Politika e BE-së: Votat kryesore të mjedisit dhe energjisë në parlament!

Eurodeputetët vulosën më 12 dhjetor ligjin e ri të lëndëve të para kritike, teksti i të cilit u ra dakord më 13 nëntor në negociatat e “trilogut” të dhomës së pasme me Këshillin e BE-së që përfaqësonte anën e qeverive. Ligji përcakton një listë prej 34 materialesh që shihen si thelbësore për çuarjen përpara të tranzicionit të energjisë së gjelbër të Europës, me 17 të klasifikuara si “strategjike” pasi organet legjislative të BE-së shtuan aluminin në litium, kobalt dhe elementë të tjerë thelbësorë në listën e propozuar të Komisionit Europian.

Deri në vitin 2030, bashkë-ligjvënësit ranë dakord që BE-ja duhet të ketë kapacitetin për të ricikluar të paktën 25% të konsumit vjetor strategjik të lëndës së parë – një rritje prej dhjetë pikësh me propozimin e Komisionit. Ata mbështetën objektivat prej 10% dhe 40% respektivisht për nxjerrjen e brendshme (ku rezervat lejojnë) dhe kapacitetin e përpunimit deri në të njëjtën datë, me një përcaktim që asnjë vend i tretë nuk duhet të sigurojë më shumë se 65% të nevojave të BE-së për çdo material të caktuar. Grupet e gjelbra janë nervozë për rritjen e mundshme të operacioneve minerare, potencialisht në rezervatet natyrore, dhe shprehën keqardhjen që ligji nuk u fokusua më shumë në uljen e konsumit.

Franca dhe aleatët e saj kanë bërë presion të madh që energjia bërthamore të njihet si një teknologji kyçe për përmbushjen e synimeve të BE-së për sigurinë e klimës dhe energjisë. Reaktorët e vegjël modularë (SMR) janë një teknologji kryesisht e paprovuar, përkrahësit e së cilës pretendojnë se ka potencialin për një hapje të shpejtë dhe të shpërndarë të kapaciteteve të reja të prodhimit bërthamor, me një pjesë të madhe të flotës së vjetër të reaktorëve bërthamorë të Europës të pjekura për çmontim dhe kërkesa për energji elektrike do të rritet me përdorimi i karburanteve fosile bie.

Parlamenti miratoi një raport të ‘iniciativës së vet’ nga eurodeputeti Franc Bogovič (EPP, Slloveni) më 12 dhjetor që deklaron nevojën “për të eksploruar potencialin e SMR-ve në ofrimin e BE-së me një furnizim të besueshëm, të përballueshëm dhe sipas kërkesës me energji elektrike, me kapacitetin e mundshëm për të siguruar një bazë të qëndrueshme të energjisë elektrike, ngrohjes dhe avullit të pastër për industrinë dhe familjet”.

Grupi lobues i Europës Bërthamore me bazë në Bruksel tha se “mbështetja dërrmuese” e treguar nga eurodeputetët do të thoshte se SMR-të kishin “fituar vëmendjen që meritonin”, me rezolutën e miratuar me 409 vota kundër 173 dhe 31 abstenime. Renew liberale, EPP e qendrës së djathtë dhe grupe të tjera të krahut të djathtë votuan pro, të Gjelbërit/EFA dhe E majta kundërshtuan, ndërsa Socialistët dhe Demokratët u ndanë, me shumicën kundërshtuese.

Gjithashtu më 12 dhjetor, eurodeputetët mbështetën një raport nga Susana Solís Pérez (Rinovo, Spanjë) që bën thirrje për një rishikim të sistemit të ‘fondit strukturor’ të BE-së, që synon të promovojë kohezionin ekonomik dhe social në të gjithë bllokun, në mes të ‘automobilave, të gjelbërt dhe tranzicionet dixhitale janë duke u zhvilluar aktualisht. Legjislacioni i politikës klimatike duhet të shoqërohet nga “vlerësime gjithëpërfshirëse të ndikimit territorial për të identifikuar pasojat që këto masa mund të kenë në rajonet në tranzicion”, sipas rezolutës, të miratuar me një shumicë dërrmuese ndërpartiake prej 548 votash 33 kundër dhe 18 abstenime.

Fondi i Drejtësisë së Tranzicionit që synon rajonet e qymyrit gjatë tranzicionit të energjisë duhet të zgjerohet pas vitit 2027 për të ndihmuar komunitetet që varen nga industria e automobilave, thuhet në rezolutë.

Në seancën plenare të Strasburgut, eurodeputetët mbrapa me 357 vota kundër 179 më 13 dhjetor, një rezolutë të hartuar nga ligjvënësi Barry Andrews (Rinew, Irlandë) mbi rolin e mundshëm të politikës së zhvillimit të BE-së për të përmirësuar kushtet mjedisore dhe sociale që kanë të bëjnë me industritë nxjerrëse në botën në zhvillim. Ai i bën thirrje Komisionit Europian të hartojë një ‘Kod Sjelljeje të BE-së për Investime të Përgjegjshme në Industritë Nxjerrëse në vendet në zhvillim’ vullnetarisht. Parlamenti vuri në dukje “me shqetësim të thellë se nëse nuk menaxhohet dhe zbutet siç duhet, rritja e kërkesës për lëndë të para kritike do të çojë në ndikime negative mjedisore dhe sociale”.

Rezoluta nxit veprimin në një sërë fushash, nga puna e fëmijëve tek një thirrje e mëtejshme për ekzekutivin e BE-së për të propozuar një iniciativë të G20 për të siguruar që komunitetet lokale të përfitojnë nga pasuria minerale që zotërojnë. Në një javë kur BE-ja miratoi një ligj historik për kujdesin e duhur të korporatave, parlamenti gjithashtu ra dakord se kishte ‘një nevojë urgjente’ për një traktat globalisht detyrues të OKB-së.

​ I shpallur si një mjet kyç për ruajtjen dhe transferimin e energjisë nga një numër në rritje i fermave të erës dhe paneleve diellore që ushqehen në rrjetin evropian, Parlamenti Evropian përsëriti më 14 dhjetor qëndrimin e tij se “i vetmi i qëndrueshëm për hidrogjenin është hidrogjeni i rinovueshëm”. Megjithatë, ligjvënësit pranuan se hidrogjeni me ‘karbon të ulët’, si ai i prodhuar nga gazi natyror duke përdorur kapjen dhe ruajtjen e karbonit (CCS) për të sekuestruar emetimet rezultante të CO2, mund të përdoret për një periudhë kalimtare të paspecifikuar.

Deputetët miratuan me 418 vota kundër 44 dhe 59 abstenime një raport nga eurodeputeti Robert Hajšel (S&D, Sllovaki) që mirëpret nismën e fundit të Komisionit Evropian ‘Banka Europiane e Hidrogjenit’, ku 3 miliardë euro nga Fondi i Inovacionit të BE-së po përdoren për të mbështetur prodhimin e gjelbër të hidrogjenit në një seri ankandesh. Por më shumë nevojitet në dritën e subvencioneve të mëdha që i ofrohen sektorit në SHBA, ra dakord parlamenti. Raportet e fundit i bëjnë thirrje Komisionit Europian të rrisë fondet. Ekzekutivi i BE-së nuk është i detyruar nga rezoluta parlamentare, por ka tre muaj kohë për të dhënë një përgjigje të arsyetuar.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.