Kina po kthehet në kantierin detar të botës – Vendi aktualisht përbën më shumë se gjysmën e prodhimit global

 Pas rolit të pakundërshtueshëm si ‘fabrika e botës’ prej dekadash, tashmë Kina po kthehet në kantierin e botës. Vendi ka marrë rolin e liderit mbi industrinë e ndërtimit të anijeve për të nxitur jo vetëm rritjen por dhe fuqinë e saj ushtarake.

Pasi ka qenë ‘fabrika e botës’ e pakrahasueshme për dekada, Kina po kthehet në ‘kantierin e botës’, me pretendime mbi industrinë e ndërtimit të anijeve për të nxitur jo vetëm rritjen por edhe fuqinë e saj ushtarake. Më shumë se gjysma e prodhimit global komercial të ndërtimit të anijeve të planetit erdhi nga Kina vitin e kaluar, duke e bërë atë fuqinë kryesore të ndërtimit të anijeve me një diferencë të madhe. Kantieret detare të Perëndimit që ndihmuan në ndërtimin e perandorive, zgjerimin e tregtisë dhe fitimin e luftërave tani janë tkurrur.

Europa përbën vetëm 5% të prodhimit global, ndërsa SHBA-ja nuk kontribuon pothuajse asgjë, pasi shumica e anijeve që nuk janë ndërtuar nga Kina vijnë nga Koreja e Jugut dhe Japonia. Perandoria në lulëzim të ndërtimit të anijeve është një simbol i transformimit historik të Kinës nga një komb kontinental introvert në një superfuqi detare. Por është më shumë se kaq. Është një aset kyç strategjik për Pekinin pasi udhëheqësi kinez Xi Jinping përpiqet të riformësojë rendin botëror në kohë paqeje dhe përgatitet të mbizotërojë mbi kundërshtarët e tij në kohë lufte.

Kompanitë gjigante kineze që ndërtojnë anije tregtare për planetin janë shpesh të njëjtat që ndërtojnë anije luftarake për flotën e Kinës. Kantieret detare të vendit po lulëzojnë, duke siguruar kontrata miliarda dollarësh jo vetëm për trupat gri të luftës, por edhe për anijet e kontejnerëve, cisternat e naftës dhe transportuesit me shumicë për linjat e transportit detar nga Kina, Perëndimi dhe madje edhe Tajvani.

Me librat e tyre të porosive të mbushura për vitet në vijim, kantieret detare po zgjerohen, duke trajnuar forca të mëdha punëtore dhe duke krijuar zinxhirë të gjerë furnizimi. Ekspertët ushtarakë të Kinës po ndërtojnë kështu flotën më të madhe në botë për nga numri i anijeve, një forcë qendrore për ambiciet e Xi për të zgjeruar fuqinë kineze jashtë shtetit dhe për të mbrojtur korsitë detare që lidhin Kinën me botën.

Në të kundërt, industria dikur e fuqishme e ndërtimit të anijeve të Amerikës është tkurrur. Ajo nuk prodhon më një numër të konsiderueshëm anijesh tregtare që udhëtojnë në oqean. Shumë kantiere detare kanë vetëm një klient të madh, marinën, dhe shpesh përballen me vonesa, mungesa të fuqisë punëtore dhe furnizuese dhe tejkalime të kostove. Në një konflikt të zgjatur, kantieret detare të Kinës do t’i jepnin flotës së saj një avantazh të rëndësishëm. Të mësuar me ‘luftë’, ata do të jenë në gjendje të shpejtojnë prodhimin, të zëvendësojnë anijet e humbura dhe të riparojnë ato të dëmtuara, një aftësi që kantieret detare të SHBA-së kishin gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Sot, kantieret detare të Amerikës luftojnë për të përmbushur edhe kërkesat në kohë paqeje. Nuk ka fuqi punëtore të trajnuar, portet janë të pamjaftueshme dhe komponentët kritikë janë në mungesë. Kjo është veçanërisht shqetësuese, thonë strategët amerikanë, në dritën e konfliktit në Ukrainë: luftërat mund të zgjasin një kohë të gjatë dhe për ta bërë këtë kërkon industri të fuqishme. Me pak fjalë, prodhuesit dhe kantieret e municioneve amerikane janë të papërgatitur për një luftë hipotetike me Kinën.

Ishulli Changxing pranë Shangait, në grykëderdhjen e lumit Yangtze, po kthehet në një ‘bazë ndërtimi anijesh’ kolosale sipas Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare. Kantieret e Kinës janë në pronësi të filialeve të Korporatës Shtetërore të Ndërtimit të Anijeve të Kinës, një gjigant shtetëror me klientë që variojnë nga marina kineze deri te kompanitë e huaja të transportit. Gjigandi francez i transportit CMA CGM vitin e kaluar nënshkroi një marrëveshje prej 3 miliardë dollarësh për 16 anije me kontejnerë, pasi porositi 22 anije dy vjet më parë. Kompania tajvaneze e transportit Evergreen Marine ka nënshkruar gjithashtu kontrata të mëdha.

Marina e Kinës ka 370 anije luftarake, më shumë se marina e SHBA-së, një numër që pritet të rritet në 435 deri në vitin 2030. Kantieret e saj po ndërtojnë anije luftarake gjithnjë e më të sofistikuara, të tilla si luftanija sipërfaqësore e madhe dhe e pajisur mirë e klasit Renhai. Ata kanë ndërtuar gjithashtu rojet bregdetare më të mëdha në botë dhe flotat e peshkimit, si dhe një marinë të gjerë tregtare, duke forcuar fuqinë detare të Kinës.

Ndërkohë, marina amerikane vlerësohet se do të mbetet e njëjtë ose do të tkurret në vitet e ardhshme, nga 292 anijet e saj aktuale. Flota e logjistikës dhe e transportit detar që ndihmon ushtrinë po plaket. Historia tregon një model të qartë: Asnjë fuqi e madhe detare nuk ka ekzistuar ndonjëherë pa qenë në të njëjtën kohë një fuqi detare tregtare dominuese, pra një pionier në ndërtimin e anijeve, si dhe në transportin global.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.