Çfarë duhet të bëjë Italia për të shmangur një ngadalësim ekonomik?!
Reformat e taksave dhe shpenzimeve janë të nevojshme në vendin ku borxhi publik është 140% e prodhimit të brendshëm bruto, thuhet në një raport të ri nga OECD. ‘Shtrëngimi i rripit’ është një nga masat kryesore për të mbështetur rritjen afatgjatë në Itali, deklaroi Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) në Anketën e tyre Ekonomike të Italisë që hedh një vështrim nga afër të perspektivave të vendit.
Raporti pranon se ekonomia e Italisë i ka tejkaluar me sukses krizat e fundit, por paralajmëron se tani po ngadalësohet mes shtrëngimit të kushteve financiare. Për të siguruar rritje të fortë dhe të qëndrueshme në afat të gjatë, OECD po rekomandon që Italia duhet të miratojë një ndryshim në taksa, duke trajtuar pronën dhe konsumin në vend të punës, si dhe kryerjen e reformave në sistemin e pensioneve dhe mbështetjen e punësimit të të rinjve dhe grave, ndër të tjera.
Ekonomia e tretë më e madhe e Europës po përballet me një sasi të madhe sfidash, duke përfshirë punësimin e ulët dhe financat publike që janë në kushte të pasigurta. Vendi ia doli mirë menjëherë pas pandemisë Covid-19, me një mbështetje të madhe fiskale që e ndihmoi PBB-në të rikthehej në nivelin e tij para pandemisë deri në mesin e vitit 2021, me papunësinë që arrin nivele historikisht të ulëta.
Megjithatë, mbështetja fiskale nuk mund të mbështesë rritjen pafundësisht. Në parashikimin e saj të fundit, Banka e Italisë vlerësoi se produkti i brendshëm bruto (PBB) do të ngadalësohet më tej në 2024, në 0.6% nga 0.7% në 2023. Ajo parashikon një rritje pak më të lartë të PBB-së prej 0.7% për vitin 2024 dhe 1.2% në 2025. Një nga nxitësit kryesorë të kësaj rritjeje pritet të jetë kërkesa e brendshme, kryesisht konsumi privat. Norma e inflacionit mund ta mbështesë këtë, sipas OECD. Inflacioni total (duke përfshirë çmimet e ushqimeve dhe energjisë) pritet të ngadalësohet në mënyrë dramatike, nga 5.9% në 2023 në 2.6% dhe 2.3% në 2024 dhe 2025 respektivisht.
Investimet publike gjithashtu kanë treguar shenja të rritjes dhe pritet të vazhdojnë të mbështesin ekonominë në vitet e ardhshme, thuhet në raportin e OECD. Megjithatë, rritja afatgjatë mund të pengohet nga kostot në rritje të borxhit të lartë publik të vendit, që shtrihet në rreth 140% të PBB-së, e treta më e larta në OECD. Pa ndryshuar kursin, shpenzimet publike për kostot e lidhura me plakjen dhe shërbimin e borxhit si pjesë e PBB-së pritet të rriten me rreth 4.5% midis 2023 dhe 2040. Reformat e taksave dhe shpenzimeve janë të nevojshme për të ndihmuar në vendosjen e borxhit në një rrugë më të kujdesshme, raporti paralajmëroi.
OCED beson se buxhetet e ardhshme italiane, duke filluar nga viti 2025, duhet të mbajnë një ekuilibër të kujdesshëm midis shkurtimit të shpenzimeve që nuk trajtojnë rritjen afatgjatë dhe vendosjes së borxhit në një rrugë më të kujdesshme. “Rritja e shpenzimeve duhet të përmbahet, por në të njëjtën kohë, investimet publike duhet të mbrohen për të minimizuar efektet anësore negative në rritje”, thuhet në raport. Për të reduktuar kostot afatgjata, OECD rekomandon reformimin e sistemit të pensioneve, veçanërisht për të reduktuar presionet e shpenzimeve nga pensionistët me të ardhura të larta dhe uljen e kostove administrative. Ai gjithashtu rekomandon miratimin e reformave për të përmirësuar cilësinë e shërbimeve publike.
Nga ana e të ardhurave, zhvendosja e taksave nga puna në pronë dhe konsum do të mbronte të ardhurat nga taksat, duke e bërë sistemin më miqësor ndaj rritjes. Raporti vlerëson reformat e vazhdueshme të drejtësisë civile dhe administratës publike, duke thënë se ato do të ndihmojnë në rritjen e investimeve dhe produktivitetit të biznesit. Megjithatë, ai këshillon reduktimin e mëtejshëm të barrierave rregullatore për të ndihmuar bizneset e reja të hyjnë në treg dhe të nxisin konkurrencën. Punësimi ka qenë në rritje të vazhdueshme në vend për shkak të papunësisë së lartë të të rinjve dhe pjesëmarrjes së ulët të femrave në tregun e punës. OECD beson se mund të bëhet më shumë për të përmirësuar shifrat. Mjetet juridike, sipas OECD janë arsimimi dhe trajnimi, si dhe zgjerimi i aksesit në arsimin publik të fëmijërisë së hershme dhe nxitja e lejes prindërore.
Burimet e bollshme diellore të Italisë dhe intensiteti i ulët i energjisë i ekonomisë së saj hapën rrugën drejt arritjes së tranzicionit klimatik. Megjithatë, ritmi i reduktimit të emetimeve është ngadalësuar gjatë dekadës së fundit, tha OECD, duke kërkuar përpjekje shtesë të politikave për të përshpejtuar reduktimin e emetimeve. Ai rekomandon rritjen e akcizës së karburanteve fosile dhe thjeshtimin e instalimit të kapaciteteve të energjisë së rinovueshme. “Transporti mund të dekarbonizohet më tej duke investuar në rrjetin hekurudhor dhe duke promovuar automjetet elektrike,” shtoi ai.
Edel Strazimiri / SCAN
Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.