 orë mbjellje të reve kryhen çdo vit për të rritur reshjet. NCM ka një rrjet radar moti dhe më shumë se 60 stacione moti ku menaxhon operacionet e mbjelljes në vend dhe monitoron nga afër kushtet atmosferike.

Parashikuesit e motit në qendër mund të vëzhgojnë modelet e reshjeve në re dhe të identifikojnë retë e përshtatshme për farë, me qëllim rritjen e shkallës së reshjeve. Pasi dallojnë renë e duhur, ata udhëzojnë pilotët të ngrihen në ajër me avionët e tyre të specializuar të ngarkuar me flakë higroskopike në krahët e avionit.

Çdo flakërim përmban rreth 1 kilogram përbërës të materialit të kripës dhe mund të duhen deri në tre minuta për t’u djegur dhe për të hedhur në retë e duhura. Pasi agjenti mbjellës futet në re, pikat rriten në madhësi, duke tejkaluar kapacitetin e resë për t’i mbajtur ato kundër gravitetit, duke rezultuar në lëshimin e tyre si pika shiu.

Skeptikët kanë argumentuar prej kohësh se qeveritë që kanë prezantuar teknikat e modifikimit të motit në qiejt e tyre po “luajnë me Perëndinë”. Gjatë një vizite në NCM, Drejtori i Përgjithshëm Abdulla Al Mandous tha se teknologjia është “bazuar në sfondin shkencor”. Ai shtoi se programi i Abu Dhabit nuk përdor jodur argjendi, një material i zakonshëm i ngjashëm me kristalin që përdoret si agjent mbjellës në vende të tjera. Ky material është kritikuar gjerësisht për efektet e mundshme të dëmshme në mjedis dhe publikun, megjithatë, disa studime të mbjelljes së reve tregojnë se nuk ka pasur prova thelbësore për të vërtetuar se në nivelet aktuale ai paraqet ndonjë efekt toksik.

NCM tha se nuk përdor kimikate të dëmshme në operacionet e saj. Al Mandous tha se qendra filloi prodhimin e agjentit të saj mbjellës të quajtur nano material, një kripë e imët e veshur me oksid titani, e cila është më efektive se ajo që përdor aktualisht. Materiali nano aktualisht po kalon prova dhe eksperimente në atmosfera të ndryshme, si në Emiratet e Bashkuara Arabe ashtu edhe në SHBA.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.