Lufta në Rripin e Gazës – Një goditje e fortë për ekonomitë fqinje të Izraelit

Deri më tani, ndikimi i luftës së re në Lindjen e Mesme në ekonominë globale mbetet i kufizuar, por vendet fqinje me Izraelin tashmë janë prekur. Prodhimi i naftës dhe çmimet e ‘arit të zi’, të cilët janë një shtytës kryesor i rritjes së aktivitetit ekonomik global dhe inflacionit global, janë rikthyer në nivelet e para krizës. Turizmi është kthyer në nivele normale edhe në vende të tjera të Lindjes së Mesme si Arabia Saudite, Emiratet dhe Katari. Megjithatë, e njëjta gjë nuk është e vërtetë për vendet fqinje me Izraelin, të cilat janë goditur ekonomikisht.

Për Egjiptin, Libanin dhe Jordaninë goditja është e madhe pasi, sipas llogaritjeve të Programit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara, të tre vendet kanë humbur 10.3 miliardë dollarë, ekuivalente me 2.3% të PBB-së së tyre të kombinuar.

Kryesisht shkak është goditja që ka marrë turizmi në këto vende, pasi përfaqëson nga 35% në 50% dhe ka shënuar një rënie të madhe. Siç thekson agjencia e Kombeve të Bashkuara në një raport, zhvillimi njerëzor mund të bjerë me dy ose tre vjet në Egjipt, Jordani dhe Liban, duke pasur parasysh se do të ketë valë refugjatësh, rritje të borxhit publik dhe rënie të tregtisë dhe turizmi, i cili është një burim kyç të ardhurash, këmbimi valutor dhe punësimi për të tre vendet.

Këto vlerësime i bëjnë jehonë atyre të FMN-së, e cila pak ditë më parë theksoi se do të rishikojë patjetër në rënie parashikimet e saj për rritjen në vendet në kufi me Izraelin. Lufta Izrael-Hamas i ka lënë vendet e rajonit me ekonomi të dobësuara. Aktiviteti ekonomik në Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut ishte tashmë në rënie, me rritje të ngadalësuar në 2% në 2023, nga 5.6% një vit më parë.

Në veçanti, Libani po zhytej tashmë në një krizë që Banka Botërore e përshkruan si një nga më të këqijat në botë prej një shekulli e gjysmë. Egjipti, në fund të fundit, ishte tashmë në prag të falimentimit, pasi vendi ende nuk është rikuperuar nga rritja e kostove të produkteve kryesore si drithërat dhe karburantet, dhe rënia e të ardhurave dhe investimeve nga turizmi të shkaktuar nga pandemia. Siç theksojnë analistët e FMN-së, pasiguria për rezultatin e luftës po gërryen çdo ditë besimin e konsumatorëve në Jordani, Liban dhe Egjipt dhe kjo pasiguri do të çojë në një ulje të shpenzimeve dhe investimeve.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.