Parajsat fiskale shpërblyese? Pse ky shtet europian mund të përfitojë nga reformat e OECD-së

E shtrirë përgjatë lumit Liffey të Dublinit është një hapësirë e madhe ndërtesash qelqi zyrash. Nganjëherë të referuara si ‘Silicon Docklands’, pseudonimi tregon statusin e lagjes si një magnet i korporatës. Firmat e mëdha të famshme Big Tech janë dyndur prej kohësh në Irlandë, të joshur nga niveli i ulët i taksës së korporatës në vend.

Që nga viti 1997, norma zyrtare mbahet në 12.5%, megjithëse kjo ndryshoi në janar me ardhjen e një reforme të shumëpritur. Së bashku me rreth 140 vende të tjera, Irlanda prezantoi një normë minimale tatimore prej 15% mbi fitimet e shumëkombëseve, një politikë e drejtuar nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD).

“Qëllimi ishte të përpiqeshim të reduktonim shtrembërimet në vendimet e investimeve që po ndodhnin si rezultat i konkurrencës për të ulur normat e taksave midis vendeve,” shpjegoi Manal Corwin, Drejtore e Qendrës për Politikat dhe Administratën Tatimore në OECD. Jo vetëm që firmat po bënin zgjedhje investimi në mënyrë disproporcionale të bazuara në kostot e taksave, por edhe shtetet po detyroheshin të ulnin normat për të konkurruar për këtë investim, tha ajo.

Përpara përparimeve të fundit, Irlanda i kishte shmangur prej kohësh përpjekjet për të harmonizuar rregullat ndërkombëtare të taksave, pasi po përfitonte në mënyrë thelbësore nga sistemi ekzistues. Meqenëse investimi në Irlandë është mbështetur historikisht nga sistemi bujar i taksave të vendit, disa kanë frikë se dyshemeja prej 15% mund të dëmtojë ekonominë e vendit edhe pse shumë ekspertë do ta kundërshtonin këtë parashikim.

Në një masë të madhe, Irlanda është e mbrojtur nga siguria në numër, pasi vendimi për të rritur normën e taksës së korporatave nuk është thjesht vendas. Shtuar kësaj, ekspertët theksojnë se kombi ofron stimuj të tjerë për investitorët përtej politikave të tij tatimore. Për komentuesit e tjerë, e meta kryesore e reformave të OECD-së është se ato nuk janë mjaftueshëm të papërshkueshme nga uji.

Globalisht, OECD vlerëson se taksa minimale globale do të gjenerojë një shtesë prej 155 deri në 192 miliardë dollarë në vit në të ardhura nga taksat e korporatave. Në euro, kjo shkon në mes 142 miliardë dhe 176 miliardë euro, me përfitime të rëndësishme që priten për qendrat e investimeve si Irlanda. Nëse Ishulli Emerald vendos dhe arrin të vendosë një normë tatimore efektive prej 15%, vendi do të shohë një fluks të konsiderueshëm parash, duke pasur parasysh numrin e lartë të shumëkombësheve tashmë në tokën e tij.

Departamenti Irlandez i Financave parashikon që të ardhurat e tij nga taksat e korporatave do të arrijnë në 24.5 miliardë euro në 2024, një rritje vjetore prej rreth 2.5%. Duke njohur paqëndrueshmërinë e këtyre të ardhurave, qeveria njoftoi vitin e kaluar se do të dërgonte paratë shtesë në fondet sovrane të pasurisë, që do të thotë investime në pronësi të shtetit.

Shumë irlandezë pa dyshim do të shpresojnë për rritje të menjëhershme të shpenzimeve, ndoshta për të mbështetur sistemin e kujdesit shëndetësor të vendit ose për të trajtuar krizën në rritje të strehimit në Irlandë. Tani për tani, qeveria thotë se një pjesë e këtyre të ardhurave duhet të ruhen për një ditë me shi, duke siguruar një jastëk për goditjet e ardhshme.

Është e rëndësishme që “angazhimet e përhershme fiskale të mos bëhen në bazë të të ardhurave kalimtare”, tha në janar ministri irlandez i financave, Michael McGrath, duke shtuar se shërbimet publike do të shohin investime “të qëndrueshme”.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.