Cili është vendi më i korruptuar në Europë?
Korrupsioni në Europën Perëndimore dhe në BE po përkeqësohet, sipas perceptimeve të ekspertëve, dhe kjo është hera e parë që përkeqësohet në më shumë se një dekadë. Indeksi i fundit i Perceptimit të Korrupsionit (CPI) i Transparency International shqyrtoi 180 vende dhe territore sipas niveleve të tyre të perceptuara të korrupsionit në sektorin publik në një shkallë nga zero (shumë i korruptuar) deri në 100 (shumë i pastër).
Sipas raportit, ekspertët dhe njerëzit e biznesit zbulojnë se vendi më pak i korruptuar në botë është Danimarka, e ndjekur nga afër nga Finlanda dhe Zelanda e Re në vendin e dytë dhe të tretë respektivisht. Pavarësisht se janë vendosur mirë në listën e përgjithshme, disa demokraci të rangut të lartë, si Suedia (82), Holanda (79), Islanda (72) dhe Mbretëria e Bashkuar (71), shënuan rezultatet e tyre më të ulëta ndonjëherë në CPI vjetore që nga koha. u lëshua për herë të parë në vitin 2012.
Përpjekjet kundër korrupsionit ose kanë ngecur ose kanë rënë në mbi tre të katërtat e vendeve në rajon, sipas Transparency International. Vendet me performancën më të mirë ishin Danimarka (90), Finlanda (87) dhe Norvegjia (84), ndërsa vendet më të ulëta ishin Hungaria (42), Rumania (46) dhe Bullgaria (45).
Nga 31 vende në këtë rajon, vetëm gjashtë vende kanë përmirësuar ndjeshëm rezultatin e tyre që nga viti 2012: Republika Çeke (57), Estonia (76), Greqia (49), Letonia (60), Italia (56) dhe Irlanda (77). . Kur krahasohen me rezultatet e tyre në CPI 2015, Austria (71), Luksemburgu (78), Suedia (82) dhe Mbretëria e Bashkuar (71) kanë rënë ndjeshëm.
Polonia (54) gjithashtu ka parë një rënie prej shtatë pikësh gjatë dekadës së fundit për shkak të “përpjekjeve të partisë së mëparshme në pushtet Ligj dhe Rend (PiS) për të monopolizuar pushtetin në kurriz të interesit publik”, thuhet në raport. Ai theksoi gjithashtu se Greqia (49) shënoi shumë pak në listën e vitit 2023 për shkak të pavarësisë së dobët të gjyqësorit.
Megjithatë, edhe vendet me pikët më të mira kanë probleme në frenimin e korrupsionit në sektorin publik, sipas raportit, duke vënë në dukje se ata “kanë një histori të dobët të ndjekjes penale të kompanive që paguajnë ryshfet për të fituar tregjet e huaja”. Raporti thekson një rast në Holandë (79), ku autoritetet u përballën me kritika për zgjedhjen e mos ndjekjes penale të Shell në një rast ryshfeti të naftës nigeriane, veçanërisht në dritën e lirimeve tronditëse në Itali për të njëjtin rast.
Transparency International i referohet gjithashtu direktivës së BE-së kundër korrupsionit të propozuar së fundmi, e cila, nëse miratohet, do t’u kërkonte shteteve anëtare të “ta bëjnë krim ryshfeti i huaj nga ana e kërkesës.” Disa vende të BE-së kanë kriminalizuar tashmë si anën e ofertës ashtu edhe atë të kërkesës së ryshfetit të huaj. Megjithatë, ata rrallëherë lëvizin kundër zyrtarëve të huaj.
Disa nga skandalet më famëkeqe të korrupsionit në historinë e fundit kanë përfshirë pastrimin e parave përmes bankave në vendet e BE-së si Danimarka (90), Gjermania (78) dhe Suedia (82). Dështimet e qeverive të tyre për të mbikëqyrur siç duhet bankat është një nga arsyet pse një autoritet i ri kundër pastrimit të parave në nivel BE është në punë.
Ndërsa shqyrtonte kryesisht rastet e korrupsionit ndërkufitar afrikanë, raporti zbuloi gjithashtu se Zvicra (82), megjithëse ka një rezultat të lartë në CPI, ende po përballet me statusin e saj si një qendër pastrimi parash, ku elitat e huaja të korruptuara mund të gjejnë lehtësisht ndërmjetës për të krijuar dhe menaxhoni kompanitë dhe trustet për to.
Megjithatë, një pjesë e legjislacionit të propozuar së fundi synon të zgjerojë detyrimet kundër pastrimit të parave për avokatët dhe profesionistët e tjerë për ta frenuar këtë. Ka më shumë për të bërë për transparencën në Irlandë (77), ku marrja e aksesit në regjistrat e pronësisë përfituese pengohet pothuajse tërësisht nga një sistem shumë i ndërlikuar, sipas raportit.
Ai thotë se ky është një problem edhe në Francë (71), pasi një analizë e korrikut 2023 e të dhënave të pronësisë përfituese të kompanive në vend tregoi se në përgjithësi, është e pamundur të identifikohen pronarët përfitues të 61% të të gjitha kompanive që mbajnë pasuri të paluajtshme atje. Në fakt, analiza e Transparency International zbuloi se qasja në informacione për pronarët e vërtetë të kompanive ishte dukshëm e kufizuar për shoqërinë civile dhe gazetarët në të gjithë BE-në.
Edel Strazimiri / SCAN
Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.