Shoqëri të pasurish dhe rritje e ulët ekonomike – Të mirat materiale të nevojshme, por jo të mjaftueshme

Krishtlindja është tradicionalisht një kohë konsumimi dhe reflektimi shpirtëror. Prandaj mund të shtrohet një nga pyetjet kryesore politiko-ekonomike me të cilat përballen vendet e pasura: nëse qytetarët e tyre do të vazhdojnë të jetojnë mirë në një epokë rritjeje më të ngadaltë. Pjesërisht kjo varet nga vendimet se si të alokohen burimet. Por nëse vendet e pasura vazhdojnë të ndjekin një mentalitet fitimprurës dhe individualist, do të ketë mjerim dhe konflikt të madh. Nëse ata përqafojnë një qasje ndaj së ardhmes që synon të kujdeset më shumë për njerëzit dhe mjedisin, atëherë qytetarët mund të lulëzojnë.

Filozofët e lashtë grekë, si Aristoteli, e dinin se të mirat materiale janë të nevojshme, por jo të mjaftueshme për mirëqenien, sepse njerëzit kanë edhe nevoja sociale, intelektuale dhe shpirtërore. Studimet bashkëkohore, si Raporti vjetor i Lumturisë Botërore, e vërtetojnë këtë. Të ardhurat janë një faktor që shpjegon se sa të kënaqur janë njerëzit me jetën e tyre, por mbështetja sociale, jetëgjatësia e shëndetshme dhe liria për të bërë zgjedhjet e tyre janë gjithashtu vendimtare. Megjithatë, qytetërimi modern krenohet me rritjen ekonomike.

Në dekadat e fundit, sigurisht, rritjet e shpejta të PBB-së kanë ndihmuar në nxjerrjen e miliarda njerëzve nga varfëria. Ndërkohë, të varfërit në vendet e pasura kanë nevojë për më shumë të ardhura. Nëse rritja është e ngadaltë, kjo do të thotë se atyre duhet t’u jepet një pjesë më e madhe e byrekut ekonomik. Edhe pasi plotësohen nevojat bazë, të ardhurat shtesë rritin lumturinë e njerëzve. Megjithatë, ndjekja e vetme e fitimit mund të jetë kundërproduktive. Ai i pengon njerëzit të shpenzojnë kohë për gjëra të tjera që u interesojnë, kontribuon në ndryshimet klimatike dhe dobëson strukturën sociale.

Në 15 vitet që nga kriza e 2008-ës, ekonomitë e përparuara janë rritur mesatarisht 1.6%, nga 2.8% në 15 vitet e mëparshme dhe FMN parashikon rritje mesatare prej 1.7% gjatë pesë viteve të ardhshme. Borxhi publik i ekonomive të zhvilluara arriti në 112% të PBB-së nga 71% në 2007 dhe normat e interesit nuk janë të ulëta. Demokracitë e pasura po rrisin gjithashtu shpenzimet e mbrojtjes, ndërsa OECD parashikon që raporti i 65-vjeçarëve ndaj njerëzve në moshë pune në vendet e pasura do të rritet në 53% në vitin 2050 nga 33% këtë vit. Për shkak se bota po bën shumë pak për të luftuar ngrohjen globale, ajo do të duhet të shpenzojë shuma të mëdha në të ardhmen.

Sigurisht, rritja më e ngadaltë nuk është e pashmangshme. Shpresa e madhe është që IA do të rrisë produktivitetin në të gjithë ekonominë duke i çliruar njerëzit nga puna e përsëritur. Problemi është se mund të shkatërrojë shumë vende pune ekzistuese në të njëjtën kohë.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.