Kriza ekonomike, kur Gjermania bënte ligjin – Dy të tretat e gjermanëve ende mbështesin “frenimin e borxhit”

Dy javë pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese që ndalonte rishpërndarjen e shpenzimeve, qeveria gjermane u gjend në pozitë jashtëzakonisht të vështirë për të gjetur zgjidhje të vështira për të mbyllur “deficitin” prej 60 miliardë eurosh në buxhet.

Përpjekja e qeverisë trepartiake të Olaf Scholz-it për të kapërcyer pengesën e dispozitave strikte për deficitin duke përdorur fondet speciale ka dështuar. Kancelari gjerman u detyrua të ngrijë shpenzimet e reja por edhe të pezullojë miratimin e buxhetit të vitit të ardhshëm.

Për vendet e eurozonës që hynë në aventurën e borxhit, përkatësisht Greqinë, Spanjën, Portugalinë dhe Italinë, vështirësitë e qeverisë gjermane mund të kujtojnë kohët e vështira kur u përpoqën t’i rezistonin vijës së rreptë të korrektësisë fiskale të ish-ministrit të financave Ëolfgang Schäuble. Sigurisht, situata mes Gjermanisë së sotme dhe vendeve që po luftonin për të balancuar financat e tyre publike nuk ka ngjashmëri. Përveç ndoshta përpjekjes së qeverisë gjermane për të gjetur një zgjidhje për hendekun prej 20 miliardë eurosh. Jo sepse nuk e mbulon dot, si katër vendet e jugut europian, por sepse pengohet nga kufizimet që ka votuar. Arsyeja e vetme që Gjermania nuk mund t’i shpenzojë 869 miliardë euro në fonde speciale është sepse ajo mbetet e lidhur me një ortodoksi fiskale pothuajse fetare që e konsideron borxhin e deficitit ‘të rrezikshëm’.

Ky, në fund të fundit, ishte besimi që e shtyu Gjermaninë të përfshijë të ashtuquajturin ‘frenim borxhi’ në kushtetutën e saj në 2009-ën, duke i lejuar qeverisë të kishte vetëm një deficit të vogël, duke përjashtuar një fatkeqësi natyrore ose një emergjencë tjetër, si p.sh. një luftë. Vendimi në Bundestang në vitin 2009 ishte, në fakt, profetik dhe madje funksionoi siç ishte planifikuar në një kohë kur vende si Greqia dhe Spanja po luftonin shumë me financat e tyre publike.

Edhe pse Europa Jugore po luftonte, ekonomia gjermane u fut në shpejtësi të lartë të nxitur nga kërkesa e fortë për mallrat e saj nga Azia dhe Amerika e Veriut, duke i lejuar qeverisë jo vetëm të balancojë buxhetin e saj, por edhe të ketë një sërë suficitesh, duke arritur kulmin në vitin 2018 kur ngriti një një fitim i papritur prej 58 miliardë eurosh. Megjithatë, kohët e mira përfunduan me pandeminë. Gjermania, së bashku me pjesën tjetër të botës, u detyrua të ‘gërmonte thellë’.

Por kishte mjetet fiskale për ta bërë këtë, pasi pandemia garantonte heqjen e frenave të borxhit si në vitin 2020 ashtu edhe në 2021 – shin. Pasojat nga sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës e detyruan qeverinë ta bënte këtë përsëri në 2022-shin. Duke përdorur fonde speciale, Scholz dhe partneri i tij qeveritar Christian Lindner besuan se mund të shmangnin një përsëritje në 2023-shin. Por vendimi i gjykatës e prishi atë plan. Natyrisht, shumë kohë përpara krizës aktuale, ishte bërë e qartë për shumicën në qeveri – konservatorë dhe të majtë – se frena e borxhit po frenonte investimet në infrastrukturën publike.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.