SHBA i kthen Italisë artefakte të vjedhura me vlerë 80 milionë dollarë!

Rreth 600 vepra arti u ekspozuan në zyrat e Institutit Qendror për Restaurimin, të vendosura brenda një ish-burgu të grave në qendër të Romës gjatë kësaj jave. Duke filluar nga statujat e bronzit me përmasa reale deri te monedhat e vogla romake, nga pikturat me vaj deri te dyshemetë me mozaik, pjesët përfshijnë shekullin e 9-të para Krishtit deri në shekullin e dytë pas Krishtit dhe përfaqësojnë artin e vjedhur dhe të trafikuar të vetëm një viti të konfiskuar nga ekipi i prokurorit të Manhattan-it, Kol. Matthew Bogdanos të cilat u kthyen më pas në Itali.

Veprat e trafikuara, të grabitura nga rajonet italiane të Lacios, Campania, Puglia, Kalabria dhe Sicilia, u sekuestruan në Nju Jork dhe Nju Xhersi vitin e kaluar. Veprat e kthyera, së bashku me 60 artikuj të riatdhesuar vitin e kaluar, vlejnë më shumë se 80 milionë dollarë (ose afërsisht 73.6 milionë euro) – por janë vetëm një pikë në ujë kur bëhet fjalë për vepra arti të fshehura ende në magazina private dhe të ekspozuara në muze në Shtetet e Bashkuara. Bogdanos tha se artikujt prej 80 milionë dollarësh nuk përfshijnë 100 artikuj të tjerë që ekipi i tij sapo ka sekuestruar në SHBA.

Ajo që e bën kaq të vështirë sekuestrimin dhe kthimin e artefakteve të vjedhura është se autoritetet shpesh nuk e kanë idenë se çfarë kërkojnë, sipas gjeneral D. Francesco Gargaro, komandant i Karabinierëve për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore. Kjo do të thotë se, përveç vetë sendeve, u vodh edhe konteksti i tyre historik, duke u grabitur arkeologëve informacion të vlefshëm.

Shumica e sendeve të fundit të kthyera në Itali u gërmuan nga gërmimet klandestine ose u vodhën nga kishat, muzetë dhe individët privatë, tha Gargaro. Ndër sendet e ekspozuara të martën ishte një kurasë dhe dy koka bronzi që datojnë në shekullin 4-3 para Krishtit, të cilat iu konfiskuan një pronari galerie në Nju Jork. Kishte gjithashtu një statujë bronzi të Umbrianit që përshkruan një luftëtar të vjedhur nga një muze italian në vitin 1962 që u gjet në një muze të njohur amerikan.

Dhe një dysheme mozaiku që përshkruan mitin e Orfeut duke magjepsur kafshët e egra me tingujt e lirës nga mesi i shekullit të 3-të deri në mesin e shekullit të 4-të pas Krishtit, u gjet pasi u vodh nga një gërmim klandestin në Siçili në fillim të viteve 1990. Ai u konfiskua nga koleksioni privat i një koleksionisti të njohur të Nju Jorkut. Njësia e Mbrojtjes së Trashëgimisë Kulturore të Karabinierëve të Italisë përdor inteligjencën artificiale për të kërkuar asete kulturore të vjedhura sipas një programi të ri të quajtur “Sistemi i zbulimit të veprave të artit të vjedhura” (SWOADS), i cili kërkon për sendet e marra duke skanuar ueb-in dhe mediat sociale për imazhe. Vetëm në vitin 2023, 105,474 vepra arti me vlerë më shumë se 264 milionë euro (ose 287 milionë dollarë) u gjetën dhe u konfiskuan në mbarë botën falë projektit të inteligjencës artificiale, sipas Gargaro.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.