Ulje e inflacionit dhe rritje pagash në 2024? – Perspektiva e S&P Global për Europën!

Ekonomia e eurozonës ka të ngjarë të arrijë një ulje të butë në tremujorin e parë të vitit të ardhshëm, sipas S&P Global, për tremujorin e parë 2024 për eurozonën dhe MB. Rritja e të ardhurave reale pritet të jetë një nga nxitësit më të mëdhenj të kësaj narrative të uljes së butë, ndërsa disinflacioni përparon dhe rritja e fuqishme e pagave vazhdon, duke rritur më tej shpenzimet e konsumatorit. S&P Global pret që inflacioni i eurozonës të jetë rreth 2.9% në 2024, me rritjen e pagave në rreth 4%, nga 5% në 2023.

Një bilanc solid i sektorit privat po shton gjithashtu pritshmërinë e uljes së butë, me sektorin privat të eurozonës që aktualisht ka një kapacitet neto financues prej 4.5% të produktit të tij të brendshëm bruto. Kjo është rreth 0.6% më shumë sesa kërkojnë nevojat e financimit të qeverisë, duke krijuar një rrjet të mirë sigurie nëse rimëkëmbja ekonomike ka vështirësi. Një mbështetës i tretë i skenarit të uljes së butë janë kushtet e forta të financimit, ku shumica e bankave dhe institucioneve financiare europiane kanë trajtuar në mënyrë të mrekullueshme rreziqet e normave të interesit. Sektori europian i pasurive të paluajtshme është mbështetur gjithashtu nga një numër në rritje i hipotekave me normë fikse.

Kështu S&P Global pret që ekonomia e eurozonës të rritet me rreth 0.8% në vitin 2024, një rënie e lehtë nga udhëzimi i saj i mëparshëm prej 0.9%, por ende gjerësisht në përputhje me pritjet. Kjo gjithashtu varet nga ulja e normave të interesit nga Banka Qendrore Europiane diku në vitin 2024, pasi inflacioni të jetë ulur më shumë. Ka disa rreziqe të jashtme për këtë skenar, duke përfshirë politikën europiane dhe ndërkombëtare, si dhe ngjarjet e vazhdueshme gjeopolitike, si dhe rreziqet ekonomike.

Midis tyre, qëndrueshmëria e tregut të punës vazhdon të jetë një, me shenjat e tregut të punës që tani po kthehen, me punësimet që janë pak a shumë të ndenjura dhe produktiviteti në rënie. Kjo ka çuar gjithashtu në rritjen e ndjeshme të kostos për njësi të punës. Ky produktivitet i ulët i punës është parë kryesisht në Francë, për shkak të një sërë faktorësh. Rritja e stazheve, përbërja e tregut të punës, mungesat në punë, pauzat në prodhim dhe grumbullimi i punës kanë kontribuar të gjitha në këtë.

Me perspektivat afatshkurtëra të rritjes që mbeten ende mjaft të ndrydhura dhe kostoja e punës në rritje, kjo mund të krijojë gjithashtu skenën për më shumë pushime nga puna në vitin e ardhshëm. Megjithatë, duke qenë se vendet e lira të punës janë më të larta se nivelet historike për momentin, në rast të më shumë largimeve nga puna, ka të ngjarë të absorbohet nga tregu. Shqetësuese vazhdojnë të mbeten gjithashtu inflacioni dhe pritjet inflacioniste. Sipas S&P, ka pasur progres të mirë në rrjedhën e sipërme në lidhje me dezinflacionin. Njëfarë progresi është parë gjithashtu në rrjedhën e poshtme me inflacionin total për çmimet e konsumit pothuajse gjysmën që nga kulmi i tij.

Megjithatë, pritjet për inflacionin, qofshin ato të bazuara në treg, konsumatorë apo nga parashikuesit profesionistë, janë të gjitha më pesimiste se ky model disinflacioni. Sondazhi i fundit i BQE-së për konsumatorët zbuloi se konsumatorët prisnin që inflacioni në 12 muajt e ardhshëm të arrinte në 4%, një hap më lart nga 3.5% në gusht. Nëse vazhdon të ketë një hendek midis inflacionit aktual dhe pritjeve, BQE-ja mund të detyrohet të rimendojë se kur duhet të fillojë të ulë normat, duke e shtyrë kështu më larg fundin e ciklit të shtrëngimit monetar. Nëse po, kjo mund të ketë një efekt spillover në kërkesë, duke ndikuar kështu në rritjen ekonomike në vitin e ardhshëm. Rishikimi i kuadrit operacional të Bankës Qendrore Europiane, duke u fokusuar në balancën midis politikës monetare dhe asaj fiskale, mund të çojë në një tkurrje të bilancit të BQE-së. Kjo mund të ketë më tej një presion në rritje mbi normat e interesit. Me normat afatmesme të interesit që nuk janë më negative, qëndrueshmëria ekonomike e borxhit mund të jetë më në fokus.

Në lidhje me vendet e Europës Lindore, ato nuk janë në të njëjtin cikël me homologët e tyre të Europës Perëndimore dhe janë goditur shumë më rëndë nga inflacioni. Një nga arsyet kryesore për këtë është sepse politikat fiskale në këto vende kanë bërë një punë më të dobët për mbrojtjen e konsumatorëve sesa Europa Perëndimore. Tregu i punës në disa vende të Europës Lindore është gjithashtu më i shtrënguar se ai perëndimor, duke çuar në rritje të fortë të pagave. Megjithatë, perspektiva afatmesme për këtë rajon duket paksa më pozitive. Për sa i përket ecurisë së sektorëve të veçantë, ka pasur një vrull të fortë në sektorin e shërbimeve, i nxitur nga sezoni i parë turistik në pak vite për disa vende evropiane. Megjithatë, kjo tani është duke u pakësuar disi.

Ka disa dobësi në sektorin e prodhimit, për shkak të ciklit të inventarit si dhe goditjes së çmimit të energjisë të shkaktuar nga lufta Rusi-Ukrainë. Lajmi i mirë është se treguesit e hershëm tregojnë se industria prodhuese evropiane mund të ketë arritur fundin, kështu që ndërsa viti i ardhshëm pritet të ketë ende disa dobësi, ka të ngjarë të jetë një përmirësim nga kushtet aktuale. Ky stabilizim në sektorin e prodhimit mund të vërehet kryesisht në Gjermani, e cila tashmë ka çmime në kostot e energjisë dhe nivele të rregulluara të inventarit.

Megjithatë, mbetet ende një pyetje kyçe nëse sektori i ndërtimit do të jetë në gjendje të rimëkëmbet sa më shpejt, për shkak të ndikimit të rëndë të normave më të larta të interesit. Ndërsa prodhimi mund të përmirësohet në Gjermani, ndërtimi është ende në vështirësi, i goditur më tej nga anulimi i porosive ekzistuese dhe mungesa e porosive të reja. Financimi i tregut gjerman të banesave është gjithashtu më pak i varur nga tarifat fikse dhe më shumë nga normat e ndryshueshme. Nga ana tjetër, tregu spanjoll i banesave ka vepruar disi si një kundërpeshë ndaj sektorit gjerman të banesave, duke u bërë më elastik se sa pritej.

Edel Strazimiri / SCAN

​

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.