Thirrjet për t’u larguar nga dollari amerikan po rriten, por monedha e gjelbër mbetet ende ‘mbreti’!

Thirrjet për t’u larguar nga mbështetja në dollarin amerikan për tregti janë në rritje. Gjithnjë e më shumë vende nga Brazili në vendet e Azisë Juglindore po bëjnë thirrje që tregtia të kryhet në monedha të tjera përveç dollarit amerikan.

Dollari amerikan ka qenë mbret në tregtinë globale për dekada jo vetëm sepse SHBA është ekonomia më e madhe në botë, por edhe sepse nafta, një mall kyç i nevojshëm nga të gjitha ekonomitë e mëdha dhe të vogla, ka një çmim në monedhën e gjelbër. Shumica e mallrave gjithashtu vlerësohen dhe tregtohen në dollarë amerikanë.

Por që kur Rezerva Federale nisi një udhëtim me rritje agresive të normave për të luftuar inflacionin e brendshëm, shumë banka qendrore në mbarë botën kanë rritur normat e interesit për të frenuar daljet e kapitalit dhe një zhvlerësim të mprehtë të monedhave të tyre. Për të qenë të qartë, dollari amerikan mbetet mbizotërues në rezervat globale valutore edhe pse pjesa e tij në rezervat valutore të bankave qendrore ka rënë nga më shumë se 70% në 1999, tregojnë të dhënat e FMN.

Dollari amerikan përbënte 58.36% të rezervave valutore globale në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, sipas të dhënave nga Përbërja Valutore e Rezervave valutore të FMN-së (COFER). Krahasimisht, euro është një e dyta e largët, duke zënë rreth 20.5% të rezervave globale të forex ndërsa juani kinez përbën vetëm 2.7% në të njëjtën periudhë.

Kina është një nga lojtarët më aktivë në këtë shtytje, duke pasur parasysh pozicionin e saj dominues në tregtinë globale tani, dhe si ekonomia e dytë më e madhe në botë. Bazuar në llogaritjen e ekspertëve të të dhënave të FMN-së për drejtimin e tregtisë në vitin 2022, Kina kontinentale ishte partneri më i madh tregtar i 61 vendeve kur kombinonte importet dhe eksportet. Në krahasim, SHBA-ja ishte partneri më i madh tregtar i 30 vendeve.

Kina prej kohësh në mesin e 2 mbajtësve kryesorë të huaj të Thesarit të SHBA-së ka reduktuar në mënyrë të vazhdueshme zotërimet e saj të letrave me vlerë të Thesarit të SHBA. Kina kontinentale mbante gati 849 miliardë dollarë të thesarit të SHBA-së që nga shkurti i këtij viti, treguan të dhënat më të fundit nga departamenti i thesarit të SHBA-së. Kjo është në nivelin më të ulët në 12 vjet, sipas të dhënave historike.

Por Kina nuk është i vetmi vend që bën thirrje për një zhvendosje nga dollari amerikan. Presidenti brazilian Lula bëri një vizitë shtetërore në Pekin në prill, ku thuhet se bëri thirrje për uljen e mbështetjes nga dollari amerikan për tregtinë globale. Tregtia midis Brazilit dhe Kinës arriti në 150 miliardë dollarë në vitin 2022, një rritje prej 10% nga një vit më parë, sipas S&P Global Market Intelligence.

Gjatë një vizite të fundit në Kinë, kryeministri i Malajzisë Anwar Ibrahim u tha se kishte sugjeruar krijimin e një “Fondi Monetar Aziatik” për të reduktuar varësinë nga dollari amerikan. Ministri i Tregtisë i Malajzisë pranoi gjithashtu shqetësimet e Malajzisë për varësinë e Azisë nga dollari amerikan. Në takimin e ministrave të financave dhe bankave qendrore të ASEAN-it në Indonezi në mars, politikëbërësit diskutuan gjithashtu idenë e uljes së varësisë së tyre në dollarin amerikan, jenin japonez dhe euro  dhe në vend të kësaj “të kalonin në shlyerje në monedhat lokale”.

Në fillim të prillit, mediat indiane raportuan gjerësisht se Ministria e Punëve të Jashtme (MEA) kishte njoftuar se India dhe Malajzia kishin filluar të rregullonin tregtinë e tyre në rupi indiane. Analistët thonë se ndryshimi i dinamikave ekonomike globale po nxit trendin e ashtuquajtur të de-dollarizimit, i cili mund të sjelli përfitime për ekonomitë lokale në një sërë mënyrash.

Tregtimi në monedhat vendase “i lejon eksportuesit dhe importuesit të balancojnë rreziqet, të kenë më shumë mundësi për të investuar, të kenë më shumë siguri për të ardhurat dhe shitjet”, tha javën e kaluar ish-ambasadori brazilian në Kinë, Marcos Caramuru. Një përfitim tjetër për vendet që largohen nga përdorimi i dollarit si njeriu i mesëm në tregtinë dypalëshe, është t’i ndihmojë ata të rritin zinxhirin e vlerës.

Ndërkohë, rritja e blloqeve ekonomike jo-amerikane gjithashtu inkurajon këto ekonomi që të shtyjnë për përdorim më të gjerë të monedhave të tyre. FMN vlerëson se Azia mund të kontribuojë më shumë se 70% në rritjen globale këtë vit.

Pavarësisht nga erozioni i ngadaltë i hegjemonisë së tij, analistët thonë se dollari amerikan nuk pritet të rrëzohet nga froni në të ardhmen e afërt thjesht sepse nuk ka asnjë alternativë tani. Të dhënat nga FMN tregojnë se që nga tremujori i katërt i 2022, më shumë se 58% e rezervave globale mbahen në dollarë amerikanë, që është më shumë se dyfishi i peshës së euros, valutës së dytë më të mbajtur në botë. Ekspertët mendojnë se sistemi i rezervave ndërkombëtare “është ende një sistem i dominuar nga rezervat e SHBA-së.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.