“Duhet të shqetësohemi”: Liderët financiarë paralajmërojnë se rritja e normave të interesit po ‘shtrydh’ vendet në zhvillim!

Udhëheqësit e disa organizmave financiarë globalë paralajmëruan se rritja e normave të interesit po rrit presionin mbi vendet në zhvillim me të ardhura të ulëta, rreth 60% e të cilave tani janë në rrezik të lartë të shqetësimit të borxhit.

Barra e borxhit publik në vendet në zhvillim janë përkeqësuar vitet e fundit nga krizat globale të njëpasnjëshme, me pushtimin e Ukrainës nga Rusia që vjen në fund të pandemisë Covid-19, ndërkohë që shumë vende me borxhe të mëdha po përballen gjithashtu me presione të veçanta nga ngjarjet klimatike ose konfliktet.

Bankat e mëdha qendrore në mbarë botën kanë shtrënguar politikën monetare në mënyrë agresive gjatë vitit të kaluar, me qëllim që të frenojnë inflacionin në rritje. Megjithatë, një pjesë e madhe e borxhit të grumbulluar nga vendet me të ardhura të ulëta do të paguhet gjatë dy viteve të ardhshme dhe rritja e normave të interesit do të thotë se këto vende do ta kenë gjithnjë e më të vështirë të përmbushin shlyerjet e tyre.

Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Banka Botërore kanë vendosur një sërë masash lehtësimi në vitet e fundit, duke përfshirë Kornizën e Qëndrueshmërisë së Borxhit FMN-Banka Botërore, e krijuar për të udhëhequr huamarrjen e vendeve me të ardhura të ulëta në një mënyrë që siguron stabilitet në financat publike.

Ndërkohë Korniza e Përbashkët e G-20, një iniciativë e miratuar nga Klubi i Parisit, grupi i zyrtarëve nga vendet kryesore huadhënëse, të ngarkuar me gjetjen e zgjidhjeve për vendet debitore, u krijua në fund të vitit 2020 për të ofruar mbështetje shtesë në formën e granteve për vendet me borxhe të paqëndrueshme. Gana në janar u bë vendi i katërt që kërkon trajtimin e borxhit sipas Kornizës së Përbashkët, së bashku me Çadin, Etiopinë dhe Zambinë.

Megjithatë zbatimi, në aspektin praktik, nuk ka qenë i qetë. Zambia, e cila u bë vendi i parë afrikan që falimentoi në 2020 pas fillimit të pandemisë, u ankua në fillim të këtij muaji se po “dënohej” në procesin e ristrukturimit të borxhit sepse dy kreditorët e saj kryesorë, mbajtësit e obligacioneve ndërkombëtare dhe Kina, nuk kishin arritur të arrinin një marrëveshje.

FMN tha në fillim të këtij muaji se kësti i ardhshëm i huasë së shpëtimit të Zambisë prej 1.3 miliardë dollarësh ishte i kushtëzuar nga arritja e një marrëveshjeje për ristrukturimin e borxhit. Normat e larta të interesit në vendet e zhvilluara si SHBA-të bëjnë që shumë investitorë të kthehen drejt aseteve të shprehura në dollarë, duke frenuar investimet e tyre të huaja.

Krijimi i një rruge të qëndrueshme drejt rritjes ekonomike në ekonomitë në zhvillim do t’u mundësonte atyre të gjenerojnë investime dhe të kenë një shans më të mirë për të përmbushur detyrimet e ardhshme të kredisë. Institucionet si Klubi i Parisit duhet të përfshijnë disa nga huamarrësit në fjalë, dhe jo vetëm huadhënësit më të mëdhenj në botë, në mënyrë që të sjellin debitorët dhe kreditorët në të njëjtën bisedë dhe të arrijnë zgjidhje më të zbatueshme.

Një problem i tretë që duhet adresuar për t’i kthyer vendet e dështuara në qëndrueshmërinë e borxhit është “mospërputhja e monedhës”. FMN javën e kaluar parashikoi se rritja globale do të jetë rreth 3% pesë vjet nga tani parashikimi më i ulët afatmesëm në Perspektivën Ekonomike Botërore të organizatës me bazë në DC për më shumë se 30 vjet. Në afat të shkurtër, Fondi pret rritje globale prej 2.8% këtë vit dhe 3% në 2024, pak më poshtë vlerësimeve të tij të publikuara në janar.

Ministri i Financave të Afrikës së Jugut, Enoch Godongwana tha gjithashtu se edhe si ekonomia më e industrializuar, teknologjikisht e sofistikuar dhe e larmishme në Afrikë, ekspozimi i jashtëzakonshëm i vendit të tij ndaj cikleve ekonomike globale ishte një shqetësim i mundshëm.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.