FMN paralajmëron për kombinim fiskal shpërthyes – Normat e larta të interesit dhe rritja e dobët vështirësojnë shlyerjen e borxhit

Kombinimi i normave të larta të interesit, normave të ulëta të rritjes dhe niveleve të larta të borxhit do të ushtrojë presion mbi shëndetin fiskal të vendeve që përballen me këtë kombinim të pasigurt, pasi normat e larta të interesit rrisin koston e shërbimit të borxhit, ndërkohë që kërcënojnë stabilitetin e sistemit financiar.

FMN-ja e bëri këtë paralajmërim në një raport, ku theksohet se normat e interesit janë në nivele më të larta se ato të periudhës pas krizës financiare globale, ndërsa në të njëjtën kohë ritmet e rritjes mbeten anemike. Prandaj, FMN po rekomandon që qeveritë gradualisht të fillojnë të krijojnë përsëri teprica fiskale dhe të sigurojnë që borxhi i tyre publik të jetë i qëndrueshëm afatgjatë.

Siç thekson Fondi, për një kohë të gjatë situata në lidhje me nivelet e borxhit të qeverisë nuk ishte alarmante, pasi normat e interesit ishin dukshëm më të ulëta se normat e rritjes. Kështu, nuk kishte nevojë të ngutshme për rregullim fiskal dhe ngadalësimi që rezultoi çoi në rritje të deficiteve fiskale dhe niveleve të borxhit. Megjithatë, në mes, ndërhyri pandemia, gjatë së cilës nivelet e borxhit u rritën më tej pasi qeveritë u detyruan të përdorin programe emergjente për të mbështetur ekonomitë dhe shoqëritë e tyre. Rezultati është rritja e ndjeshme e niveleve të borxhit ndaj PBB-së si për ekonomitë e zhvilluara ashtu edhe ato në zhvillim dhe ekonomitë me të ardhura mesatare në dekadat e fundit.

FMN vlerëson se nivelet e borxhit publik pritet të arrijnë në 120% të PBB-së në ekonomitë e zhvilluara dhe 80% në ato në zhvillim dhe ato me të ardhura të mesme në të ardhmen e afërt. Ndërkohë, mjedisi makroekonomik po rëndon më tej situatën. Normat e rritjes pritet të ulen më tej në afat të mesëm pasi produktiviteti rritet zhgënjyesisht ngadalë, pamja demografike në shumë ekonomi është shqetësuese për shkak të niveleve të ulëta të lindjeve, investimet janë të dobëta dhe pandemia nuk ka pushuar së qeni një faktor negativ.

Në të njëjtën kohë, FMN vë në dukje se beteja kundër inflacionit nuk ka përfunduar dhe ndërkohë që bankat qendrore po diskutojnë për lehtësimin e politikës së tyre monetare, normat e interesit mund të ulen, por ka mundësi që ato të rriten sërish pak më vonë. Me pak fjalë, do të ketë luhatshmëri dhe pasiguri në politikën monetare për disa kohë. Për rrjedhojë, huamarrësit si në SHBA ashtu edhe në pjesën tjetër të botës do të përballen me një normalitet të ri me kosto financimi dukshëm më të larta krahasuar me nivelet e dekadës së kaluar. Sistemet financiare të vendeve me borxh të lartë do të jenë nën presion të madh, thekson Fondi në raportin e tij.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.