Bullgaria drejt vendosjes së një tarifë të lartë tranziti për gazin rus – Vendimi prekë ndjeshëm edhe Greqinë

Vendimi i Bullgarisë për të vendosur një tarifë të lartë tranziti për gazin rus që kalon nëpër territorin e saj do të prekë ndjeshëm edhe Greqinë.

Vitin e kaluar Gazprom-i rus vendosi të ndërpresë të gjitha furnizimet me gaz në Bullgari, megjithatë sasitë ende u dërgohen klientëve të tjerë nëpërmjet gazsjellësit Rrjedha Turke dhe rrjetit bullgar.

Vendimi i qeverisë në Sofje do të thotë se këto vëllime do të ngarkohen me një tarifë prej 10.2 euro për MWh, ekuivalente me një të pestën e çmimit aktual të gazit TTF, standardi evropian.

Si Serbia ashtu edhe Hungaria reaguan duke thënë se ishte një akt armiqësor që do të dëmtonte konsumatorët e tyre. Gjërat janë edhe më keq sepse tarifa është vendosur pikërisht në fillim të sezonit të ngrohjes, kur kërkesa për gaz rritet. Taksa do të godasë edhe Bosnjën dhe Hercegovinën.

Vendimi prek edhe Greqinë, e cila deri më tani këtë vit ka mbuluar 42.6% të kërkesës së saj për gaz duke përdorur gazin rus. Sipas Operatorit Kombëtar të Sistemit të Gazit Natyror – DESFA (i njohur edhe si Operatori Helenik i Sistemit të Transmetimit të Gazit), nga 52,67 TWh të konsumit total gjatë nëntë muajve të parë të vitit 2023, 22,45 TWh erdhën nga Rusia në formën e gazit të gazsjellësit (16,18 TWh). ) dhe gaz natyror të lëngshëm ose LNG (6.27 TWh).

Kryeministri bullgar Nikolai Denkov saktësoi se tarifa e re nuk do të duhet të paguhet nga konsumatorët fundorë por nga Gazprom. Ai shtoi se përmes kësaj shtesë çmimi i gazit rus do të ishte i barabartë me furnizimin me LNG, prandaj do të kishte më shumë konkurrencë. Në çdo rast, Bullgaria zbuloi se është duke e diskutuar këtë çështje me Komisionin Evropian.

Bullgaria nuk lejohet të vendosë tarifa në mënyrë të njëanshme

Tregu rajonal tani do të duhet të presë reagimin e Gazprom. Nëse rusët zgjedhin të shkurtojnë furnizimet krejtësisht, atëherë konsumatorët në Serbi, Hungari dhe Greqi do të duhet të gjejnë burime alternative, kryesisht LNG. Vjen në një kohë mjaft të vështirë, pasi terminali LNG i Aleksandoupolis në veri të Greqisë nuk është ende në gjendje të sigurojë më shumë sasi.

Greqia mund të eksportojë gaz drejt veriut nga terminali i saj LNG në Revythousa dhe përmes tubacionit IGB, megjithatë mbetet për t’u parë nëse ato do të mjaftojnë. Vendi eksportoi sasi të mëdha gazi vitin e kaluar në Bullgari për të zëvendësuar gazin e humbur rus, por ka një kufi për përdorimin e terminalit të tij të vetëm LNG. Natyrisht, shumë do të vareshin nga kushtet e motit dhe faktorë të tjerë që ndikojnë në dinamikën e kërkesës.

Kapros: Lëvizja nga Bullgaria nuk ka bazë ligjore

Ekziston edhe aspekti ligjor i gjithë kësaj çështjeje: Profesor Pantelis Kapros nga Universiteti Teknik Kombëtar i Athinës (NTUA) tha se asnjë shtet evropian nuk lejohet të vendosë tarifa vetë pa miratimin e Bashkimit Evropian. Bullgaria e bëri njoftimin pa u konsultuar me administratën e Brukselit, prandaj ky veprim është shumë i diskutueshëm nga pikëpamja juridike. Kapros pret që “së shpejti do të ketë apele nga disa vende për të rrëzuar këtë tarifë”.

Burime të njohura me këtë çështje nga Ministria Greke e Mjedisit dhe Energjisë thanë se në rast të një ndalimi të plotë të furnizimeve të tubacioneve ruse, Greqia do të jetë në gjendje të sigurojë më shumë LNG për të mbuluar mungesën. Natyrisht, kjo do të thotë se vendi mund të mbulojë nevojat e veta, por nuk specifikohet nëse do të ketë mjaftueshëm për Bullgarinë.

Efektet afatgjata

Skenari më i mirë për tre vendet importuese është nëse Brukseli vendos të refuzojë tarifën bullgare, duke i dhënë fund kështu çështjes.

Në rast se Komisioni Evropian i jep dritën jeshile tarifës, atëherë rezultati më i mirë është nëse Gazprom vendos të pranojë koston shtesë dhe të vazhdojë t’i furnizojë ato. Meqenëse qeveria bullgare bëri vërejtje negative kundër Rusisë, kjo është e diskutueshme. Vetë Denkov tha veçanërisht se “këto vende duhet të vendosin nëse janë pjesë e familjes evropiane, apo nëse janë me Rusinë dhe Kinën”.

Në terma afatgjatë, masa përfiton ambicien e Greqisë për t’u bërë një qendër rajonale e gazit. Përveç terminalit të Aleksandoupolis LNG, vendi po planifikon gjithashtu një gazsjellës të ri për në Maqedoninë e Veriut, një përmirësim të tubacionit TAP, si dhe projekte të ndryshme për modernizimin e rrjetit të gazit. Së bashku, investimet do t’i lejojnë Greqisë të eksportojë sasi më të mëdha gazi nga LNG drejt veriut në vitet në vijim. (Burimi: Balkan Green Energy)

SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.