A është zgjerimi lindor i Europës i mirë për biznesin?

Pothuajse njëzet vjet pas shpërthimit të madh të zgjerimit të Bashkimit Europian në vitin 2004, ambicia e BE-së për të pranuar anëtarë të rinj, të pezulluar prej kohësh, është ringjallur në një mënyrë të habitshme. Përtej argumenteve morale dhe gjeopolitike për zgjerimin e BE-së drejt lindjes, a ka një argument tregtar për t’u bërë, veçanërisht për votuesit e BE-së të shqetësuar për vendet e punës dhe inflacionin, por edhe kompanitë e shqetësuara për stagnimin e produktivitetit në BE?

E gjithë kjo ishte tema kryesore në Takimin Vjetor 2024 të Forumit Ekonomik Botëror në Davos, me Milojko Spajić, Kryeministër i Malit të Zi, Rostyslav Shurma, Zëvendës Shef i Zyrës së Presidentit të Ukrainës, Mariya Gabriel, Zëvendëskryeministër dhe Ministër i Punëve të Jashtme të Bullgarisë dhe ish Komisioneri Europian dhe Christian Levin , President dhe CEO i Scania (Suedi), anëtar i Aleancës së Drejtorëve CEO të Klimës CEO.

Ish-komisionerja europiane Mariya Gabriel beson se nuk është “për shkak të Rusisë” që ne po flasim përsëri për anëtarësimin e Ballkanit Perëndimor në BE. Ajo kujton rëndësinë e samitit BE-Ballkani Perëndimor në 2018 dhe rezultatet e tij, më pas “agjendën dixhitale, programin e inovacionit, planin e ri të rritjes që kemi sot”, duke theksuar “investimet e mëdha” të kryera nga BE.

Zëvendëskryeministri aktual i Bullgarisë thekson gjithashtu se “zgjerimi tregon gjithmonë se ne kemi këtë grup të rinjsh të kualifikuar, të cilët, në këtë mënyrë, nuk do të largohen nga rajoni i tyre dhe ata do të jenë vërtet atje për të bashkë-krijuar, për t’i dhënë formë zgjidhjeve të ‘ e ardhmja.”

Ajo sheh gjithashtu në këtë proces ku “përfitimet janë shumë më të mëdha se rreziqet” sipas saj, një mjet për zgjerimin e tregut, por edhe një mburojë ndaj inflacionit. “Ka shumë faktorë të jashtëm që e favorizojnë atë, [por] zgjerimi i kthen ato në diçka që ne mund ta menaxhojmë, madje edhe ta kontrollojmë në një mënyrë që të paktën integron dhe redukton disa nga rreziqet,” siguron ajo.

Ndërkohë që kompania e tij ka investuar shumë në disa nga vendet që iu bashkuan BE-së në vitin 2004, si për shembull Polonia, CEO i Scania, nga ana e tij, flet për zhvillimin e kompanisë së tij në këtë vend që nga anëtarësimi i saj. “Shitjet tona të automjeteve në Poloni dhe në të gjithë tregun polak janë rritur pesëfish; nëse marrim parasysh shitjet tona të shërbimit, të cilat janë kaq të rëndësishme për përfitimin e një kompanie që furnizon kamionë, ato janë rritur dhjetëfish,” thotë Christian Levin, kompania e të cilit ka qenë gjithashtu i pranishëm në Ukrainë për tridhjetë vjet.

“Ne vetëm mund të inkurajojmë kompanitë e tjera private që të shfrytëzojnë mundësinë për të ardhur në Ukrainë dhe për të investuar atje tani,” thotë ai. “Për shembull, sapo kemi pasur vitin tonë më të mirë në Ukrainë në 2023, për shkak të nevojave të mëdha të transportit që po shfaqen, pjesërisht për shkak të luftës dhe pjesërisht për shkak të zhvillimit të vendit,” thotë ai.

Për sa u përket anëtarëve të tjerë të ardhshëm, ai beson se “ne do ta shohim këtë rritje, jo vetëm në Ukrainë, por edhe në Mal të Zi dhe vende të tjera që do t’i bashkohen BE-së, duke ndodhur në përmasa të ngjashme, disa nga tregjet e reja të BE-së janë shumë konkurruese që është një gjë e mirë për ne”.

Ndërsa Mali i Zi konsiderohet veçanërisht një nga vendet kandidate më të suksesshme në Fqinjësinë Lindore të BE-së, kryeministri i tij Spajiç kujton se sa larg ka arritur. “Më parë, Mali i Zi i ngjante më shumë Mongolisë apo Kazakistanit në aspektin e strukturës ekonomike, por më pas ne, gjeopolitikisht dhe strategjikisht, u kthyem drejt Brukselit dhe kjo mospërputhje nuk funksionon në planin afatgjatë,” siguron ai. “Pra, nëse doni të jeni pjesë e klubit, duhet të jeni në përputhje me ekonominë dhe vlerat, ndaj mendoj se ky është kombinimi fitues”, thekson ai. Megjithëse ecuria ekonomike e vendit të tij është e mirë, sipas tij, mbetet fakti se “plani i rritjes së BE-së është shumë i rëndësishëm sepse përbën një sinjal të fortë për sektorin privat”.

Milojko Spajić është i kënaqur që BE-ja po rrit ritmin. “Ne do të përjetojmë një cikël të madh investimesh në pesë deri në gjashtë vitet e ardhshme në Mal të Zi, ne presim që kompanitë e BE-së dhe ndërmjetësit financiarë të BE-së të jenë shumë më aktivë se sa ishin më parë, ne jemi gati për këtë dhe mendoj se BE-ja është më në fund gati”, këmbëngul ai.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.